Maandag 15 mei vertrok zeilschip Fantastiko met een 14-koppige bemanning vanuit Rotterdam

voor een expeditie van twee en een halve week naar Noord-Schotland. De expeditie bestond uit

professionele zeilers, drie marien biologen, fotograaf Jasper Doest, leden van het brede publiek en

een team van By the Ocean we Unite.

Tekst & foto’s: Nanne van Hoytema

Tijdens de expeditie werden met een mantatrawl (een oppervlaktenet) drijvende plastic

concentraties tot een grootte van 1 mm gemeten. Daarnaast waren er ontmoetingen met lokale

organisaties en gaf het team les aan 350 basisschoolkinderen. Ook waren er verschillende Schotse

filmmakers en fotografen aan boord om een documentaire over plastic vervuiling in hun wateren te

maken.

Noordzee

Er zijn in totaal 18 metingen gedaan met de mantatrawl. Helaas werd in alle monsters op de

Noordzee plastic gevonden van een enkel stukje vislijn tot een monster vol piepschuimbolletjes,

stukjes folie, stukjes flosdraad en onherkenbare fragmentjes. De resultaten worden opgestuurd naar

het Amerikaanse 5 Gyres Instituut. Zij verzamelen van over de hele wereld dit soort gegevens om een

overkoepelende dataset van plastic vervuiling van de oceanen samen te stellen.

Loch Ness

Tijdens de expeditie is het team ook naar Loch Ness gevaren. Opvallend genoeg werden er in de twee

trawls op dit beroemde meer geen plastic deeltjes gevonden. By the Ocean we Unite heeft op

verschillende zeeën en meren in Noordwest-Europa monsters verzameld en dit was de eerste keer

dat er geen plastic werd gevonden met de oppervlakte trawl; een goed teken voor de lokale

bevolking die zich actief inzet voor een schoon meer.

Opruimactie

Langs de Schotse kust tussen Aberdeen en Inverness werden er ook een aantal stranden bezocht.

Deze stranden lieten grote verschillen zien in plastic vervuiling, maar op elk strand was plastic

aanwezig. Veel afval kwam uit de visserij: lijnen, netten, handschoenen, laarzen, maar ook

voedselverpakkingen, flessen, en oneindig veel niet meer identificeerbare fragmentjes. Tijdens een

opruimactie in Fraserburgh, samen met Surfers against Sewage en de lokale scouting, werden bergen

plastics verzameld. Om te kijken naar microplastics in het strandzand zijn monsters verzameld voor

analyse bij de Universiteit van Leiden.

Artikel in The Scotsman

Tijdens de tweede week van de expeditie werd het team gebeld door een verslaggever van The

Scotsman, een nationale Schotse krant. Dit leverde een mooi artikel over de expeditie op waarin ook

de Schotse onderzoekers, waar tijdens deze expeditie mee werd samengewerkt, duidelijk maakten

waarom de strijd tegen plastic vervuiling in zee zo belangrijk is.

Effect op kwallen

Een extra onderdeel van de expeditie was het apart verzamelen van de kwallen uit de trawlmonsters.

Deze gingen naar Heriot-Watt University in Edinburgh waar een team van biologen wil kijken naar

het effect van plastics op dit belangrijke onderdeel van het plankton.

Dolfijnen

Op de terugweg van Inverness naar het zuiden werd het schip nog bezocht door een aantal groepen

dolfijnen. Dolfijnen die in de boeggolf van het schip komen spelen zijn toch altijd een hoogtepunt van

zo’n expeditie en maken nog eens extra duidelijk waarom wij hun leefmilieu moeten beschermen

tegen vervuiling.

Na een rustige overtocht kwam het team op 31 mei weer aan in thuishaven Rotterdam. Na

wekenlang te hebben samengewoond op een schip is het toch altijd even wennen aan het idee dat

de reis tot een einde komt en ieder weer zijn eigen richting opgaat, maar de deelnemers waren het

met elkaar eens dat ze allemaal op hun eigen manier de strijd tegen plastic vervuiling van de oceanen

zouden voortzetten.

Deelnemen aan een expeditie?

Wil jij ook een keer mee op zo’n bijzondere expeditie? Op dinsdag 1 augustus vertrekt het team voor

de derde keer voor schonere oceanen, dit keer richting Zuid-Engeland en de Kanaaleilanden. Kijk op

de pagina van Expedition The Channel 2017 voor meer informatie.