Je zou denken dat dynamietvissen tot het verleden behoort, dat er genoeg controle is en dat de vissers bewust zijn van de noodzaak om duurzaam om te gaan met de vispopulatie. We zijn tenslotte in de 21ste eeuw. Helaas hebben we in Komodo aan den lijve ondervonden dat niets minder waar is…
Tekst en foto’s: Laurent Schmitz & Greetje Buysse
Afgelopen zomer gingen enkele duikbuddy’s van duikschool Jaws aan boord van de ‘Ilike’ voor een droomliveaboard tussen Flores en Komodo in Indonesië.
De vele verhalen over deze regio zijn niet overdreven. Komodo behoort zonder twijfel tot de top 10 van de beste duikstekken op deze planeet. We werden begroet door een indrukwekkende biodiversiteit. Vissen in overvloed in alle kleuren en vormen, prachtige gezonde koralen en een perfect evenwicht tussen kleine dieren zoals zeepaardjes en hengelaarsvissen en groot leven zoals haaien en manta’s.
Voor de onderwaterfotograaf is de grootste uitdaging om te kiezen tussen macro en breedhoek want overal is er wel iets te zien… tot deze duik bij Pulau Babi, in de baai van Maumere…
De vernieling is totaal, hier leeft niets meer.
Onder water woestijn
In tegenstelling tot sommige duiken op deze reis was er hier geen sprake van rifhaken en hogesnelheidsdriften op diepte, tussen de witpuntrifhaaien en de roggen.
Deze keer gingen we te water voor een rustige duik in wat ze ons voorgespiegeld hadden als een ondiepe koraaltuin, bovenop een schitterende ‘dropoff’. En inderdaad, we worden al snel begroet door een nieuwsgierige sepia, omringd door talloze bonte visjes, terwijl twee verdwaalde blacktips op de vlucht slaan.
We volgen de steile wand tot we ineens een knal horen: “KABANG!”. We kijken geschrokken naar elkaar. De ontploffing was luid genoeg om pijnlijk te zijn. Je kon de drukgolf voelen en een paar seconden lang waren we in de war, door angst en een beetje vertigo.
Wat was dat?!? Was er een duikfles uit mekaar gespat? Iedereen in de groep blijkt gezond en wel. Onze duikgids maakt een voor ons nieuw maar overduidelijk teken: dynamietvissers! We beslissen om te stijgen en verder op het plateau te duiken. Je kunt onder water moeilijk inschatten waar het geluid vandaan komt noch van hoe ver. Het voelde in ieder geval heel kortbij. Aangekomen op een 12-tal meter worden we opnieuw opgeschrikt door een oorverdovende knal.
We zijn echt niet meer op ons gemak, temeer omdat de bodem nu volledig kaal is. In plaats van de gebruikelijke Indonesische rijkdom ligt voor ons een ware onderwaterwoestenij.
Normaal vind je hier een indrukwekkende biodiversiteit, vissen in overvloed en gezonde koralen.
Korupsi
De vernieling is totaal. Minutenlang drijven we alleen boven grijs verpulverd koraal. Hier leeft niets meer, op een paar kwallen na. Het is een nachtmerrie.
Nog meer ontploffingen volgen, zo’n tiental in totaal. Bij ons is de euforie ver te zoeken en het is met opluchting dat we de duik afbreken. Eens aan boord speuren we de horizon af naar de geisers die de springstoffen aan de oppervlakte veroorzaken. Als we de daders vinden kunnen we ze filmen en de politie verwittigen.
Dit is een beschermd gebied en dynamietvissen is sowieso verboden in Indonesië. Bovendien is deze bekende duikplaats niet verlaten; er passeren hier talloze boten. Je kunt hier niet onopgemerkt zomaar dynamiet laten ontploffen.
Maar er is nergens iets te bespeuren. Volgens de kapitein zijn ze verderop bezig, op ongeveer een kilometer afstand. Ik zou gezworen hebben dat ze vlakbij waren, op hooguit honderd meter. Je moet niet vragen hoe krachtig die ladingen zijn! Geen wonder dat de bodem totaal verwoest is! Hoe aangeslagen ook wil de bemanning niet actief op zoek gaan naar deze criminelen.
Duikersboten worden hier amper getolereerd en de lokale vissers kunnen uitbaters van liveaboards het leven behoorlijk zuur maken. Om maar niet te spreken van de alomtegenwoordige ‘korupsi’. Ilike zou gemakkelijk haar vergunning kwijt kunnen raken.
Omdat er niets anders op zat besloten we om ons verhaal te laten publiceren, met de stille hoop het fenomeen in kaart te brengen, en zo de druk om dergelijke praktijken uit te roeien te verhogen. Een druppel in de oceaan…
