Robert Viset crost samen met Erik Stein door het land op zoek naar het verhaal achter de duikplas. Vrijwilligers die belangeloos komen klussen om een mooie duikstek te creëren, ook voor andere duikers. Deze maand bezochten ze de Baars in Nood-Brabant, ten zuiden van Tilburg.

14 mei, onze roadtrip brengt ons richting Tilburg, waar wij een cultuur- en taalgrens oversteken. We worden ontvangen door Henk van Wanrooy (de eigenaar van Waterman Dive center), die met een zwaar Tilburgs accent ons van een bakkie koffie voorziet. Al snel worden we vergezeld door Ronald van Dommelen, één van de duikteamleden van het eerste uur. En zelfs een duiker uit Bulgarije, Dobrin Ivanov, heeft in het Brabantse zijn thuis gevonden. En, je kunt merken dat we in Noord-Brabant zijn: het is gelijk gezellig!

En dan volgt er een vloedgolf van enthousiasme. Uitgebreid wordt verteld hoe het ‘attractiepark’ onder water is ontstaan. Zo’n 4 jaar geleden was er, buiten de natuurlijke elementen, op de bodem van de Baars nog niets specifieks te vinden. Een woud van verstrengelde boomwortels oefenden als enige aantrekkingskracht uit op duikers uit de omgeving, een ware kraamkamer voor de koelbloedige bewoners: karper, baars, snoek, voorn. In grote scholen kunnen zij voorkomen. De mannen laten foto’s en filmpjes zien: nog nooit heb ik zoveel vis in de Nederlandse binnenwateren bij elkaar gezien! Helaas zitten we in het verkeerde seizoen.

Van cursus tot knutselaar
Veel van het duikteamwerk ontstaat in de opleidingen. Course Director (IDD) Henk integreert zoveel mogelijk duikvaardigheids-oefeningen in zijn opleidingen. Hij schrijft zelfs distinctive-specialties. Zelden heb ik zo’n gepassioneerde instructeur ontmoet! En dat slaat over op zijn cursisten en duikteamleden. Eigen initiatief wordt gestimuleerd. Gedreven gaan zij elke week op pad om van ‘hun’ duikstek een ware thuishonk te maken, maar houden ook regelmatig een ‘clean-up-duik’. En iedereen is welkom. Want ze laten het met plezier zien! Het is een verlengstuk van hun hobby, en ze willen graag de emotionele waarde overdragen.
Over alles wordt nagedacht. Er ontstaan nieuwe technieken op het gebied van planning, drijfvermogen, handgebaren en technische oplossingen. “We gaan een niveau hoger”, aldus Ronald.

Uit ervaring weet men nu dat je alles ‘hufterproef’ moet maken, want ook in de Baars vindt vandalisme plaats. Na het plaatsten van de eerste miniatuur-autootjes, werden ze helaas al heel snel weer losgehaald door bezoekende duikers. Na reconstructie met slotbouten, is dat niet meer mogelijk. Maar het is jammer dat men er weer niet vanaf kan blijven…

Vindingrijk
Ja, miniatuur-autootjes. Enkele leden zijn autogek en het idee ontstond al heel snel: radiografisch bestuurbare wagentjes op palen plaatsen. Willekeurig. Geen mooi parcoursje, maar verspreid over de bodem. Mocht je er een paar gemist hebben, dan zul je terug moeten komen. Het begon met een Hummer, gevolgd door F1-racewagens, en zelfs aan de vrachtwagenchauffeurs is gedacht. Op het idee gebracht door de VW-kever in Oostvoorne, wilde het team ook een echte auto, een bestelbus. Daar kun je ook doorheen. De Gemeente gaf toestemming, maar er moest eerst met de visvereniging overlegd worden. Zij gingen dwarsliggen, want daar kunnen de haakjes aan blijven hangen. Toen is er gekozen om energie te steken in een platform in de vorm van een kooi (waar nu juist haakjes verloren gaan…). Schrik niet van de bewoner!

Donaties
De duikteamleden doneren regelmatig een paar tientjes per persoon, en kopen daarvoor in. Gelukkig werd men getipt over een partij oude bouwhekken, en niet alleen een platform, maar ook een enorme constructie in de vorm van een T (van Tilburg) kon worden gerealiseerd (3,5 meter breed, 2 meter hoog en zeker 15 meter lang)! Een prachtige tunnel is ontstaan. Deze maand plaatsen ze rubber matten op het platform, een soort dart-matten, zodat de mosseltjes in de looproosters niet meer in de pakken snijden, want gemiddeld 200 duikers per weekend genieten van al dat moois.

Cultuur en natuur
Naast de inzet van de duikteamleden is er ook een hoop puin te vinden op de bodem. De Gemeente Tilburg heeft hier een hoop sloopafval gestort: de oude kerk, een oud ziekenhuis en het voormalige Gemeentehuis. Grote brokken gevelsteen liggen bezaaid over de bodem, wat overigens invloed heeft gehad op de voedingswaarde en het zuurgehalte van het water. In elk hoekje en gaatje is wat te vinden. Zelfs over de positionering van de elementen wordt nagedacht, op basis van de invloeden van de natuur. Men ontdekte dat vissen in de verschillende fasen van hun leven op bepaalde dieptes blijven. En juist daar vind je het platform.

Landtong
Helaas is er tijdens onze duik niet heel veel te zien. Enkele enorme snoeken liggen verscholen te wachten op een sappig baarsje en ook hele grote karpers cirkelen om ons heen. Enkele exemplaren stoten zelfs tegen ons aan. We zitten duidelijk in hun territorium! Zij bevinden zich vooral rond de instap van deze duikstek, aan de oostzijde van de landtong, waar je ook het beste je duik kunt beginnen. Alle attributen zijn rondom de landtong te vinden, en als je naar het (zuid)westen uitzwemt vind je de restanten van het Tilburgs verleden. Nou, wat mij betreft zit er toekomst in deze duikstek. Wij komen zeker in september terug om die vissoep te aanschouwen. Het is de lange rit absoluut waard!

Tekst: Robert Viset
Foto’s: Erik Stein en archief Waterman