Een visportret maken is vaak gemakkelijker gezegd dan gedaan. Meestal wil de vis in kwestie niet meewerken aan hetgeen de fotograaf voor ogen heeft. Toch zijn er manieren om je geluk af te dwingen en wel een foto te krijgen die je graag zou willen maken.
In het voorjaar is het onder water altijd een drukte van jewelste met het onderwaterleven. Veelal zijn het de sepia’s en de pijlinktvissen die de meeste aandacht krijgen met hun paringsgedrag en het afzetten van eieren. Maar de oplettende duiker zal zien dat er nog veel meer dieren met de voortplanting bezig zijn.
Zo zijn tal van vissen, zoals de zwarte grondel (Gobius niger), de ruthensparrs-grondel (Gobiusculus flavescens) en de steenslijmvis (Lipophrys pholis) die in het voorjaar hun eitjes afzetten aan de binnenzijde van een lege oester. Dat is voor mij de ideale tijd voor het maken van een mooi visportret. De vissen zijn dan namelijk redelijk honkvast en schieten er niet vandoor wanneer jij als gevaarlijke gedaante in de buurt komt.
Niet eenvoudig
Maar voor de fotografen die het weleens geprobeerd hebben, is het maken van een goed visportret niet gemakkelijk. In veel gevallen is de vis te schuw of blijft deze te diep in de oester zitten, waardoor het bijna onmogelijk is om alles goed te belichten. Toch zijn er manieren om een mooie foto van een vis te maken, waarbij het allerbelangrijkste geduld is.
De ene keer zal het wat sneller zijn dan de andere keer, maar een vis zal na verloop van tijd vaak hetzelfde gedrag herhalen. Ik kan goed een volledige duik, of soms meerdere duiken, wijden aan het maken van een bepaalde foto. Dus wanneer ik zie dat de ingrediënten er zijn om een mooi visportret te kunnen maken, besteed ik tijd aan het kijken naar de vis voordat ik er lustig op los begin te fotograferen en flitsen.
Ik bekijk of de vis een bepaald patroon herhaalt. Een voorbeeld hiervan is dat veel vissen in de meeste gevallen altijd op hetzelfde punt uit de oester komen om te kijken wat je aan het doen bent. Bekijk een vis dus enkele minuten voordat je dichterbij komt en je installeert voor het perfecte plaatje!
Soms kan ik meerdere duiken wijden aan slechts één bepaalde foto die ik in mijn hoofd heb.
Een visportret is vertrouwen winnen
Ook hebben mijn beste visportret foto’s voorbereiding ondergaan. Meestal heb ik de vis een duik daarvoor al een keer eerder gespot. En ik weet dat ze constant op dezelfde plaats blijven, waardoor ik ze op een volgende duik nog een keer terug kan vinden.
Aan de hand van de foto’s die ik de eerste duik heb gemaakt, weet ik wat voor wow-factor-foto ik wil maken en neem daar dan ook de juiste lens en apparatuur voor mee.
Zo kom ik tijdens een duik in het Grevelingenmeer bij Dreischor een steenslijmvis tegen die in een oester een nestje heeft. Ondanks dat de vis erg nieuwsgierig is, schiet hij telkens terug de oester in. Om vervolgens weer tot de rand eruit te komen, om te zien of ik er nog ben en wat ik aan het doen ben. Gewapend met een macrolens op mijn camera en een snoot op mijn flitser, lukt het me om na een lange tijd toch een leuke foto te maken.
Maar ik ben nog niet helemaal tevreden. Het is nog geen wow-factor-foto! Door de tijd die ik besteed aan de steenslijmvis, win ik vertrouwen en zie ik een patroon in zijn bewegingen. In acht van de tien keer dat hij de oester uitkomt, gaat hij er op dezelfde manier en op dezelfde plaats uit. Ook komt hij steeds iets verder uit de oester en kan ik met mijn lens steeds dichterbij komen.
Dit gaat lukken
Met deze kennis plan ik een volgende duik naar dezelfde duikstek, maar met een andere lens. Dit keer een lens die ik niet vaak gebruik, maar wel een heel gaaf effect kan geven. Het is een lens die ik onder water op mijn onderwaterhuis moet schroeven. Hiermee kan ik ontzettend dicht op mijn onderwerp komen, maar behoud toch ook nog een groothoek-effect.
Het is ontzettend lastig om voor deze lens geschikte onderwerpen te vinden waardoor je de wow-factor krijgt. Maar ik heb het idee dat het hiermee wel eens zou kunnen gaan lukken. Eenmaal in het water heb ik de steenslijmvis weer snel gevonden. Ik installeer mij op de juiste positie zodat ik een mooie achtergrond krijg. De steenslijmvis is in het begin weer erg onrustig door mijn aanwezigheid.
Schuilplaats
Opnieuw moet ik volledig zijn vertrouwen winnen zodat hij steeds verder uit de oester komt. Het duurt twee uur voordat ik de steenslijmvis eindelijk zover heb dat hij ver genoeg uit zijn schuilplaats is.
Nu kan ik extreem dichtbij komen met mijn lens. In de tussentijd heb ik natuurlijk alles perfect ingesteld zodat ik gelijk de wow-factor-foto kan maken, wanneer het moment zich voordoet.
Uiteindelijk kan ik zo dichtbij komen, dat ik de lens bijna tegen de steenslijmvis aan kan duwen en hij nog blijft zitten! Ik stel mijn camera scherp op het oog van de vis en druk vier keer af, zodat ik weet dat er altijd een goede foto tussen zit.
Ik kijk de foto terug op het kleine schermpje van de camera en weet het direct zeker… Ik heb de wow-factor-foto te pakken! Al het geduld heeft zich gelukkig beloond.
Over Raymond Wennekes
Tweevoudig Nederlands kampioen onderwaterfotografie Raymond is wekelijks in de Grevelingen of de Oosterschelde te vinden. Zijn stijl kenmerkt zich door creativiteit en belichting in zijn foto’s. Raymond geeft ook cursussen en workshops in onderwaterfotografie.
