De stilte om mij heen geeft mij een uniek gevoel terwijl ik me omdraai op 18 meter diepte. Met grote vinslagen zwem ik omhoog, zonder veiligheidsstop en het enige wat ik nodig heb is een loodgordel met 2,5 kg. Na precies 1 minuut onder water arriveer ik met een totaal ontspannen en blij gevoel aan de oppervlakte. Wow, dit is wel een hele mooie ervaring met freediven…

Tekst: Carlo Vreugde Foto’s: Judith van de Griendt

Wereldrecordhouder Variabel Weight freediven en instructrice Nanja van den Broek kijkt mij lachend aan. We zijn samen onder water en het is bijzonder om te zien hoe mooi en soepel zij naar beneden duikt. Als buddy zwemt ze mij tegemoet en gaat ze naast me zwemmen terwijl ik gestroomlijnd langs de boeilijn opstijg. Op 15 meter diepte zie ik persluchtduikers die me verbaasd aankijken.

Daarna mag ik vanaf 10 meter diepte de reddingsduik met Nanja uitvoeren. Met gestrekte armen, een hand achter het hoofd, een hand onder haar kin, zodat mijn vinnen lager zitten dan die van haar, en nu grote slagen maken.

«Het belangrijkste is het vertrouwen in jezelf. Dat je weet dat je het kan. Dat geeft een goed gevoel.»

Waarom freediven?

Ik heb zojuist mijn Freedive Duikbrevet level 1 gehaald. Voor een persluchtduiker is dit een geweldige ervaring – duiken zonder flessen. Maar waarom zou je het doen? Door deze freedivecursus van twee volle dagen heb ik zoveel geleerd, dat ik de theorie hiervan kan toepassen op persluchtduiken, hardlopen en zelfs mijn dagelijkse werk: optimaal gebruik van mijn longen, mijn mentale vermogen uitbreiden en aandacht voor mijn lichaam.

Ik heb er veel meer uitgehaald dan ik dat ik erin moest stoppen. Er zijn meerdere soorten freedivecursussen, maar Nanja voelt zich het meest comfortabel bij de SSI-methodiek. Als geen ander weet zij hoe belangrijk veiligheid is voor deze sport. Door in korte tijd hard te trainen heeft zij het wereldrecord freefall naar 130 meter diepte gevestigd in 2015. Daarnaast is zij ook in het bezit van maar liefst 40 Nederlandse freedivetitels.

SSI besteedt bij freediven level 1 veel aandacht aan veiligheid en Nanja past dat in haar cursus op een duidelijke en leerzame manier toe. Maar bovenal leren we om te genieten van het freediven.

In de klas worden aandachtspunten gegeven waar je op moet letten en deze oefenen we in het lokale zwembad. Op de laatste dag kun je wat je geleerd hebt trainen voor het freedive-examen. Dit vindt plaats in Siegburg te Duitsland in het Dive4Life duikzwembad van 20 meter diepte in helder verwarmd water.

Optimaal gebruik van de longen, je mentale vermogen uitbreiden en aandacht voor het lichaam: je leert een hoop tijdens de cursus.

Lucht zet uit

Als persluchtduiker maken we in onze eerste les onder water kennis met van de wet van Boyle. De duikinstructeur neemt een leeg plastic frisdrankflesje mee onder water. Dit krimpt bij diepte en keert weer terug naar zijn oorspronkelijke vorm in ondiep water.

Tijdens het duiken houd je als freediver je adem vast – hierin zit immers zuurstof die je lichaam nodig heeft. Het grappige is dat als je opstijgt, je meteen voelt dat je lichaam zuurstof krijgt. Hierdoor hoef je niet naar adem te happen, het is er gewoon.

Dit is een geweldige ervaring en ook zeer nuttig als persluchtduiker, mocht je onverhoopt eens in een situatie komen waardoor je naar de oppervlakte moet zwemmen.

Als freediver weet je dat je voldoende lucht hebt. Als persluchtduiker moet je natuurlijk af en toe wat lucht uitblazen als je opstijgt, maar daar is meer dan genoeg van omdat lucht uitzet bij opstijging. Het belangrijkste is dat je nu het vertrouwen hebt dat je weet dat je het kan. Dat geeft een goed gevoel!

Mentale kick

Ik wilde altijd astronaut worden en onze hoofdredacteur Judith heeft bij Estec in Duitsland zelfs in een astronautenpak mogen duiken. Zij had daarmee de ervaring van zweven in de ruimte. Tijdens mijn opstijging lijkt het net of ik in de ruimte mijzelf een duw heb gegeven, want ik zweef omhoog.

Een prachtig gevoel, want je drijfvermogen neemt toe waardoor je steeds verder opstijgt. Elke keer weer wanneer mij dit overkomt, waan ik mezelf even in de ruimte. Een mentale kick, geen wonder dat freediven zo’n geweldig ervaring is.

«Opeens voel ik een tikje tegen mijn voet; het signaal dat ik op moet letten. Ik zit al op 18 meter zonder dat ik het in de gaten heb.»

