De zon schittert op het wateroppervlak en de zodiac stuitert in volle vaart over fikse golven. Spetters vliegen in het rond en we lachen van oor tot oor. In de verte zien we Elphinstone Reef opdoemen met een kluitje liveaboards eromheen. Ik krijg een warm gevoel – en nee, ik heb niet in mijn wetsuit geplast. Het heeft even geduurd, maar het was het wachten absoluut waard: ik ben terug in de Rode Zee!

Tekst: Nique Hanskamp  Foto’s: Red Sea Diving Safari & Josephine Verstappen

Vol verwachting stappen mijn buddy Josephine en ik ’s ochtends om zeven uur vanuit Marsa Shagra eco village in de zodiac met een select groepje enthousiaste duikers. Slechts 20 minuten later zijn we er: Elphinstone – een juweel van een rif 30 kilometer ten noorden van Marsa Alam. We zijn hier met een reden: witpunthaaien zien!
We laten ons met een negative entry in het onrustige water vallen en zakken vlak naast het rif naar een diepte van een meter of 20, waar de stroming ons oppikt en langzaam meevoert langs deze onwaarschijnlijk mooie en kleurrijke wereld, die werkelijk barst van het leven. Hoewel ik natuurlijk hoop op een ontmoeting met haaien, kan ik niet ontkennen dat het rif alleen al mega-indrukwekkend is. Er zijn momenten dat je zou willen dat je een 300 literfles op je rug had zodat je de tijd kon nemen om elke bewoner uitvoerig te bestuderen. Clownvissen die oh zo dapper hun anemoon met daarin het kwetsbare kroost verdedigen, murenen die sceptisch naar je loeren vanuit de inkepingen in de rotsen, kleurrijke zachte koralen die dansen in het water… mijn brein is na jaren duiken in Nederland niet meer in staat om zoveel pracht ineens op te nemen. Tot ons grote genoegen ontdekken we een groene zeeschildpad die zich tegen de stroom in als een ervaren trucker achteruit inparkeert in een klein grotje op het rif. Hij lijkt tevreden over zijn manoeuvre, nestelt zich als een hond wat heen en weer om het perfecte plekje te vinden en kort daarna vallen zijn ogen dicht. Wat een leven…

Als we het rif bijna voorbij zijn gedreven, blijven we op een afstandje ervan hangen in het blauw. Zwevend op een diepte van 10 meter, kijkt iedereen zoekend om zich heen – speurend naar de aanwezigheid van witpunthaaien. Er lijkt een eeuwigheid voorbij te gaan en mijn nek begint stijf te worden van het vele draaien, maar dan horen we het verlossende geluid van een shaker tegen een fles: er is een haai gespot! Iedereen draait zich meteen om in de richting van het geluid en ja hoor: daar snijdt zo’n machtig roofdier zich met nukkige bewegingen door de waterzuil. Even stopt hij, alsof hij ons de kans gunt om hem in al zijn indrukwekkende glorie te aanschouwen, en dan is hij net zo snel weg als hij gekomen is. We kunnen ons geluk niet op.

Hangend in het blauw bewonderen duikers de imposante witpunthaaien

Gestrande walvissen

De duik is na ruim een uur voorbij en nu komt – wat mij betreft – de keerzijde van deze te gekke excursie: jezelf weer in die zodiac zien te hijsen. Gelukkig is er de goedlachse en oersterke kapitein Gilbert, die ons één voor één als gestrande walvissen over de rubberen bootkant trekt. Die exit uit het water is geen sinecure want het moet snel gebeuren en zonder veel getrappel – zo is ons in de briefing verteld. Immers, haaien die getrappel in het water zien kunnen denken dat je een prooi bent en vervolgens van onderen aanvallen. En zo’n incidentje zou de duik toch een stuk minder aantrekkelijk maken…

Vol van verhalen en alle fascinerende dingen we zojuist hebben gezien, laten we ons weer stuiterend op de golven terugvoeren naar ‘ons’ dorp, Marsa Shagra. Daar wacht een uitgebreid ontbijtbuffet en de rust van dit prachtige oord dat pal aan de Rode Zee ligt.

