Bloedarmoede (anemie) komt best vaak voor in Nederland. Bloedarmoede houdt in dat er te weinig rode bloedcellen (erytrocyten) zijn om zuurstof van de longen naar de weefsels te kunnen voeren. Dit kan gepaard gaan met klachten zoals vermoeidheid, zwakte, snelle kortademigheid bij inspanning en duizeligheid. Is het verstandig om te duiken als je bloedarmoede hebt?
Door Franka Appelman, duikerarts
Er zijn verschillende oorzaken van bloedarmoede, grofweg te verdelen in de volgende groepen:
- Verminderde of gestoorde aanmaak van rode bloedcellen bijvoorbeeld door een tekort aan ijzer / vitamine B12 / foliumzuur of door beenmergaandoeningen.
- Verlies of verhoogd verbruik van rode bloedcellen bijvoorbeeld door hevige menstruaties / bloedverlies via de darmen of door hemolyse.
Bij bloedarmoede dient onderzoek plaats te vinden naar de oorzaak om deze vervolgens te behandelen. Afhankelijk van de oorzaak kan de bloedarmoede tijdelijk of levenslang zijn.
Bij bloedarmoede moet er onderzoek verricht worden naar de oorzaak.
Wat zijn de gevolgen van bloedarmoede voor het duiken?
Je kunt je natuurlijk afvragen of je bij de klachten passend bij bloedarmoede wel moet gaan duiken. Als je snel vermoeid of kortademig bent, moet je mogelijk niet eens denken aan de inspanning van het duiken. Je lichaam is minder in staat om de spierweefsels van zuurstof te voorzien, dus bij inspanning schiet het te kort. Er is sprake van minder energie, waardoor je in risicovolle situaties minder vermogen hebt om jezelf (en je buddy!) te redden.
Heb je door bloedarmoede een verhoogd risico op een decompressieziekte?
In de duikmedische literatuur kan ik hier weinig over terugvinden. Gebruikmakend van mijn kennis betreffende decompressieziekte, ontstaat deze doordat stikstofbellen worden gevormd in het bloed en in de lichaamsweefsels. Stikstof wordt getransporteerd in het bloed als oplossing in het bloedplasma of als stikstofbel, wat niet afhankelijk is van de hoeveelheid rode bloedcellen. De bloedarmoede zal op zichzelf dus geen verhoogd risico geven op een decompressieziekte.
Echter … een verminderde conditie geeft wél een verhoogd risico op een decompressieziekte. Hoe efficiënter de bloedcirculatie in het lichaam gaat, hoe makkelijker de weefsels van de stikstofbellen af kan. Bij bloedarmoede is er sprake van een relatieve hypoxie (zuurstoftekort in de weefsels), waardoor hart en longen harder moeten werken en de bloedcirculatie minder efficiënt is. Hierdoor worden stikstofbellen minder snel vervoerd naar de longen om uitgeademd te worden, waardoor er een verhoogde risico op een decompressieziekte ontstaat.
Bloedarmoede geeft dus indirect een verhoogd risico op een decompressieziekte
Mag je nu duiken met bloedarmoede?
Als behandeling mogelijk is, verdient het de aanbeveling om te wachten tot de bloedarmoede hersteld is. Bloedarmoede is echter geen absolute contra-indicatie voor duiken. Bij relatief weinig klachten, kan gedoken worden met een conservatief duikprofiel vanwege het verhoogde risico op decompressieziekte.
