Hoe gebruik je een AED? Duikmedisch arts Menno Gaastra vertelt het.
Veel duikongevallen zijn achteraf terug te voeren op al bestaande hartproblemen. Door de inspanning van het duiken wordt je hart extra belast. Dan kan een situatie ontstaan waarbij je hartspier te weinig zuurstof krijgt aangevoerd. De gebieden die dan te weinig krijgen, kunnen afsterven. Dat is wat er gebeurt bij een hartinfarct of een hartaanval. Normaal krijgt het hart vanuit een plek aansturing wanneer de boezems en hartkamers moeten samentrekken om optimaal te kunnen werken. Bij een hartinfarct wordt dit systeem door de war geschopt en is de samenwerking tussen de kamers en boezems niet goed meer. Effectief kan dan de situatie ontstaan waarbij het hart een beetje ligt te trillen, maar geen bloed meer naar het lichaam pompt (hartfibrillatie). Het hart moet dan elektrisch even op zijn kop krijgen om weer goed bloed te kunnen wegpompen naar de hersenen en de rest van de organen. Bij ieder hartprobleem kan de elektrische wanorde plaatsvinden.
Veel duikongevallen zijn achteraf terug te voeren op al bestaande hartproblemen.
Met een AED kun je het hartritme weer herstellen. De kans op een goede reanimatie neemt dan ook fors toe. Het fijne van de huidige AED’s is ook dat ze je precies vertellen wat je wanneer moet doen tijdens de reanimatie. Je kan dus geen dingen vergeten. Als er een duikongeval is, is het altijd verstandig een AED te gebruiken. Niet alleen om je door de reanimatie heen te loodsen. Maar ook om te zien of het hart wel goede elektrische impulsen afgeeft. De AED bepaalt namelijk door middel van twee plakelektrodes of de elektriciteit tussen deze twee meetpunten goed is. Vereiste daarbij is dat tijdens de meting je het lichaam met rust laat. Een bewegende ondergrond zorgt ervoor dat de AED geen goede meting kan uitvoeren. Dus op een trillende boot zal je nooit goed kunnen meten. Zet de motor even uit en laat het apparaat dan meten. Daarna kun je weer vol gas verder.
Het nadeel van een AED is overigens wel, dat als er geen enkele elektrische activiteit meer is in het hart, dit niet vastgesteld kan worden. Maar dan blijft ook reanimatie van essentieel belang. Als de AED het nodig vindt om een schok te geven aan het hart, dan mag er geen contact zijn met andere mensen eromheen. Check dus altijd goed dat mensen het slachtoffer niet vasthouden. Of er per ongeluk tegenaan zitten of staan. Een erg natte ondergrond is om die reden ook niet handig. Je hoeft echt niet alles super af te drogen voordat je de AED gaat gebruiken. Maar de huid waar de plakkers komen, dient wel drooggemaakt te zijn. En als er teveel borsthaar is, dan kan het handig zijn eerst te scheren voordat je de elektrodes opplakt. Er zijn vele cursussen te volgen voor het gebruik van de AED. In de duiksituatie is het handig om een cursus via Divers Alert Network (DAN) te doen. Dan weet je ook meteen alle tips voor gebruik langs de waterkant of op de boot. Een mooie aanloop naar een veilig duikseizoen toe.
Door Menno Gaastra, duikmedisch arts en medisch directeur DAN Europe Nederland, geeft antwoord op duikmedische vragen (redactie@duiken.nl).
Foto’s : Shutterstock