Natuur komt op de eerste plaats

Mijn buddy Josephine en ik verblijven 8 dagen in Marsa Shagra, een half uurtje rijden vanaf Marsa Alam Airport. Deze locatie van Red Sea Diving Safari heeft een schitterend en zeer toegankelijk huisrif voor de deur. Dat geldt trouwens ook voor de andere twee locaties van Red Sea Diving Safari: Marsa Nakari, een half uur verder naar het zuiden, en vervolgens in het diepe zuiden Wadi Lahami. We hebben voor deze plek gekozen omdat we ver weg willen blijven van het massatoerisme, de harde muziek en de alcoholgekte van drukke kustplaatsen. Daar wil Red Sea Diving Safari ook niks van weten. De drie eco villages van deze organisatie zijn zo opgezet dat het milieu niet belast wordt en het aantal gasten per dorpje wordt minimaal gehouden zodat het rif en het onderwaterleven niet verstoord worden. Ze zouden kunnen kiezen voor een groter aantal gasten, maar doen dat bewust niet omdat ze de natuur respecteren en zo willen houden als hij is, namelijk perfect in balans. Daarnaast is de werkwijze in elke eco village volledig gericht op milieuvriendelijkheid. Afval wordt keurig gescheiden, je krijgt een waterflesje dat je tijdens je verblijf steeds opnieuw vult met heerlijk koel drinkwater en in de dive shade word je gewezen op de noodzaak van eco-duiken: niks aanraken, niks achterlaten, let op je drijfvermogen bij het koraal en respecteer al het onderwaterleven.
We verblijven in een luxe chalet met airco, een van de drie opties hier wat betreft accommodatie. Je kunt ook kiezen voor een tent aan het strand (romantisch!) of een mooie hut met gedeelde douches en toiletten. Wij gaan voor de luxe variant met eigen badkamer. Het is een ruim en schoon chalet met een gezellig terrasje, waarop je ’s je logboek invult, naar het ruisen van de zee luistert en waar je je badpak en handdoek te drogen hangt na een lange dag in het water. Op dit terras brengen we vele uren door, vooral in de koele avonduren. We tellen sterren, vertellen flauwe grappen en nemen de dag door en alles wat we gezien hebben. Het handboek met alle dieren die voorkomen in de Rode Zee ontbreekt daarbij nooit. Daarin vinden we ook de misschien wel meest briljant genaamde vis van het rif: de chocolate dip chromis.

De Chocolate dip chromis……….fantastische naamgeving!

Nachtduik

Ik ben geen groot fan van nachtduiken. Ik word er altijd een beetje misselijk van en weet niet goed meer wat onder en boven is. Maar je duikt niet elke dag in de Rode Zee en minimaal 1 keer moeten we toch het leven onder water in het donker bewonderen. Dus op naar het rif met de duiklampen in de aanslag. Die lampen hebben we amper nodig want het blijkt die avond fileduiken te zijn. Het is stikdruk onder water en het lijkt bijna lichter dan overdag. Fijn voor mijn misselijkheid, minder fijn voor mijn buddy die zich had verheugd op een spannende ‘eenzame’ duik. We zonderen ons voor zover we kunnen af van de file en gaan op zoek naar intrigerend onderwaterleven. Hangend in het duister spotten we al snel een forse murene die leven van een rifvisje zuur maakt. De twee lijken verstoppertje te spelen en ik houd mijn hart vast voor de kleine vis, die steeds net op tijd wegduikt in een gleufje waar de murene tot zijn schijnbaar grote frustratie niet in past. Uiteindelijk geeft Goliath het op en kan David gerust zijn weg over het rif vervolgen. Ik ben stiekem opgelucht.
We komen kogelvissen met grappige maskers tegen en koraalduivels die met gespreide ‘vleugels’ over het rif zweven, op zoek naar een makkelijke hap. In het donker gaan ze het boevenpad op en proberen ze kleine visjes, krabbetjes, mosselen en garnalen te grijpen. Ik weet dat koraalduivels op veel plekken als een invasieve soort gezien worden en zelfs actief bejaagd, maar ik ben nog altijd onder de indruk van hun schoonheid en hun slimme jachttechnieken.

Na ruim een uur genieten van kijken naar ‘eten en gegeten worden’ lopen we het water uit en beginnen we zelf ook te voelen dat de trek begint te knagen. Gelukkig kunnen we nog aanschuiven bij een zeer uitgebreid dinerbuffet om na te kletsen over de duik.

Spinnerspektakel

Midden in de week gaan we een dag op excursie naar het zuidelijker gelegen en wat kleinschaligere dorp van Red Sea Diving Safari: Marsa Nakari. Deze eco village bevindt zich recht tegenover het beroemde rif Dolphin House (Shaab Samadai) en heeft eveneens een fantastisch huisrif. Marsa Nakari is gelegen aan een baai met vele soorten vis en adembenemende hardkoraalformaties. De baai zakt langzaam uit van zo’n 10 meter tot een 40-50 meter diepte. Marsa Nakari is ontworpen om duikers de beste toegang tot de duikstekken in het gebied te bieden, met het welbevinden van de natuur en het comfort van de gasten in het achterhoofd. Hoewel ook hier sprake is van die typische woestijnsfeer, ver weg van het massatoerisme, is het verblijf er echter zeker niet primitief. Ook hier kun je zelf kiezen hoe luxe of hoe basic je wenst te verblijven. Wij gaan voor een dagje Dolphin House en we krijgen wat ons beloofd wordt: dolfijnen! En nog veel meer.
Een krap kwartiertje varen in de zodiac – deze heeft gelukkig een trap – worden we begeleid door vliegende vissen die naast ons boven het water uit schieten om aan hun achtervolger te ontsnappen. Waanzinnig gezicht blijft dat. Dan ziet onze gids ziet vlakbij een groep spinnerdolfijnen passeren. Zo snel als we kunnen schieten we onze vinnen aan, zetten we onze bril met snorkel op en duiken we het water in. Op slechts enkele meters afstand passeert inderdaad een familie spinners. Tot ons grote genoegen zwemt er zelf een schattig kalfje mee. Josephine wil dit moment blijkbaar zo lang mogelijk laten duren en zwemt fanatiek achter de dolfijnen aan, tot ze na tien minuten uitgeput moet toegeven dat een mens in het water geen match is voor een spinner en de achtervolging opgeeft. Het drukke gekwetter van de dolfijnen is nog lang te horen nadat ze in het diepe blauw zijn verdwenen. De grijns op het gezicht van mijn buddy spreekt echter boekdelen; dit vergeet ze nooit meer.

