Zuid-Afrika, als Hollanders komen we al eeuwen in dit land met een hele rijke historie. In de regio Kaap heeft men het niet meer over de Big Five maar over de Big Seven, de grote witte haai en de walvis horen er ook bij. Wij maken met vrienden uit dit schitterende land een kooiduik tijdens onze duikvakantie.

Tekst en foto’s: Cees Zuithoff

Duiken met de grote witte haai lijkt spectaculair, een echte adrenaline-kick. Maar hoe natuurlijk is het? Door op zoek te gaan naar dit fenomeen kom je op de website van Sharklady Kim Maclean terecht. Zij is sinds eind jaren 80 bezig met het mariene leven en heeft veel ervaring in de research naar het gedrag van de grote witte haai. Al ruim twintig jaar neemt ze toeristen mee de zee op. Care, protect and educate is haar motto, dus wij gaan met haar mee.

Familie en vrienden verklaren ons voor gek als we vertellen dat we vrijwillig in een kooi gaan om de grote witte haai van dichtbij te zien. En als we om half zeven in de ochtend een briefing krijgen, dan geloof ik dat ze gelijk hebben. Gids Lance Coetzee vertelt wat we gaan doen, de kooi waarin we het water ingaan is dit jaar nieuw aangeschaft en gemaakt in China van gerecycled plastic. We kijken elkaar even aan en lachen mee… Gelukkig zijn er de afgelopen twintig jaar bij Sharklady geen ongelukken gebeurd. Na de briefing stappen we om zeven uur in de boot. De zonsopgang in Kleinbaai is schitterend, het zonnetje schijnt en het is ruim twintig graden. Op het achterdek staat de kooi klaar, maar iedereen blijft daar zoveel mogelijk vandaan want ernaast staat een flinke ton met visafval en vissenbloed, dat stinkt…

11 haaien rond de kooi

Schrikken!

Vier meter haai

Na twintig minuten varen gaat het anker uit en de bemanning maakt de kooi klaar die aan de zijkant van de boot hangt. Eenmaal gereed gaat een lading bait overboord en worden er twee lijnen uitgezet. Aan één lijn hangen tonijnkoppen en aan de andere een boei die qua vorm op een zeehond lijkt. De eerste minuten gebeurt er helemaal niets, Lance vertelt ons dat het altijd afwachten is. Hij legt ook uit hoe het lokken in zijn werk gaat: de schipper kiest een plek in de baai waar de boot in de stroming ligt, het vissenbloed wordt dan goed verspreid en de haaien komen vanzelf.

Er is al veel onderzoek gedaan hoe de haaien het beste gelokt kunnen worden, allerlei dieren zijn zonder resultaat gebruikt als aas. Dierlijk bloed lijkt de haaien ook niet aan te trekken en er schijnen zelfs experimenten met menselijk bloed te zijn geweest, maar zonder resultaat. De Grote Witte komt af op vissen en zeehondenbloed. Dan, zonder enige waarschuwing, komt er met groot geweld een haai uit de diepte op het aas af, vlak voor de boot.

Na de eerste schrik kijken we met bewondering naar deze schitterende ruim vier meter lange haai. Wat een magnifiek dier, hij kijkt nieuwsgierig richting boot met zijn grote zwarte ogen. De wetsuits mogen aan en iedereen krijgt nog één keer te horen dat we in de kooi moeten blijven, geen armen erbuiten. Dat is geen overbodig advies, er zwemmen inmiddels nog meer haaien rakelings langs de kooi en ze bijten in de drijvers.

Armen binnenboord

Het lokken

Het grootste mannetje is op een bepaald moment nogal nijdig omdat hij het aas niet te pakken krijgt en probeert de kooi maar. Hij valt de onderkant aan en tracht als een soort blikopener het ding open te krijgen waar wij ons dus in bevinden. Mijn buurman klimt tegen de bovenkant aan, ik hou de GoPro erbij en film de hele actie. Schitterend. Als je een tijdje in de kooi hebt gezeten, dan realiseer je je dat de kick van de eerste ‘aanval’ compleet omslaat naar bewondering voor dit mooie intelligente dier. De grotere haaien zitten onder de littekens en de kleintjes, anderhalf jaar oud en bijna twee meter, zijn nog niet getekend door de jacht.

Na anderhalf uur begin je zelfs de verschillende haaien uit elkaar te houden. Het zijn er in totaal elf die rond onze boot zwemmen. Wat doe je na zo’n trip? Op de terugweg praten we met gids en collega duikinstructeur Lance verder. In het mariene park van Gansbaai mag niet worden gedoken maar later in het seizoen gaat hij oostelijker wel eens met duikers het water in om onder water naar de Grote Witte te kijken. Met de juiste instructie is dit volgens hem goed te doen, je moet ervoor zorgen dat de haai jou niet verward met zijn prooi, zeehonden bijvoorbeeld. De volgende vakantie is dus al snel geboekt.

Actie

De kooi is dit jaar nieuw aangeschaft en gemaakt in China van gerecycled plastic. Zou dat wel sterk genoeg zijn?

Jouw duikavontuur, powered by Metalsub

Iedere duiker heeft er minstens één: zo’n duikavontuur dat je bijblijft. En DUIKEN is benieuwd naar dat van jou! Stuur jouw unieke duikverhaal met minimaal 5 foto’s van minstens 1 MB naar duikavontuur@duiken.nl Wordt jouw verhaal in DUIKEN gepubliceerd dan win je de XRE 800-R Metalsub lamp t.w.v. € 229!