Het begon met een reactie bij een foto uit Lapland, of Maurice van Munster ook geïnteresseerd is in een snorkelexpeditie om orka’s en bultruggen te spotten? Jazeker! Hij gaat mee op orka-expeditie in Noorwegen.
Tekst en foto’s: Maurice van Munster
I n januari 2017 zijn we in Lapland en ik zet mijn eerste foto’s van het noorderlicht op Facebook. Ik krijg meteen een bericht van Karin Brussaard, die op dat moment voor Noorwegen op een expeditieschip zit. Zij ziet geen noorderlicht. Karin en ik volgen elkaars reizen: zij is op snorkelexpeditie om orka’s en bultruggen te spotten. Of wij ook geïnteresseerd zijn? Na het wat heen en weer gemail is de kogel door de kerk: we gaan op orka-expeditie.
In januari 2018 vliegen we via Bergen naar Trømso. Karin haalt ons op bij de luchthaven en brengt ons naar de haven waar het expeditieschip op ons wacht. We hebben inmiddels kennisgemaakt met een aantal reisgenoten en we vinden het een gezellige groep. Tijdens de briefing legt de kapitein uit wat we moeten doen in geval van calamiteiten en worden we wegwijs gemaakt op het schip.
Puur natuur
De eerste dag worden we gewekt door het starten van de scheepsmotor. Gehuld in warme kleding en met de verrekijker in de aanslag, gaan we naar de brug want er is werk aan de winkel: walvissen en orka’s spotten. Onze gids Eirick heeft door onderzoek de nodige ervaring en samen met Birgitta vormt hij het gidsenteam. We turen nu al wat uurtjes de omgeving af en hebben nog niets gezien.
Als we net besluiten om het voor gezien te houden voor vandaag, klinkt daar toch een luide «Yesss!». In de verte zien we water opspuiten boven enkele bultruggen. Te ver om naartoe te varen, maar we hebben ze gespot! Ook dag 2 begint met spotten. We brengen weer de nodige tijd door op de brug met de verrekijker en gaan af en toe naar buiten met de camera. Nooit geweten dat de Noorse fjorden zo mooi zijn! Dan ineens wijst Birgitta mij wat aan. Tussen twee fjorden vliegt een grote groep vogels en meeuwen duiken op het water. Daar zit dus vis, en dan zouden er ook orka’s kunnen zitten.
En ja hoor: er komen zwarte punten boven water! Orka’s zijn er aan het jagen op haring en de meeuwen pikken een graantje mee. De bemanning maakt de zodiac klaar en wij bereiden ons voor op het te water gaan. Als we het koude nat in glijden, flitst er van alles door mijn hoofd: ze zijn groot, ze zijn aan het jagen, weten ze dat ik geen haring ben? Maar hier zijn we voor gekomen: jagende orka’s in het wild. Geen dolfinarium, geen SeaWorld, niks kunstjes voor wat lekkers – dit is puur natuur!
Twee uur maximaal genieten
Voor me zie ik een enorme baitball. Zo’n 25 orka’s houden op vakkundige wijze een school haring in bedwang. Het is duidelijk dat ze georganiseerd jagen en dat iedereen een functie heeft. Een aantal dieren houdt de school compact, andere verdoven met hun staart de haring en weer andere wachten netjes op hun beurt om er eentje te grijpen. In de pod zitten twee vrouwtjes met een jong kalf. Ze doen voor hoe je een haring eet en de kalfjes doen het na: je fileert hem en spuugt de kop, graat en staart in zijn geheel uit.
De orka’s jagen in een flink tempo en we kunnen maximaal genieten van het schouwspel. In totaal gaan we zes keer te water en hangen we ruim twee uur boven de dieren. Het water is maar drie graden, maar met dikke handschoenen aan voel je er niets van. Bovendien boeit de kou helemaal niet als je zoiets meemaakt.
Bewijsmateriaal orka’s
Eenmaal aan boord is de omgevings-temperatuur naar -11 gezakt en iedereen zit dik aangekleed met camera en laptop voor zich aan de koffie of thee om de filmpjes en de foto’s te bewonderen. Iedereen is moe maar voldaan. De laatste dag varen we na het ontbijt de haven uit, het is helder en de temperatuur is aangenaam. We worden geëscorteerd door een groep dolfijnen. We varen rustig langs de fjorden en genieten van de natuur en de frisse lucht. Wat een prachtige ervaring was dit!