Alle verschijnselen duiden erop dat Martina decompressieziekte heeft. Maar een arts bezoeken, daar wil ze niks van weten. Gelukkig zou onze Anke, Anke niet zijn, als ze het daar bij zou laten zitten…

Tekst en foto: Anke Westerlaken

Een week geleden schoot een vriend mij aan en hij vertelde over Martina, een Zwitserse dame, ervaren divemaster en een vriendin van een vriend van een vriend, die zich na het duiken niet zo lekker voelde.

Oh Martina, ja haar ken ik wel van een dagje duiken drie maanden terug. Ze heeft twee keer gedoken en na de tweede fantastische duik, terug aan boord, is ze na een uur erg duizelig geworden bij het opstaan en geeft direct over.

Zeeziekte?

In eerste instantie denkt ze dat het zeeziekte is, ook al is zij dat normaal gesproken nooit. Eenmaal aan wal is zij nog steeds duizelig. Oei! Het waren maar twee duiken van 68 minuten op maximaal 22 meter, en na 2 uur nog eens naar 25 meter voor 60 minuten.

En al is een omgekeerd duikprofiel niet heel handig en lijkt dit voor ons duikers niet diep of lang genoeg, een duikarts ziet dit als twee erg lange en diepe duiken met een kort oppervlakte-interval. Verder heeft ze de week daarvoor niet gedoken en zou er niets raars zijn gebeurd voor, tijdens of na de duik, aldus Martina.

Ik denk direct aan decompressieziekte in het oor bij het evenwichtsorgaan en dus vertel ik mijn vriend dat zij zoveel mogelijk water moet drinken, indien mogelijk aan de zuurstof en zo snel mogelijk naar een duikarts moet gaan voor controle. Ik vraag aan hem of zij mij op de hoogte kan houden, en geef mijn telefoonnummer door met het verzoek mij te bellen.

Grootste nachtmerrie: decompressieziekte

De daaropvolgende dagen hoor ik niets, tot gisteravond laat. Maar zij belt niet zelf, maar weer mijn vriend. Blijkbaar zijn haar klachten wel minder, maar een paar keer per dag is ze nog steeds even duizelig. Dikke oei! Ze is niet naar de dokter gegaan, hm dat is erg jammer en een beetje dom, klein beetje maar. Deze keer lukt het me haar te bellen en spreek ik haar rechtstreeks.

Ik hang bijna een uur aan de telefoon. In mijn beste Duits gemixt met Engels, leg ik uit hoe belangrijk het is om toch even naar de dokter te gaan. Decompressieziekte gaat niet altijd of niet zomaar weer over. Het kan versterken, of zelfs levenslange schade aan je lichaam opleveren en uitmonden in een einde duikcarrière.

De grootste nachtmerrie voor ieder gepassioneerd duiker! Ze wuift het lacherig weg, omdat die duizeligheid met een paar minuten weg is en haar vriend grapt op de achtergrond dat hij de enige dokter is die ze nodig heeft (yeah right, schiet mij maar lek, dat hoef ik allemaal niet te weten). En dus vraag ik haar: «Maar als jij je geen zorgen maakt, waarom zoek je dan toch contact met mij?»

Duizeligheid

Tja, haar lacherigheid is in één klap weg en ze hangt stil aan de andere kant van de lijn. Aha! Ze is dus toch bezorgd. Ze vraagt mij wat ze het beste kan doen tegen die duizeligheid. Tja, ik ben geen arts, maar door mijn werk als duikgids begin ik zo langzamerhand de nodige ervaring op te bouwen. Ik denk dat het toch echt een gevalletje decompressieziekte is en omdat decompressieziekte en uitdroging vaak aan elkaar verbonden zijn, vertel ik haar goed te drinken.

Geen koffie, geen thee, geen alcohol, maar water met rehydratatie zout, bij voorkeur aan de zuurstof en daar is ie weer: zo snel mogelijk naar een duikarts! Gelukkig stemt ze deze keer wel in en dus laat ik er geen grasspriet overheen groeien en bel gelijk de arts.

Uitleg

Ik leg kort uit wat er met Martina aan de hand is en we kunnen direct de volgende dag terecht. Ik stuur nog even een paar appjes naar Martina en stap uiteindelijk doodmoe mijn nestje in, het is al erg laat.

En terwijl mijn gedachten langzaam wegzakken naar de achtergrond bij het in slaap vallen, vraag ik mezelf nog net af: Waarom is dat toch dat mensen altijd ‘s avonds laat of ‘s nachts hun zorgen uiten over eventuele decoziekteproblemen? Alsof ze er overdag geen last van hebben of gewoonweg niet nadenken. Ik heb daar wel zo mijn ideeën over, maar laat ik die voor een andere keer bewaren.

Bang voor de arts

Na een heerlijke nacht slapen word ik zo rond acht uur wakker. Mijn eerste gedachte gaat uit naar Martina en ik pak mijn telefoon om te vragen hoe het met haar gaat. Ondertussen maak ik wat verse koffie, bak wat eieren voor mijn ontbijt en krijg na een uur een reactie van Martina.

Ze zegt dat alles goed met haar gaat en we spreken af hoe laat en waar we elkaar treffen. Uiteindelijk is het rond de middag dat we samen naar het hyperbaar centrum gaan als Martina me vertelt dat ze afgelopen nacht slecht heeft geslapen omdat ze maar bleef piekeren. Dat zou ik zelf ook doen als ik eigenlijk al een week terug naar de arts had moeten gaan. En nu komt de aap uit de mouw en ze bekent dat ze als de dood is voor artsen en dat als ze bang is, ze veel grapjes maakt.

