Afgelopen jaar was Leon Porankiewicz met zijn vereniging op duikvakantie in Egypte. De duikclub wilde graag een live-aboard doen en met haaien duiken. Na overleg werd besloten om in oktober een week de Rode Zee te verkennen en dan met name de bekende Brothers eilanden, Daedalus rif en Elphinstone rif te bezoeken. Een duik verloopt door een sterkte stroming nogal chaotisch. Leon deelt zijn ervaringen met ons.

Tekst: Leon Porankiewicz

Die week stond er veel wind en waren er ook serieuze golven, dus een aantal van onze deelnemers werden al ziek aan boord. Er werden doosjes met pillen leeggegeten. Geen fijne start, maar goed… je bent er nu toch. En in het water heb je weinig last van zeeziekte…. dus dan maar duiken!

Onder water heb ik geen last van zeeziekte, lekker duiken dus en opzoek naar haaien!

Op de derde dag kwamen we aan bij Daedalus. In de vroege morgen werden we bijeengeroepen voor een briefing. Het weer was ruig en er waren redelijke golven. De gidsen gaven aan dat het een bijzondere duik kon worden, omdat er vaak haaien werden gespot. Ook werd aangegeven dat er flink wat stromingen konden voorkomen en niet alleen van links naar rechts, maar ook up en down stream. Als we daar in terecht kwamen moesten we eigenlijk horizontaal doorzwemmen zodat je uit de stroming zou zwemmen. Dus niet proberen er tegen in te gaan, want dat zou averechts werken. Ook werd op de kaart een punt aangeduid waar de stroming nogal heftig kon zijn en je in een soort wasmachine kwam.

Het Daedalus rif, ook wel “Abu el-Kizal” genoemd, ligt 80 km buiten de kust van Marsa Alam.

Enfin… de briefing was duidelijk. Dit werd geen makkelijke duik. Sommigen werden al een beetje wit rond het neusje, maar niemand liet zich kennen. De normaal uitgelaten stemming tijdens het opbouwen van de setjes was anders… veel rustiger. De groep werd verdeeld in 2 kleine groepen en de eerste groep stapte in de zodiacs. Dat was al een hele onderneming omdat de achterkant van de grote boot redelijk te keer ging en we dus echt moesten mikken om in de zodiac te landen. Uiteindelijk zat iedereen en vertrok de zodiac. Binnen een paar minuten was deze weer terug. Iemand had zijn masker overboord laten vallen, de ander had verkeerde vinnen bij zich en een derde had zijn flitser verloren. Je vraagt je af hoe dat allemaal kan gebeuren bij een groep die redelijk ervaren is en al genoeg duiken in binnen en buitenland heeft gemaakt. Maar goed… ik stapte in bij de tweede groep en we vertrokken. We zouden allemaal tegelijk achterwaarts overboord rollen en vanwege de hoge golven een negatieve entry maken, zodat we elkaar onder de zodiac zouden treffen.

In de zodiac stappen was al een hele onderneming, omdat de achterkant van de grote boot redelijk te keer ging.

Vanaf hier gaan we verder in 2 verhaallijnen. Mijn verhaal:

Direct in het water werd ik naar beneden getrokken door heftige stroming. Voor mij zag ik het rif en ik zwom daar naartoe, ondertussen speurend naar mijn buddy, die ik meteen na de entry kwijt was geraakt. Ik zat op 20m diepte en zag de zodiac aan de oppervlakte weer duikers oppikken. Ik ging  ervan uit dat mijn buddy daarbij zat en dat zij, om wat voor reden dan ook de duik niet kon maken. Op dat moment voegde zich bij mij 2 andere leden van mijn zodiac en de duikgids, allemaal zonder buddy. We gebaarden naar elkaar dat we onze buddy’s kwijt waren en dat ze waarschijnlijk bij de zodiac waren.  We besloten het rif te verkennen en bij elkaar te blijven. Na 2 minuten zagen we een andere (vreemde) groep voor ons en werden we omgeven door een soort sneeuw in het water. Ik snapte er niks van. Ik bleef bij het rif hangen en zag dat de bellen die die andere groep uitbliezen, direct naar beneden werden “gezogen” door stroming en dan als een soort sneeuw weer omhoog kwamen uit de diepte. Direct na deze constatering trof de downstream ons en werden we meegevoerd naar beneden, 25, 30 …35 meter…in een mum van tijd, zonder dat je het echt doorhebt. Doordat we bleven doorzwemmen zwommen we vanzelf uit de stroming en kwamen we weer in een upstream…en hop daar gingen we weer naar boven. De Efteling was er niks bij. De gids gebaarde dat we terug moesten, en dus daar gingen we nogmaals door die stroming. Het gaat zo snel dat je in begin helemaal niks doorhebt, maar alleen aan je oren voelt dat je dieper gaat, dat probeer je dan te compenseren door lucht in je jacket te doen. Omdat je doorzwemt kom je vanzelf weer uit die stroming, maar nu met teveel lucht in je jacket en hup daar ga je weer. We hadden het nogal druk met onszelf en geen tijd om echt van het rif of de omgeving te genieten.