Sommigen denken dat freedivers yogamonniken zijn die mediteren. Ontspannen is dan ook de sleutel tot succes bij deze sport. Ik ben de oudste tijdens de cursus, maar leeftijd lijkt niets uit te maken.

Nanja geeft tips voor een goede ontspanning en hoe om te gaan met stressfactoren. Die tips neem ik mee in mijn dagelijkse werk, wat zorgt voor veel rust. Daarnaast gebruiken we diverse ademhalingstechnieken om de ontspanning te vergroten.

Bij één daarvan heb ik al veel baat gehad – ik heb hem toegepast tijdens een hardlooptraject van 15 kilometer. Met 1 tip van Nanja verbeterde ik mijn snelheid en tijd met meer dan een minuut. Geweldig dat freediven!

Eén met je lichaam

De eerste keer dat we afdalen, merk ik dat ik het touw wil vasthouden. Een diepte van meer dan 10 meter zonder fles op mijn rug geeft me een vreemd gevoel. Zowel freedive-instructeur Nanja als  instructeur en fotografe Judith van de Griendt begeleiden ons bij de verschillende soorten duiken die we maken, zoals omlaag zwemmen met slechts onze blik op het touw.

Ik mag vanaf 10 meter diepte de reddingsduik met Nanja uitvoeren.

Hierdoor merk je niet hoe diep je gaat en ben je één met je lichaam. Opeens voel ik een tikje tegen mijn voet; het signaal dat ik op moet letten, want ik zit al op 18 meter zonder dat ik het in de gaten heb. Net als bij persluchtduiken moet je onder water je masker en snorkel afdoen. Deze keer op 10 meter diepte en daarna via het touw opstijgen. Dan pas merk je hoe belangrijk je boeitouw is want zonder weet je niet welke kant je opgaat.

Net zoals met persluchtduiken kan ook iemand anders in deze sport je masker per ongeluk afstoten. Heel nuttig dus, wat we hier leren.

Aanrader

Ik ben dol op mijn lange en flexibele freedivevinnen. Ik gebruik de Mares Apnea Razor met een gesloten voet; ze geven mij een goede voortstuwing zonder veel inspanning. Ik krijg veel opmerkingen over de opvallende witte kleur; hierdoor ben je onder water goed herkenbaar.

Als duikpak gebruik je bij het freediven een open cel neopreen pak. Mijn eerste ervaring hiermee is echter niet zo best – ik krijg het niet aan. Logisch, want je moet jezelf eerst nat maken voordat je erin glijdt. Ook dat leer je allemaal.

Ontspannen is de sleutel tot succes bij deze sport.

De cursus gaat in op wat een goed freedive-uitrusting is en hoe je hiermee omgaat. Vervolgens krijg je de fysiologie van freediving:

Hoe reageert je lichaam op het duiken zonder een fles lucht op je rug? Je krijgt een ademhalingsprikkel terwijl je je zuurstof vasthoudt en de reactie daarop leer je uit te stellen. Ook het klaren komt aan bod. Dit is vergelijkbaar met duiken, maar net iets anders omdat je niet horizontaal duikt maar op de kop – je gaat dus sneller omlaag. Vervolgens gaan we dieper in op de basisvaardigheden van het freediven.

Denk hierbij aan de hoekduik, vintechnieken, een gestroomlijnde houding, veiligheid en het buddysteem. Ten slotte leer je van alles over de duikomgeving, stromingen, golven en de onderwaterwereld.

Dit biedt je talloze mogelijkheden om de onderwaterwereld al freedivend te verkennen. Dit is pas level 1 en wat te denken van onderwaterfotograferen of filmen? Je komt zonder luchtbellen veel dichter bij het mariene leven. Ik ben enthousiast gemaakt door Nanja en mijn luchtverbruik met persluchtduiken is door mijn ervaring met freediven al aanzienlijk verminderd.

Alleen al daarvoor raad ik deze sport aan. Je krijgt veel meer lucht terug dan dat je verbruikt bij een SSI freedivecursus.

Nanja van den Broek is eigenaar van ENKER

ENKER Freedive Experts

ENKER is een SSI freedive school waar de studenten en hun leerproces centraal staan.

Freediving is een geweldige sport die de basis vormt voor ENKER. Er wordt zo individueel als mogelijk lesgegeven en men sluit aan op je niveau. ENKER-instructeurs begeleiden zowel mensen met waterangst als Nederlandse recordhouders en zijn bij iedereen even enthousiast.

Humor vinden zij belangrijk, net als gezelligheid. Naast de freedive-opleidingen is coaching een belangrijke pijler bij de freediveschool. Daarbij wordt het onderdeel waarbij je alleen je adem inhoudt als meetinstrument gebruikt om mensen te laten ervaren welke consequenties hun denkpatronen hebben voor hun eigen energie.

Nanja van den Broek is eigenaar van ENKER en ging zelf naar de onvoorstelbare diepte van 130 meter diepte waarmee ze het wereldrecord variabel weight vestigde. www.enker.nl