De gids seint of je een stukje meegaat de grot in. Je hebt geen grotduikbrevet, maar de gids is een ervaren grotduiker en weet wat hij doet. De zonnige cenotes zijn prachtig, je bent nieuwsgierig en zwemt achter hem aan. Hij zwemt wel erg ver, de cenote verdwijnt uit beeld en dan valt ineens je lamp uit… Help, wat doe je hier eigenlijk?! Sander Evering van Dive Solutions legt het principe van een ‘trust me dive’ uit en vertelt over de dunne scheidingslijn tussen het opdoen van ervaring en jezelf in een gevaarlijke situatie begeven.

Tekst: Sander Evering Foto: René Lipmann 

Bijna elke duiker wil graag een betere duiker worden. Een duiker zal aan tenminste drie belangrijke voorwaarden moeten voldoen om een goede duiker te kunnen worden: je hebt materiaal nodig, een goede opleiding en ten derde een gezonde hoeveelheid ervaring. Zonder één van deze drie factoren mist een duiker waarschijnlijk het vertrouwen onder water om zichzelf en anderen te kunnen helpen door gebrek aan capaciteit in kennis en kunde. Omgekeerd kun je werken aan deze drie voorwaarden om een betere duiker te worden. De juiste materialen kun je kopen, de juiste training kun je volgen en het opdoen van ervaring doe je door gewoon te duiken. Toch? Van de andere kant, elke zondagochtend hetzelfde rondje zwemmen op dezelfde duikstek, daar kom je op een gegeven moment ook niet verder mee.

Wil je je grenzen verleggen, dan zal je ze moeten opzoeken door het aangaan van nieuwe en andere avonturen, bijvoorbeeld duiken in stroming, wat dieper duiken, ’s nachts duiken en omgaan met meer duikmaterialen zoals een dubbelset voor meer gasvoorraad. En, bij het opzoeken van je grenzen, daar hoort toch ook bij dat je af en toe over je grenzen heen gaat? Net als bij een droogpaktraining, daar leer je hoe het niet moet als je met veel te veel gas in je voeten begint op te stijgen. Het opdoen van nieuwe ervaringen is een groot avontuur, of het nu gaat om alle 12 zandeilanden van Vinkeveen te verkennen, je eerste duik op een onbekend wrak of een duik in een nieuwe grot. In alle situaties gebruik je de vereiste duikmaterialen en pas je al je kennis toe om zoveel mogelijk plezier te hebben en een zo veilig mogelijke duik te maken. Dat laatste is soms een grote uitdaging. Hoe kun je nu het beste nieuwe ervaringen opdoen, het grote avontuur aangaan, zonder daarbij de veiligheid in gevaar te brengen?

Letterlijk je lot in handen leggen van een ervaren duiker. Dat is een trust me dive.

Vertrouw mij maar

De situatie die in de intro werd beschreven is geen goed idee. Je geeft de situatie uit handen en je vertrouwt op je buddy dat de grotduik tot een goed einde gebracht wordt. Op het moment dat er iets onverwacht verandert aan de situatie, is de kans ineens groot dat je niet meer levend de grot uitkomt. Je legt in zo’n situatie letterlijk je lot in handen van een ‘ervaren duiker die wel weet wat ie doet’. Dit soort duiken worden ‘trust me dives’ genoemd en deze hebben helaas al vele tientallen levens gekost. Toch zie je elke dag dit soort duiken aan de waterkant, zeker als het gaat om een instructeur-cursist situatie. Natuurlijk vertrouw je je instructeur en weet de cursist nog niet hoe hij juist moet reageren op onvoorziene omstandigheden. Desondanks is deze situatie algemeen geaccepteerd omdat het gaat om een gecontroleerde situatie met beperkte risico’s. Maar er zit ook een wezenlijk verschil in een trust me dive of een duik waarbij er meer vertrouwen is in je buddy, dan andersom.

Het duikplan is uiterst belangrijk: het bepaalt het verschil tussen een uitdagende duik waarin je nieuwe ervaringen kunt opdoen, of een duik met erg weinig veiligheidsmarge waarin het succes afhangt van één duiker.

Voorbereiden van de duik

Iedereen heeft geleerd om een stevig duikplan te maken voordat je nat wordt. Een duikplan is er om vast te stellen wat het doel van de duik is en om niets te vergeten, maar ook om te bepalen wat de taakverdeling is, hoe de duik er precies uit komt te zien en wat de risico’s zijn van deze duik. De risico’s probeer je te controleren door op elke ‘wat als’ een sluitend antwoord te geven. Wat als ik last krijg van decompressieverschijnselen? Of als mijn lamp het begeeft? Of wat als we elkaar kwijtraken? Of als ik de lijn in de grot kwijtraak en ik niet meer weet waar de uitgang is? Door het hebben van een super duidelijk duikplan zal de duik niet alleen veiliger worden door het beperken en/of controleren van de risico’s. Het sterke duikplan zal de duik onder water ook voorspelbaar maken. En dat helpt, in combinatie met de oplettendheid van de duiker, dat onregelmatigheden sneller zullen opvallen. Een duiker die zich niet aan het plan houdt zal, als het goed is, het teken ‘duim omhoog’ krijgen, dat ‘einde duik’ betekent. Zo weet een leerlingduiker het exacte plan, kent de risico’s en heeft de controle over de situatie omdat diegene op elk moment de duik kan beëindigen door het duimpje omhoog te geven.

Denkende duiker

Zo wordt nogmaals bevestigd hoe belangrijk een duikplan is, het bepaalt het verschil tussen een uitdagende duik waarin je nieuwe ervaringen kunt opdoen, of een duik met erg weinig veiligheidsmarge waarin het succes afhangt van één duiker. Blijf altijd alert op dit kleine verschil, blijf een denkende duiker en zorg dat je de controle over de veiligheid houdt. En hoe simpel het ook is, bij twijfel steek je gewoon je duim op om de duik te beëindigen.

Over onze expert

Sander Evering is eigenaar van Dive Solutions. Hij heeft jarenlange ervaring in lesgeven op het gebied van sport- en technisch duiken. Hij is GUE Rec 1-3, Fundamentals, DPV, TECH 1, IANTD en PADI Instructeur. Hij verzorgt daarnaast workshops en persoonlijke trainingen en hij is fanatiek grot- en wrakduiker. www.divesolutions.nl

Bekijk ook: Plassen onder water, alles over de P-valve