De voormalige torpedo-testlocaties in de Plöner See en Tollensesee van de Duitse marine zijn tegenwoordig slechts ruïnes onder water. Toch is het volgens onze auteur een bezoek waard. Niet alleen om de geschiedenis, maar ook omdat er nog heel veel te ontdekken is.

Tekst: Elmar Klemm & Alexander Kaßler

De Plöner See is het grootste meer in Sleeswijk-Holstein en een populair duikgebied. Dat komt niet alleen vanwege het zicht van tien meter of meer. Vanaf 1939 testte de WTD 71 (Wehrtechnische Dienststelle für Schiffe) raketaandrijvingen in Bosau.

In de betonnen bunkers op de steil aflopende oostoever, werd onder meer de Walter-lanceerinstallatie voor raketten ontwikkeld. Voor de aandrijving van het vergeldingswapen V1 werd het onderzoek uiteindelijk overgedragen aan het onderzoeksinstituut van het leger in Peenemünde.

Testbasis opgeblazen

Na het einde van de oorlog werd de testbasis in de Plöner See opgeblazen en nu staat er een jeugdherberg. Dat is ook gelijk ons beginpunt. Een trap leidt ons naar het duikgebied en zware palen markeren de voormalige grens van de testbasis op een diepte van ongeveer vijftien meter.

Het puin van de testbunker is direct duidelijk te herkennen. Een wilde mengelmoes van betonblokken en gevaarlijk uitstekend betonstaal, strekt zich uit tussen zeven en vier meter diepte. We bekijken de vergane bunker vanuit verschillende hoeken. In de warme maanden groeien hier ook zoetwatersponzen, waardoor een bijna Caribische sfeer ontstaat. Scholen baarzen zweven over de bodem.

Een grote snoek hangt doodstil, en houdt ons nauwlettend in de gaten. Het schijnt dat er nog meer van deze grote jongens vaak op deze plek te zien zijn. Deze duikplek werd jarenlang als een geheimtip beschouwd. In het kielzog van de corona-gerelateerde reisbeperking geniet het nu een toenemende populariteit. Het is dan ook zeker de moeite waard.

Een van de vele torpedo‘s die nog vastzitten in de bodem van de Tollensesee.

Lanceersysteem

Voordat we in de Tollensesee gaan duiken, bezoeken we eerst de gelijknamige duikclub. Zij beschikken over een duikvergunning en daardoor mag je enkel met leden van de club te water. Direct aan rivier de Oberbach op het terrein van Sportcentrum Oberbach vind je de clubruimte inclusief het compressorsysteem. Met de boot varen we eerst naar de ruïnes van het opgeblazen lanceersysteem.

In 1942 werd hier een kunstmatig eiland aangelegd, waar ruimte was voor de schietbaan en dat door een brug met het land was verbonden. Het testen en afstellen van de torpedo’s gebeurde op dit eiland. De torpedo’s werden vervolgens gebruikt met springkoppen door de marine van de Wehrmacht. In 1947 blies het Rode Leger de schietbaan op. In de jaren zestig werden de overblijfselen ontmanteld.

De Tollensesee met de ruïnes boven en onder water is een hele interessante duiksite.

Duitse Democratische Republiek

De Duitse Democratische Republiek gebruikte later de gebouwen aan de landzijde voor militaire doeleinden. Tegenwoordig zijn hier tal van kleine bedrijven, een jachthaven en een zwembad gevestigd. Onze eerste duik maken we bij de ruïnes van de schietbaan. Bij optimaal zicht, wat niet altijd het geval is, zijn de afmetingen van het voormalige gebouw moeilijk in te schatten.

Gewapende betonnen muren, een mikado van stalen buizen, ingestorte muren, deels begroeid met schelpen en deels kaal – het is een bijzondere ervaring. Het diepste punt is ongeveer vijftien meter. Zo diep gaan is echter minder de moeite waard. Het meest indrukwekkende van deze site is nog wel wanneer de zonnestralen door het wateroppervlak het puin verlichten en op de silhouetten van het complex schijnen. Een eldorado voor fotografen en een perfecte plek voor duikers.

Op grotere diepte in de Tollensesee liggen enkele wrakken.

Meerdere torpedo’s

Het zicht is ook wat de volgende duikplek wel of niet de moeite waard maakt. Het doel is om op een platform te duiken, iets verder midden in het meer, op een diepte van 25 meter. Deze duik is een van de meest veeleisende en een droogpak en duiklamp zijn zeker een vereiste. Langs de ankerlijn dalen we af en we eindigen bij een oud platform. Een huisje, een terras met een balustrade, omgevallen hutten.

Wat bizar! Het bijna 40 meter lange platform verschijnt in het zicht even plotseling als het verdwijnt. De laatste duikplek brengt wat meer afwisseling, waar we overblijfselen uit de oorlog aantreffen. Onder andere een torpedo op een diepte van iets meer dan tien meter, waarvan er nog meerdere in het meer liggen. De punt van de vijf meter lange buis zit vast in de modder.

Tijdens deze duik kun je ook andere wrakken verkennen: sommige zijn pas een paar jaar geleden gezonken en er is ook een werkboot uit TVA-tijden. Een goede beschrijving voor deze duiken heb ik niet echt. Fantastisch mooie riffen met veel leven zijn het niet, maar het maakt zeker indruk.

Vanuit ons oogpunt is de leukste attractie in de Tollensee de wirwar van het opgeblazen lanceersysteem. De ruïnes beginnen net onder het wateroppervlak en zijn daarom gemakkelijk toegankelijk, zelfs met slecht zicht.

Reisfacts: De Plöner See

Bosau ligt aan de zuidoostelijke oever van de Plöner See. Als je de lange weg door de dorpen niet kent, is het verstandig om de A1 naar Haffkrug te nemen. De B76 leidt rechtstreeks naar het meer.

Duiken

Het clubhuis bevindt zich op het terrein van het jeugdrecreatiecentrum. Tegen een vergoeding van vijf euro kun je gebruikmaken van de parkeerplaats en heb je toegang tot het meer. Aanmelden: Kay Langbehn, info@djo-bosau.de

Adres: Stadtbeker Straße 118 in Bosau

Reisfacts: Tollensesee

Reis & verblijf

Neubrandenburg ligt op ongeveer twee uur rijden ten noorden van Berlijn en biedt talloze accommodatie-mogelijkheden, van Airbnb tot campings, van hotels tot vakantiehuizen. Een aanrader is het Badehaus Hotel & Restaurant (badehaus-am-see.de) direct aan de steiger van het passagiersschip Mudder Schulten.

Duiken

Niet alleen het clubcomplex, maar ook de faciliteiten zijn een absolute aanrader. Clubkamers, douches, compressorsysteem, boothuis met barbecue terras – de perfecte duikomgeving. Het zicht varieert van goed tot zeer slecht, in de koudere maanden is het meestal beter.

Alle verdere informatie is verkrijgbaar bij de duikclub. www.tauchclub-tollense.de

Het doelplatform en een paar wrakken zijn ook zeker de moeite waard.

Ook interessant voor jou:

Scheepswrak van fluitschip in de Baltische Zee nu ook gedateerd

Relax! Stromingsduiken