Een van de zaken die bij het duiken het meest ongemak geeft, is het niet goed (kunnen) klaren van oren en bijholtes. Het is zelfs zo gewoon dat heel veel duikers de bijbehorende pijn vaak voor lief nemen en toch doorgaan. Menno Gaastra, duikmedisch arts en medisch directeur DAN Europe Nederland gaat in op problemen met klaren.
«Het gaat vanzelf weer over» of «even doorzetten» zijn veel gehoorde geluiden als het over dit onderwerp gaat. Ook als je gaat kijken in statistieken van meldingen van duikproblemen, zul je merken dat veel duikers deze klachten niet melden omdat ze niet als ernstig gezien worden. Maar dit is niet helemaal waar.
Klaringsproblemen kunnen onder water zorgen voor serieuze gevaren. Als je trommelvlies scheurt door onvoldoende klaring, kan er water in je middenoor terechtkomen. Dit geeft een prikkeling van je evenwichtsorgaan in je binnenoor. Vooral als de watertemperatuur veel lager is dan je lichaamstemperatuur. Het gevolg is dat je zo duizelig wordt, dat je flauw kan vallen. Je hoeft niet hoogbegaafd te zijn om te begrijpen dat je onder water dan gewoon verdrinkt.
Problemen met klaren
Problemen met klaren kunnen zowel tijdens de afdaling als de opstijging ontstaan. Bij het afdalen neemt de omgevingsdruk fors toe en alle lucht in je lichaam wordt samengeperst (squeeze). Dus om de druk in de diverse lichaamsholtes gelijk te houden, zal er lucht moeten worden toegevoegd. Voor je oren en je bijholtes betekent dit dat je moet klaren. Dit kan op diverse manieren.
Zaak is dat je dit op tijd doet. En op de voor jou makkelijkste manier. Mocht je daar nooit iets van meegekregen hebben dat er diverse methodes zijn, dan kun je bij de medische duikkeuring daarnaar vragen. Of vraag het aan je duikinstructeur.
In deze rubriek heb ik al eerder ook de verschillende methodes besproken. Het is van belang dat je geen pijn voelt in je oren en je bijholtes. Als de buis van Eustachius, die van je keelholte naar je middenoor loopt, niet goed doorgankelijk is, dan kun je de druk in je oren niet gelijkmaken. Verkoudheid, irritatie, hooikoorts of tumoren kunnen hiervoor zorgen. Dit geldt ook voor de neus- en kaakholtes.
Niet verder duiken
Duik alsjeblieft niet verder bij klaringsproblemen. Ga terug naar de diepte waar je geen last had. Bij regelmatig optredende klachten is het handig om nog eens contact te zoeken met een duikmedisch arts. Deze vind je op www.mijnduikerarts.nl. Maar ook bij de opstijging kunnen problemen op dit gebied ontstaan. Als de uitzettende lucht niet weg kan tijdens de opstijging, zorgt dit voor beschadiging van de omgeving.
Je kan dan ook een trommelvliesscheur krijgen. Of een gescheurde kaakholte. Het oplopen van een klaplong (pneumothorax) werkt op dezelfde manier. Kortom, klaren is een belangrijk ding tijdens het veilig en gezond duiken.
Tekst: Menno Gaastra, Menno is duikmedisch arts en medisch directeur DAN Europe Nederland