Spinnerdolfijnen bij Dolphin House

Flinke stroming

Nadat we zijn uitgerust van het spinnerspektaktakel, eten we op de zodiac een plak cake en drinken we thee. Terwijl we daar op het water kabbelend honderduit kletsen, nadert ons opeens een enorme loggerhead schildpad. Hij koerst rechts op ons af en steekt nieuwsgierig zijn kop boven het wateroppervlak uit. Hij ziet er zo cool uit! Pas enkele centimeters voor is de boot is hij uitgekeken en besluit hij onder te duiken. We zwaaien hem na.

Kort hierna starten we onze duik op Dolphin House. Het wordt een pittige stromingsduik, die dankzij de vindingrijkheid van onze gids ook voor de beginnende duikers in onze groep uiteindelijk goed te doen is. Als astronauten zweven we over een schijnbaar oneindige tuin vol met zachte koralen. Overal barst het van het leven dus we kijken onze ogen uit. Tegen het einde van de duik schieten we een klein grottenstelsel in dat wat licht doorlaat aan de bovenkant. Je kunt niet opstijgen, maar door de zonestralen die door de gaten van de rotsen dringen, heb je niet dat benauwde gevoel waar sommige duikers in afgesloten ruimtes last van hebben (lees: zoals ik dus). Het is magisch hier beneden, en ook hier barst het van de vissen. Een flinke koraalduivel blokkeert halverwege een krappe doorgang in het grottenstelsel, maar besluit uiteindelijk voor galantheid te kiezen en weg te zwemmen. Dit was opnieuw een schitterende duik met weer een heel ander landschap dan voor de kust bij Marsa Shagra. Nakari is dan ook zeker een excursie of zelfs een verblijf waard.

Cadeautje

Op het huisrif van Marsa Shagra vermaken we ons dagenlang uitstekend. Je kunt er vier verschillende duiken doen omdat het rif zo groot is en tijdens elke duik zie je weer wat anders op dit kerngezonde en afwisselende rif. Op de een-na-laatste dag krijg ik een cadeautje; ik spot van mijn favoriete vis. Ik was al eerder in de Rode Zee en ben sindsdien ontzettend gecharmeerd van de yellowspotted burrfish. Nietsvermoedend zwem ik tijdens een rifduik naar een afgezonderd stuk koraal in dat zich achter een sleuf bevindt en daar hangt hij dan onder een afdakje – verlegen fladderend met die absurd kleine vinnetjes en grote, onschuldige ogen van hem: ‘mijn’ burrfish! Ik ben verrukt en signaleer Josephine dat ik iets heel bijzonders heb gezien. Of hij daadwerkelijk zo bijzonder is zou ik niet durven zeggen, maar voor ons is hij het absolute einde. We blijven een paar minuten bij hem hangen, totdat we het gevoel krijgen dat we hem genoeg hebben gestoord bij zijn middagdutje, en vervolgen dan dankbaar onze weg langs het rif. Eenhoornvissen ruziën even verderop over een stuk zeekomkommer; een tafereeltje dat er door hun standaard kritische gezichtsuitdrukking bijzonder grappig uitziet. Je kunt ze bijna horen kibbelen. Butterflyfish, altijd twee aan twee, zweven relaxt over het rif en geven niks om onze aanwezigheid. De clownvisjes daarentegen turen achterdochtig naar ons. We moeten het beslist niet wagen om bij hun anemoon te komen, dan worden ze boos. Wat overigens niet erg indrukwekkend is, maar wel reuze schattig om te zien. Vlak voordat we weer op het zand staan bij de instapplek, danst er nog even een grote school makrelen voor onze neus. Vlak onder het wateroppervlak draaien ze sierlijk met z’n allen tegelijk steeds weer een andere kant op, waarbij hun enorme bekken helemaal worden opengezet. Het is net of ze in een koor zingen, terwijl de zon hun zilveren lijfjes zo fel verlicht dat je bijna verblind wordt. Wat een traktatie nog even zo aan het eind van onze duikvakantie.
We komen zeker terug, maar voor nu nemen we afscheid van Marsa Shagra, een hemelse plek aan de Rode Zee.

Kijk voor uitgebreide informatie en boeken op de site van Red Sea Diving Safari:
www.redsea-divingsafari.com