Onderzoekers slaan alarm: Nemo blijkt niet opgewassen tegen klimaatverandering. Clownvissen hebben simpelweg niet het vermogen om zich aan te passen aan de snelle veranderingen in hun leefgebied.

Nemo: wie kent hem niet? Het populaire oranje-wit-gestreepte visje spreekt bij menig persoon tot de verbeelding. Maar het gaat de clownvis niet bepaald voor de wind. Door hogere oceaantemperaturen en snelle veranderingen in zijn leefomgeving lijkt de beroemde, kleurrijke vis het steeds moeilijker te krijgen. En onderzoekers vragen zich nu sterk af of Nemo het wel gaat redden.

Veranderingen

Een internationaal team van onderzoekers volgde meer dan een decennium clownvissen die in Kimbe Bay, een befaamde baai in Papoea-Nieuw-Guinea, leven. Met behulp van genetische analyse van het DNA berekenden de onderzoekers in hoeverre de clownvisjes in staat waren om zich succesvol voort te planten en zich aan te passen aan hun snel veranderende omgeving. De bevindingen zijn helaas verontrustend. Want uit de studie blijkt dat Nemo simpelweg niet het genetische vermogen heeft om zich aan te passen aan zijn rap veranderende leefgebied.

Twee clownvissen uit Kimbe Bay. Hun voortplantingssucces hangt bijna volledig af van zijn leefomgeving. Afbeelding: Simon Thorrold, Woods Hole Oceanographic Institution

De onderzoekers komen niet zomaar tot deze conclusie. “De hier gerapporteerde bevindingen zijn gebaseerd op een enorme bemonstering en inspanningen die nog nooit eerder voor een mariene soort zijn verricht,” zegt onderzoeker Simon Thorrold.

“De grootste verrassing was dat we niet kunnen vertrouwen op het genetische aanpassingsvermogen van de clownvis. Want dat gaat hem niet tegen klimaatverandering beschermen. Het lijkt erop dat Nemo zichzelf niet kan redden.”

Redenen

Het betekent dat de clownvis in het wild dreigt uit te sterven. En dat heeft meerdere redenen. Allereerst heeft dat te maken met het huisje van de vis. Want hoewel bekend is dat koraal verbleekt, beginnen ook zee-anemonen steeds vaker pips te zien. En de kwaliteit van de anemoon draagt aanzienlijk bij – zo’n vijftig procent – aan het vermogen van de clownvvis om te overleven en zich voort te planten.

Eerder onderzoek toonde bijvoorbeeld al aan dat clownvissen die in verbleekte zee-anemonen leven veel meer stresshormonen herbergen dan hun soortgenoten in gezonde zee-anemonen. Ook blijken clownvissen in verbleekte zee-anemonen minder hormonen te herbergen die van belang zijn voor de voortplanting, minder vaak eitjes te leggen en bovendien minder levensvatbare jongen op de wereld te zetten. Kortom, als anemonen gezond blijven, maakt Nemo toch nog kans. Maar als anemonen en koraalriffen verder worden beïnvloed door klimaatopwarming, dan zullen clownvissen echt in de problemen komen.

Nemo is overgeleverd

Helaas ziet het er op dit moment niet al te best uit voor de zee-anemoon. “Nemo is overgeleverd aan een omgeving die elk jaar steeds verder achteruitgaat,” concludeert onderzoeker Benoit Pujol. En dus moeten we niet te hoge verwachtingen hebben. “Het is onredelijk om te denken dat een anemoonvis zich in vliegensvlug tempo genetisch kan aanpassen. Daarom hangt zijn voortbestaan af van ons vermogen om de kwaliteit in zijn leefgebied te handhaven.”

Bron: Scientias

Bekijk ook: Anemoonvissen geven aan hoe giftig hun anemoon is