Op zoek naar haaien.

Uiteindelijk gebaarde de gids dat we de duik zouden afbreken. We zwommen bij het rif vandaan en daar zou onze gids zijn SMB oplaten om zodoende de zodiac te “roepen”. Ik zwom achter de gids aan en hield mijn twee collega’s achter mij goed in de gaten. Toen ik mij omdraaide om naar hun te kijken en weer voor mij keek, zag ik de gids zijn SMB schieten. Ik keek weer achter mij om te zien of iedereen volgde, keek voor mij en….weg was de gids. Ik keek naar boven, naar beneden, maar ik zag hem niet meer. Hij was gewoon weg!!

Ik gebaarde mij 2 buddy’s dat ik nu de SMB zou schieten en dat we bij mij moesten blijven voor de veiligheidsstop. De SMB werkte prima en we hingen met z’n drieën aan elkaar. Plots kwam er een groep duikers naast ons omhoog vanuit de diepte en die vervoerden een duiker in horizontale positie (bewusteloos?). Dat zag er niet goed uit. Ik nam aan dat onze gids daar hulp was gaan bieden. En omdat er al 5 duikers bij waren vond ik het niet nodig om me er ook nog mee te bemoeien. Ik gebaarde dit naar mijn 2 buddy’s en op dat moment flipt een van mijn buddy’s de pan uit…..een hamerhaai van 3 meter passeert ons op 2 meter afstand. WTF…

Er ging een zucht van verlichting door de groep toen wij ook veilig terug aan boord stapten.

Toen we na 5 minuten bovenkwamen was er natuurlijk geen zodiac te zien. De golven waren heftig en er stond een flinke wind. Ik blies mijn SMB volledig op zodat hij boven de golven uitkwam en vrijwel onmiddellijk kwam er een zodiac. Mijn buddy’s hingen nu beiden aan mijn fles en ik riep tegen de zodiac piloot van welk schip wij afkwamen. Hij gebaarde dat hij ons niet mee kon nemen en voer weer weg!!! Direct daarna kwam onze zodiac met aan boord…..onze gids. Nadat hij zijn boei had geschoten was hij wederom in een vreemde stroming terecht gekomen die hem in een fractie van een seconde verder weg had gesleurd. Daarop had hij zijn lood afgegooid en was opgestegen.

Nadat wij in de zodiac waren ingeladen voeren we terug naar ons schip. Eigenlijk waren we best in een jolige stemming omdat we een prachtige hamerhaai hadden gezien. Op het schip stond de rest van ons team op ons te wachten. Iedereen bleek namelijk al terug en wij waren dus de laatsten. Er ging toch een zucht van verlichting door de groep toen ook wij veilig terug aan boord stapten.

De bellen die de andere duikgroep uitbliezen worden direct naar beneden gezogen door de stroming.

Verhaallijn 2:

Mijn buddy rolde achterover van de zodiac en werd onmiddellijk naar beneden gesleurd door een stroming. Ze had dat niet onmiddellijk door, keek om zich heen en zocht mij. Toen ze op haar dieptemeter keek zag ze 15m…mmmm dacht ze. Dat is diep! Op het moment dat ze haar diepte wilde aanpassen en zich wilde oriënteren werd ze van achteren vastgegrepen door een andere duiker uit onze groep. Ook die was haar buddy kwijt en gebaarde dat naar mijn buddy. Daarop heeft mijn buddy haar gerust gesteld en afgesproken om samen te blijven. Toen ze weer op hun dieptemeter keken zaten ze op 40,4 meter. Damn…dat gaat te hard, dacht mijn buddy. Ze keek omlaag en zag vanuit de blauwe diepte alleen witte sneeuw omhoog komen. Ze dacht dat dit mijn bellen waren en dat ik nog dieper zat. Ze besloten de duik af te breken en omhoog te gaan. Boven aangekomen werden ze door de zodiac opgepikt en begonnen ze zich zorgen te maken omdat hun beide buddy’s nog niet boven waren. De check op de duikcomputer leerde dat ze in 4 min naar 40,4 meter waren gegaan en weer naar boven.

In 4 minuten naar 40,4 meter diep en weer naar boven.

Conclusie

Achteraf hebben we deze duik met iedereen geëvalueerd en zijn we tot de conclusie gekomen dat we zo’n duik nooit meer maken. De meesten hebben goed gehandeld, waardoor erger voorkomen is. Groot leermoment is dat als de voortekenen slecht zijn (spanning, slecht weer, vreemde stromingen, verliezen van uitrustingen etc.) dan loop je gewoon meer risico dan anders en is het verstandig om niet te duiken. Het spreekwoord zegt: Bij twijfel niet inhalen…en dat geldt zeker bij duiken.

PS; de duiker die horizontaal omhoog gebracht werd, was een dame van een andere boot, die bewusteloos raakte onder water. Zij werd behandeld en maakte het daarna weer goed.

Bekijk ook: Duikavontuur: Spanning op Elphinstone