2 april, vroeg op pad om naar de Groene Heuvels te rijden: voor ons toch niet om de hoek. Gelukkig ligt de plas dicht bij de snelweg, dezelfde A50 waar het zand uit de plas voor gebruikt is. Ik geniet van de omgeving. Wat is Nederland toch mooi! De plas is ook bekend van de vondst van de kiezen van een wolharige mannetjesmammoet, die daar 38.900 jaar geleden op 50-jarige leeftijd stierf. Dus, de verwachtingen zijn hoog!

Bij aankomst worden we ontvangen door de eigenaar van Scuba Services Bennekom, Kees Troost. Het blijkt een kleine troost, want helaas is hij bezig met het ontmantelen van z’n satelliet-duikwinkeltje en kiosk aan het water (Zellersmaat, parkeerplaats B) en clubhuis van het duikteam. Een paar jaar geleden is hij de kiosk gaan exploiteren en met man en macht is gebouwd aan een prachtige stek om de duikhobby uit te kunnen oefenen. Je kon daar terecht voor een frietje, snack, frisdrank en ijs, maar ook een verzorgde BBQ. Helaas bleken de bezoekersaantallen te laag en heeft Kees moeten besluiten deze tweede locatie van Scuba Services vroegtijdig te beëindigen.

De aanwezigheid van het Paviljoen (parkeerplaats C) op loopafstand hielp ook niet. Voorheen werd van daaruit gedoken, waar de oude kooi lag; deze raakte in verval en was gevaarlijk met scherpe stukken. En, daarvandaan mag niet meer gedoken worden van de nieuwe uitbater (onder andere i.v.m. omkleden dicht bij het terras). Dus, duikteam Scuba Services heeft de duikstek verplaatst, bij parkeerplaats B. Nadeel is dat je nu vanaf de auto een kleine 150 meter moet lopen met je duikspullen.

Joost, Oscar en raymond zijn al een paar jaar nauw betrokken bij de activiteiten in de plas.

Al snel komen drie duikteamleden aangereden, we mogen voor deze keer met de auto naast de kiosk staan. De drie heren, Joost Hemstede, Oscar Somsen en Raymond Viset (nee, geen directe familie) blijken al een paar jaar nauw betrokken te zijn bij de activiteiten in de plas, in samenwerking met duikvereniging Oost Nederland die de twee wrakjes hebben geplaatst, gemiddeld op 10 meter diepte.

Monument voor overleden Henry
Een andere actieve organisatie die zich bekommert om De Groene Heuvels is Project Baseline Groene Heuvels geweest. Project Baseline Groene Heuvels heeft tot doel het publiek bewust te maken van ecologische ontwikkelingen en meer gedetailleerd wetenschappelijk onderzoek te stimuleren. Zij monitoren en documenteren de favoriete duikgebieden door regelmatig vaste meetpunten te bezoeken en meetgegevens te publiceren. Project Baseline heeft al een meerdere initiatieven in Nederland, waaronder het Haarlemmermeerse Bos en Zandeiland 4 bij Vinkeveen. De afgelopen jaren is vanuit het duikteam Scuba Services door een groep actieve leden gewerkt aan het onderzoeksinitiatief in de Groene Heuvels, de plas waar ze veel duiken.

Initiatiefnemer Henry Verbeek is in 2013 begonnen met Project Baseline en het aanleggen van de lijnen met o.a. Raymond Viset, Oscar Somsen en Ben Leermakers. Vervolgens de kooien. Er lagen al bootjes en de lijnen zijn daarop afgestemd. Helaas kwam er een donkere wolk boven de plas te hangen: een dag voor de eerste aanleg van de meetpunten is Henry totaal onverwacht overleden… Dat heeft een enorme stempel gedrukt op de motivatie van de duikteamleden. Het project heeft stilgelegen na het overlijden van Henry, maar inmiddels is een viertal zichtmeters geplaatst en zijn ze voorzichtig begonnen met het doen van metingen in de herfst van 2014. Ook is er op 12 meter diepte een monument voor Henry geplaatst. Oscar Somsen heeft het leidinggevende stokje overgenomen.

Initiatiefnemer van Project Baseline Groene Heuvels overleed onverwacht. Voor hem is een monument geplaatst.

Parcours
Het duikteam van Scuba Services bestaat uit zo’n 40 leden, waarvan een deel duikt in de NL-wateren. 10 tot 15 mensen houden zich met het project bezig en aanleg en onderhoud van het parcours. Alles is ook mooi gepositioneerd voor beginners. De activiteiten die hier voornamelijk plaatsvinden zijn: lijnen trekken, monument plaatsen, kooi verplaatsen. ketting repareren, zichtmeters plaatsen (5x). Verder natuurlijk teamduiken (elke 14 dagen), speciale duiken (4-daagse, Paasduik, Nieuwjaar, Zeeland etc.). Alle attributen zijn door een lijn verbonden zodat het hier vrij eenvoudig navigeren is.

Ook het platform op 23 meter is via lijnen bereikbaar vanaf drie verschillende kanten. Het is hier ‘s zomers flink groen met vaste planten tot meer dan 10 meter diep. Bij het linker wrak (parkeerplaats B) ligt een kooi op ongeveer 7 meter waar vrijwel altijd vis zit. Hierop bevindt zich ook een meetpunt. Je vindt hier onder meer snoek, baars, zeelt en zoetwaterkreeft. Ook zijn er twee albinokarpers uitgezet. De maximumdiepte is zo’n 24 meter. Als je alle meetpunten wilt vinden, zul je aardig wat gas mee moeten nemen, want ze liggen redelijk ver uit elkaar.

Een meetpunt van Project Baseline.

Kraakhelder
Het voordeel van duiken in het vroege voorjaar is dat het zicht heel goed kan zijn. En we hebben geluk: kraakhelder! We gaan er vanaf het strandje bij parkeerplaats B in en waden een stuk door het water. De mannen weten precies de weg en bij een kruising van touwen gaan we rechtsaf, naar de kooi (nog geen jaar oud), met meetpunt en vermelding van de medewerkers. De bovenkant is op 5 meter. De zijwanden van deze kooi zijn op luchtbedden naar de juiste plek gesleept en deze lieten ze vervolgens leeglopen en naar 3 meter diepte zinken. Het laatste stuk voerden ze uit met hefballonnen, wat ondiep dus lastig was.

5 meter zicht!

Vervolgens zweven we naar een zeilbootje. Erik fotografeert er lustig op los. Het zicht is gemiddeld 5 meter en heel helder. Je schijnt zelfs het platform goed te zien liggen bij goede weersomstandigheden. Wij besloten niet te diep te gaan n verband met het licht en het feit dat Oscar in natpak duikt! Maar ook deze marine-bikkel houdt het 45 minuten vol. Raymond demonstreert nog de methode van een zichtmeting bij de kooi, wat nog niet zo gemakkelijk bleek te zijn, wil je niet te veel stof op doen willen waaien. Nou, wij hebben genoeg stof tot nadenken, maar ik raad iedereen aan om eens te kijken op deze bijzondere plek, midden in Nederland. Neem eerst contact op met Scuba Services (of kijk op de site van het duikteam of PBGH om eens mee te duiken) en ze wijzen je graag de weg!

Tekst: Robert Viset
Foto’s: Erik Stein en archief Scuba Services