Onderzoek wijst uit dat het aantal vissoorten in een sterk verzuurde oceaan enorm afneemt, waardoor uiteindelijk alleen kleine visjes die niemand wil eten, overblijven.

Wij mensen pompen nog altijd grote hoeveelheden CO2 in de atmosfeer. Een deel van dat CO2 wordt door de oceanen geabsorbeerd. Hierdoor daalt de pH-waarde van het water: de oceaan verzuurt.

Lab
Maar wat voor impact heeft dat op de vissen die in deze oceaan leven? In het verleden is daar al veel onderzoek naar gedaan. Vaak gebeurde dat in laboratoria waarbij men één vissoort onder de loep nam en keek wat er gebeurde als die vis in kunstmatig verzuurd water moest overleven. Die onderzoeken geven een goed beeld van de reactie van individuele soorten, maar onthullen niet hoe complete ecosystemen op een verzuurde oceaan reageren. Wetenschappers van de universiteit van Adelaide gooien het daarom nu over een andere boeg.

De pH-waarde van de oceanen wordt al heel lang door mensen beïnvloed. In de afgelopen eeuwen zouden de oceanen door onze uitstoot zo’n 30% zuurder zijn geworden. In dit onderzoek werd dus een door onderzeese CO2-bronnen nog sterker verzuurd deel van de oceaan vergeleken met een stukje oceaan dat door toedoen van onze uitstoot wel wat, maar lang niet zo erg, verzuurd is.

CO2
Ze togen naar een vulkanisch eiland dat omringd werd door CO2-bronnen’: spleten in de aardkorst waar CO2 uit ontsnapt. Door dit ontsnappende CO2 was de oceaan lokaal ongeveer net zo zuur als de oceanen wereldwijd naar verwachting tegen het jaar 2100 zullen zijn. De onderzoekers vergeleken de ecosystemen nabij deze CO2-bronnen met nabijgelegen ecosystemen met een ‘normale pH-waarde’ (zie kader). “Dit onderzoek werd uitgevoerd in ondiep water in ecosystemen met kelp (een wier, red.),” vertelt onderzoeker Ivan Nagelkerken.

Anderen lezen ook:  KNRM duikcampagne Check je hart!

Dominant
Uit het onderzoek blijkt dat in sterk verzuurd water één of twee kleinere, dominante vissoorten zich sterk vermenigvuldigen. En dat gaat ten koste van minder agressieve en minder veelvoorkomende soorten. Laatstgenoemde soorten verdwijnen uiteindelijk compleet. “Als we kijken naar het totale aantal vissen, zien we, wanneer de oceaan verzuurt, een toename, maar de lokale biodiversiteit gaat verloren,” stelt Nagelkerken. “Voedsel zoals kleine kreeftachtigen en slakken komt veelvuldiger voor en omdat de dominante soorten doorgaans alle gevechten met andere soorten winnen en zich sneller tot dat voedsel aangetrokken voelen, nemen hun aantallen toe.”

Ratten en kakkerlakken
Normaal gesproken worden die kleine ielige vissen onder de duim gehouden door roofdieren. Je moet dan denken aan vissen die een maatje groter zijn en zich voornamelijk ophouden tussen kelp. “Maar oceaanverzuring transformeert ecosystemen,” stelt Nagelkerken. Kelp verdwijnt. “Dus verliezen we het habitat dat deze middelgrote roofdieren beschermt en daardoor verdwijnen ook die soorten.” Het resultaat? De kleine, ielige visjes – “de mariene equivalent van ratten en kakkerlakken: er zijn er een hoop van, maar niemand wil ze eten” – trekken aan het langste eind en vermenigvuldigen zich ongecontroleerd.

Het onderzoek benadrukt maar weer eens hoe belangrijk het is dat we onze uitstoot beperken. Maar dat is niet de enige maatregel die we kunnen treffen. Het verlies aan biodiversiteit zou ook kunnen worden tegengaan door minder te vissen op de middelgrote vissen die de ‘mariene ratten’ op het menu hebben staan.

 

Bron: Scientias.nl