Dertien jaar geleden observeerden zeebioloog Angela Ziltener van de Universiteit van Zürich en de Dolphin Watch Alliance voor het eerst dolfijnen die tegen koralen wreven in de noordelijke Rode Zee voor de kust van Egypte. De zeebioloog en haar team merkten op dat de dolfijnen zich alleen aan bepaalde koralen schuurden, en ze wilden begrijpen waarom. Door regelmatige bezoeken won Angela Ziltener in de loop der tijd het vertrouwen van de dieren voor de kust van El Gouna en kon ze hun gedrag grotendeels ongestoord observeren.
Tekst: Ralph Schill Foto’s: Angela Ziltener
Wrijven over koralen
Ze ontdekte dat langbektuimelaars (Tursiops aduncus) door herhaaldelijk over verschillende koralen te wrijven, de kleine poliepen irriteren die de koraalgemeenschap vormen, waardoor er slijm vrijkomt. Dit zelden waargenomen gedrag werd niet alleen door individuele dieren getoond; de dolfijnmoeders lieten het ook aan hun kinderen zien, zodat de volgende generatie het ook kond oefenen. Het idee ontstond al snel dat de tuimelaars de biologisch actieve stoffen gebruiken die gevonden worden in koralen en sponzen in de natuurlijke ‘zeeapotheek’ om huidproblemen te behandelen – eigenlijk op dezelfde manier als mensen zalf aanbrengen. “Dit gedrag had ik nog nooit eerder gezien. En het was duidelijk dat de dolfijnen precies wisten welke koralen ze hiervoor wilden gebruiken”, aldus Angela Ziltener. Samen met Jennifer Tersteegen en Franz Brümmer van de Biodiversity Research Unit en Scientific Diving Group van de Universiteit van Stuttgart werd een verzamelvergunning aangevraagd bij de Egyptische autoriteiten.
Dolfijnen hebben een gevoelige huid. Ze wijven zichzelf regelmatig in met het slijm van koralen en sponzen om verwondingen te voorkomen en schimmelziekten te genezen
Wetenschappelijk onderzoek
Het Egyptische ministerie van Milieu keurde het goed en de autoriteiten van het nationale park controleerden de duiken en het nemen van de monsters. De wetenschappers verzamelden monsters van gorgonen, leerkoralen en sponzen waar de dolfijnen eerder tegen hadden gewreven. Deze monsters werden geanalyseerd aan de Justus Liebig Universiteit in Giessen en er werden 17 biologisch actieve stoffen gevonden met antimicrobiële, antioxiderende, hormonale en toxische eigenschappen. De wetenschappers gaan ervan uit dat de dolfijnen, door herhaaldelijk tegen de koralen en sponzen te wrijven, het slijm van de poliepen op hun huid aanbrengen om micro-organismen op de huid te reguleren, infecties te behandelen en zelfs vanwege de preventieve werking. Dit bijzondere onderzoek werd ondersteund door het Egyptische ministerie van Milieu, de rangers van de Red Sea National Parks Authority, Sawiris Foundation, Deutsche Forschungsgemeinschaft, TU Berlin, Campus El Gouna, Dolphin Watch Alliance, Orca Dive Club El Gouna, Aqua Lung en Merck.
