Sinds de jaren 80 is de USAT Liberty op Bali een enorme trekpleister en daarom heeft het naast de historisch-archeologische waarde, ook een flinke waarde voor de lokale bevolking. Helaas is de status van het schip op dit moment ‘kwetsbaar’. Dat blijkt uit onderzoek van Research Institute for Coastal Resources and Vulnerability. Een interview met researcher Semeidi Husrin.
Tekst: Judith Rietveld Foto’s: René Lipmann
Researcher Semeidi Husrin van Research Institute for Coastal Resources and Vulnerability
Jullie onderzoek wijst uit dat de Liberty op een hele andere manier ten onder is gegaan.
Dat klopt. Hoewel alle publicaties erop lijken te wijzen dat de aardbeving van Mount Agung ervoor zorgde dat het wrak in de zee verdween, heeft recent onderzoek uitgewezen dat erosie zeer waarschijnlijk de hoofdoorzaak is dat de Liberty nu onder water ligt.
En ze is volgens jullie nog niet definitief ‘verslagen’?
De kust van Tulamben ligt in het noordoosten van Bali en maakt deel uit van het Karang Asem district. In dit gebied treedt al heel lang erosie op en bedreigt huizen, tempels, het nationaal erfgoed en zo ook de Liberty. Door deze erosie, maar ook door aantasting van stromingen en het langzaam verzakken van het wrak, is het kwetsbaar. Zure regen en corrosie maken het er niet beter op.
Hoe is de erosie ontstaan?
Zeer waarschijnlijk is de hoofdoorzaak de interactie tussen cross-shore en long-shore stromingen die golven veroorzaken, net zoals het zand dat de rivier aanvoert. Dit is flink gestegen na zandwinnende activiteiten.
De Liberty op Bali is van flinke waarde voor de lokale bevolking
Het aantal duikers is daarnaast een factor die meespeelt?
De grote hoeveelheid duikers die op het wrak duiken, zijn ook een bedreiging. Sinds 1980 is de hoofdattractie van Tulamben de USAT Liberty en gemiddeld bezoeken rond de 150 duikers per dag het wrak. Helaas beheersen lang niet alle duikers de duikskills goed, waardoor ongemerkt koraal vernietigd wordt en de habitat van het mariene leven. Ook de bubbels die in de ruimtes achterblijven, hebben een negatieve invloed op het rif: ze zijn een grote veroorzaker van corrosie dat langzaam het wrak afbreekt.
Gelukkig is er ook nog iets positiefs te melden: de lokale bevolking werkt hard mee aan het behoud van de Liberty.
Omdat de lokale mensen inzien hoe belangrijk het wrak is voor hun levensonderhoud, doen ze er alles aan om het te behouden. Zo hebben ze zelfs in hun traditionele wetten, de Awig-awig, opgenomen dat er niet meer op het wrak gevist mag worden, en dat ze er niets vanaf mogen halen. De wetten worden nageleefd en niemand durft in overtreding te gaan.
Hoe kan de USAT Liberty behouden blijven?
Enkel de Awig-awig is niet genoeg. Wanneer we niets doen, zal het wrak in de diepte verdwijnen. Als we zo doorgaan, verkeert het over 10 jaar al in een kritieke situatie. Daarom moeten we nu actie ondernemen. Ten eerste moet het aantal duikers gelimiteerd worden. Dit zal niet eenvoudig zijn aangezien het van veel lokale inwoners hun grootste inkomstenbron is. Een andere oplossing is om het een exclusieve duiksite te maken zoals de SS Yongala in Australië.
Daar mogen maximaal 7000 duikers per jaar duiken. We kunnen het aantal duikers monitoren en limiteren, en door de fee te verhogen behoudt de lokale bevolking haar inkomen. Daarnaast moeten we onszelf afvragen wat voor bestemming Tulamben is: voor massatoerisme of ecotoerisme? Door het plaatsen van rifballen en een ander schip dichtbij te laten afzinken, kunnen we een nieuw kunstmatig rif creëren en een alternatieve duikstek aanbieden. Op die manier ontlasten we de USAT Liberty.
Daarnaast dienen we meer onderzoek te doen naar de natuurlijke invloeden op het wrak en wat de uitwerking hiervan is. Het schip is een schitterende habitat en een unieke duikplek, dit mag niet verloren gaan!