Hm, dat verklaart veel en in mijn reactie leg ik haar uit dat de dokter er niet is om haar pijn te doen of om haar probleem groter te maken. Wat je ook doet op een duik of daarvoor of daarna, hoe stom het ook is, en achteraf is het altijd makkelijk praten, de dokter is er om je te helpen. Dus alsjeblieft, als je ook maar iets raars of ongewoons voelt of opmerkt voor, tijdens of na een duik, ook al is het twee dagen terug, schroom niet en ga zo snel mogelijk naar de duikarts.

Uiteindelijk kan het ons allemaal overkomen ongeacht leeftijd of brevet. Het is gewoon geen exacte wetenschap en ja, we hebben allemaal wel eens een mindere dag en maken soms stomme fouten, al weten we het achteraf vaak beter. Dat hoort nu eenmaal bij het menszijn en duiken.

Recept tot decompressie

Niet lang daarna zitten we bij de dokter in haar kantoor en Martina is echt enorm gespannen. Na de nodige evenwichtstesten en andere onderzoeken, plus een interview, leer ik dat ze de nacht voor de betreffende duik maar drie uur had geslapen, alleen koffie en cola dronk en dus niet goed gehydrateerd was, niet had ontbeten, plus tijdens de duik zelf flink had gejojood. Dat lijkt op het recept wat tot het gerecht van decompressie heeft geleid.

Martina schaamt zich omdat ze een ervaren divemaster is en ze had zich gewoonweg beter moeten voorbereiden. Schamen is niet nodig, zegt de dokter, al is het wel begrijpelijk, en ze vertelt ons een verhaal uit haar eigen duikbundel. Als duikarts en notabene decompressiespecialist en duikinstructeur, zou je mogen denken dat zij het wel weet, zo vertelt ze. Tien jaar geleden ging ze met haar zoon duiken, lekker een dagje op de boot waarbij het oorspronkelijke plan was op Abu Nuhas te duiken.

Dat rif is bekend om haar wrakken waaronder de Giannis D, de Carnetic en het tegelwrak waarvan de naam vermoedelijk Chrisola K. is. Maximale duikdiepte 30 meter, maar alleen te beduiken met rustige water- en windomstandigheden. Die dag stond er een flinke puts wind en het plan werd dus gewijzigd, waarbij de eerste een ondiepe duik werd op een andere locatie van 15 meter max.

Toen net na terugkomst aan boord de wind ineens flink minder was, werd besloten direct op Abu Nuhas te varen, maar dat betekende wel dat ze de lunch pas na de tweede duik zouden organiseren.

Tweede en diepere duik

En zonder verder na te denken, ging iedereen, ook de arts, akkoord en sprong vrolijk in het water voor een tweede en veel diepere duik op een van die mooie wrakken. Maar die positieve stemming verdween als sneeuw voor de zon toen ze zich onder water realiseerde dat ze alle regels aan haar laars had gelapt zonder er ook maar over na te denken. Stom, stom, stom!

Eerst een ondiepe duik en dan een hele diepe, plus een erg kort oppervlakte-interval omdat de lunch pas na de tweede duik zou zijn en daarbij had ze niets gedronken of gegeten. Die duik had ze totaal niet genoten, omdat haar hoofd alleen maar bij de kans op decompressieziekte zat en ze zichzelf wel voor haar hoofd kon slaan.

Toch brak ze de duik ook niet af, omdat haar zoon zichtbaar genoot en ze gunde het hem zo. Eenmaal terug aan boord was het raak, ze voelde zich erg naar en in no-time, net als Martina, misselijk en draaierig. Daarbij schaamde ze zich zo erg dat ze net deed of alles ok was, ook tegen haar eigen zoon die bezorgd was.

Het kan ons allemaal overkomen

Het kan ons echt allemaal overkomen, zo stelt ze, en vrijwel iedereen voelt enige schaamte als dat zo is. Maar of het nu je eigen schuld is of niet, of je je nu schaamt of niet, of je het nu zeker weet of denkt dat het iets anders is, of gewoon zoals de meesten twijfelt…

Een ding staat voorop bij duiken en decompressieziekte; verwacht altijd dat je het hebt en ga vooral bij het kleinste vermoeden direct naar een gespecialiseerd arts. Want voor je het weet, mag je niet meer duiken of houd je er iets aan over voor de rest van je leven.

Hm… wijze vrouw deze arts. Wat betreft Martina, ja, ze is de kamer ingegaan en wordt nu behandeld. Verwacht wordt dat alle ongemakken zullen verdwijnen en dat ze met een paar weken weer mag duiken. Hopelijk ziet ze nu eindelijk in dat dokters helemaal niet ‘eng’ zijn… Love life… blow bubbles…

Anke Westerlaken is werkzaam als liveaboard Cruise Director, duikgids, PADI-, SSI-, DAN-instructeur en NOB Instructor Trainer. Actief in Egypte, Malediven, Indonesië en Bahamas. Meer informatie: www.lovediving2.com

Ook interessant voor jou:

Schaapjes tellen, vermoeidheid en duiken

Is je duikbuddy een stresskip?