Volgens een recente publicatie van het North Atlantic Right Whale Consortium (NARWC) zijn er nu nog maar 336 noordkapers wereldwijd over. De nieuwe cijfers hebben betrekking op de populatieomvang in 2020 en zijn opnieuw aanzienlijk lager dan de eerder berekende populatieomvang van ongeveer 366 dieren.
Actieplan hard nodig
“De nieuwe populatieschatting voor deze reeds ernstig bedreigde walvissoort is onthutsend,” zegt of Sharon Livermore van IFAW (International Fund for Animal Welfare). “Deze schatting vertelt ons dat de populatie van de noordkapers sinds 2019 met acht procent is afgenomen. De populatie is al tien jaar aan het krimpen en de oorzaak is bij ons bekend; deze zijn allemaal te wijten aan menselijke oorzaken. Een doortastend actieplan om deze walvissen te redden is dringend nodig.”
Verstrikt in vislijnen
Alarmerend is dat de huidige schatting van 336 dieren, het laagste aantal is in 20 jaar. In 2011 waren er naar schatting 481 walvissen: de hoogste populatieomvang na de periode van de commerciële walvisvangst. Sindsdien is de populatie met 30 procent verminderd. De belangrijkste redenen voor de verdere daling zijn scheepsaanvaringen, die de dieren meestal fataal worden, en verstrikking in commercieel vistuig. 86 procent van alle levende noordkapers is ten minste eenmaal in hun leven verstrikt geraakt in vislijnen.
Ook goed nieuws
Het goede nieuws is dat er in 2021 18 noordkapers-kalfjes zijn geregistreerd, wat een veelbelovend cijfer is. Helaas zijn er in 2021 tot nu toe ook vijf sterfgevallen geregistreerd. Uit recente studies blijkt echter dat maar slechts 36 procent van de sterfgevallen wordt ontdekt.
Dode vinvis op de boeg
“Ook in Europa sterven veel walvisachtigen door aanvaringen met schepen of verstrikking in visnetten”, zegt Sabine Zwiers, campaigner van IFAW Nederland. Deze zomer nog voer een vrachtschip de haven van Terneuzen in met een dode vinvis op de boeg. De botsing vond hoogstwaarschijnlijk plaats in de Golf van Biskaje, een hotspot voor vinvissen en dolfijnen. Bijvangst van duizenden gewone dolfijnen is daar een ander groot probleem. Structurele oplossingen om walvisachtigen te beschermen, zoals langzamer varen, zijn heel hard nodig.”
Leefgebied
Het leefgebied van de noordkapers voor de Noordoostkust van Amerika overlapt zowel met de visgronden van de kreeftenvisserij als met drukke scheepvaartroutes. Op de zeebodem worden kreeftenfuiken uitgezet, die met verticale lijnen aan boeien op het wateroppervlak zijn verbonden. Walvissen raken vaak verstrikt in deze lijnen. Daarnaast varen commerciële schepen door de kritieke leefgebieden van walvissen. Hierdoor krijgen de dieren te maken met een verhoogd risico op aanvaringen, waarbij de dieren meestal overlijden.
Ook pleziervaartuigen kunnen dodelijk zijn voor walvissen; een van de walviskalfjes die in 2021 werd gedood, werd overvaren door een recreatieve vissersboot.
De noordkaper
De noordkaper (Eubalaena glacialis) staat op de lijst van “ernstig bedreigde diersoorten” van de IUCN (International Union for Conservation of Nature). De dieren zijn langzame zwemmers en dat is een van de redenen waarom Amerikaanse walvisvaarders ze in de 19e eeuw de “juiste walvis” noemden om op te jagen. Ze waren namelijk gemakkelijk te vangen en dreven, eenmaal gedood, op het wateroppervlak. Sinds het einde van de massale commerciële walvisvangst heeft deze walvissoort weinig tekenen van herstel vertoond. Dit ondanks het feit dat reeds in 1935 beschermende maatregelen werden getroffen.
