Het Wereld Natuur Fonds (WNF) begint zaterdag, 9 september samen met wetenschappers een onderzoek naar de Atlantische blauwvintonijn in de Noordzee. Na een halve eeuw te zijn weggeweest is deze tonijn weer terug in het noordelijk deel van de Noordzee. Het onderzoek moet de terugkeer in kaart brengen. Daarvoor zullen de onderzoekers de komende twee weken met hulp van sportvissers 40 tonijnen vangen, voorzien van een satellietzender en weer vrijlaten in het Skagerrak en Kattegat, de zeedoorgang tussen Denemarken en Zweden.
Nooit eerder deden wetenschappers in de Noordzee onderzoek met tags, satellietzenders, naar blauwvintonijnen. In dit unieke project werkt WNF samen met onderzoekers van de Universiteit van Denemarken (DTU Aqua) en de Zweedse Universiteit van Landbouwwetenschappen (SLU Aqua). Ervaren sportvissers worden ingezet om ervoor te zorgen dat de tonijnen zo veilig mogelijk worden gevangen. Omdat vissen op tonijn verboden is in de Noordzee is voor het onderzoeksproject een speciale ontheffing verleend door ICCAT, de internationale commissie voor de bescherming van Atlantische tonijnen.
Geheimen van de blauwvintonijn
Al sinds de jaren ’60 van de vorige eeuw is er geen blauwvintonijn meer gezien in de Noordzee. De grote roofvis is verdwenen door overbevissing en mogelijk veranderingen in de voedselketen in zee. ”Waarom ze nu terugkeren weten we niet”, vertelt Professor Brian MacKenzie van DTU Aqua. “Waarschijnlijk hebben beschermingsmaatregelen geholpen. Dit onderzoeksproject is de eerste in zijn soort in Scandinavië en we hopen dan ook dat het een aantal geheimen van de blauwvintonijn aan het licht brengt.”
Taggen van Atlantische blauwvintonijn. Frederic Bassemayousse. WWF-Mediterranean
Het scheelde weinig of de Atlantische blauwvintonijn was er helemaal niet meer geweest. Nog niet zo lang geleden stond de tonijnsoort op het randje van uitsterven. Het vlees van de tonijn is namelijk erg gewild, met name in de sushirestaurants in Japan. Japanse afnemers betalen dan ook duizelingwekkende bedragen voor blauwvintonijn. Als een van meest commercieel waardevolle vissen ter wereld is er decennialang heel intensief gevist op deze tonijnsoort, veelal via illegale vispraktijken in de belangrijkste paaigronden in de Middellandse Zee.
Weg naar Noordzee teruggevonden
Jarenlange intensieve lobby van onder meer WNF voor strenge visquota en strengere controle op illegale visserij heeft op het laatste moment geleid betere bescherming. Daardoor herstelt de populatie Atlantische blauwvintonijnen in het Middellandse Zeegebied zich weer langzaam. Het lijkt erop dat de iconische vissen zelfs de weg naar de Noordzee weer vinden, waar ze oorspronkelijk ook volop voorkwamen. ”Nu is het belangrijk dat we kijken hoe we de vis voor toekomstige generaties kunnen behouden”, zegt Ingvild Harkes van WNF. ,,Dan zwemt we deze prachtige vis straks ook weer voor de Nederlandse kust.”
De satellietzenders die op de blauwvintonijnen worden aangebracht laten zien waar de vissen vandaan komen en waarom ze steeds vaker te zien zijn in de Noordzee. Verder leveren de data ook informatie op over hoe visserij, klimaat en de beschikbaarheid van voedsel trekroutes van de tonijn beïnvloeden. Al deze kennis vormt de basis voor betere bescherming van de blauwvintonijn. “Als we weten waarom ze zijn teruggekomen, kunnen we ook de factoren bepalen die ervoor zorgen dat ze ook in de toekomst blijven terugkeren”, legt Dr. Andreas Sundelöf van SLU Aqua uit. “De blauwvintonijn is onmisbaar voor het ecosysteem van de Noordzee. “Als grote roofvis staat hij aan de top van de voedselketen.”
Atlantische blauwvintonijn in Middellandse Zee. Foto: Frederic Bassemayousse
Wat is een blauwvintonijn?
- De grootste officieel geregistreerde Atlantische blauwvintonijn is 725 kilo en had een lengte van 3,3 meter.
- Deze tonijnsoort kan een onderwatersnelheid bereiken van maar liefst 80 kilometer per uur. Niet voor niets wordt hij ook wel de ‘Ferrari van de zee’ genoemd.
- Vrouwtjes van de Atlantische blauwvintonijn kunnen een slordige 10 miljoen eitjes leggen per jaar.
- De Atlantische blauwvintonijn is warmbloedig, een zeldzame eigenschap onder vissen.
- De populaties Atlantische blauwvintonijnen, waaronder die van het noordoostelijke deel van de Atlantische Oceaan en van de Middellandse Zee, zijn bedreigd en staan op de rode lijst van de IUCN. Door recente beschermingsmaatregelen herstelt de populatie zich weer geleidelijk.
- De populatie Atlantische blauwvintonijnen is opgesplitst in een westelijk deel, dat in de Golf van Mexico paait, en een oostelijk deel, dat in de Middellandse Zee paait. Door weefselproeven van de vissen te nemen willen de onderzoekers te weten komen van welk bestand de tonijnen in Denemarken en Zweden afkomstig zijn.
