Mag je duiken met een ICD? Onze duikmedisch arts Menno Gaastra geeft antwoord.

Zoals we allemaal weten, is ons hart een belangrijk onderdeel in ons lichaam. We weten dat er onder water ook meer gevraagd wordt van ons hart. Niet alleen tijdens de rescue-cursussen wordt er aandacht besteed aan duikslachtoffers. Reanimatie is gelukkig een onderdeel geworden van de opleidingen rond het duiken en is zeker ook nuttig voor niet-duikomstandigheden.

Ritmestoornissen

Als er problemen met het hart ontstaan, kan dit het gevolg zijn van een zuurstoftekort door onvoldoende doorbloeding of het optreden van ritmestoornissen. Door de ritmestoornissen kan het hart niet meer effectief bloed wegpompen. Er is dan geen goede samenwerking meer tussen de boezems en kamers van het hart. Binnen de reanimatie is een grote sprong voorwaarts gemaakt bij de introductie van de externe automatische defibrillator (AED). De kansen op succesvolle reanimatie stegen hiermee zeer aanzienlijk. Als je binnen 6 minuten reanimeert en de ritmestoornis is op te lossen met een AED, dan is de kans op overleving 50 tot 70%. Elke minuut later doet de kans met 10% afnemen.

Wanneer is een ICD nodig?

Er zijn ook redenen om een interne defibrillator te plaatsen. Dit kan zijn om een hartstilstand te voorkomen (primaire preventie) of om een nieuwe hartstilstand voor te zijn (secundaire preventie). Dit laatste geldt ook voor de gevallen waarbij je al eerder een levensbedreigende hartritmestoornis hebt overleefd. Een ICD (Implanteerbare Cardioverter Defribillator) zorgt ervoor dat deze ernstige ritmestoornissen opgelost kunnen worden. De ICD herkent het als het hartritme afwijkend is. Het kan zijn dat het te snel of te langzaam klopt, maar ook als er een ritme is wat helemaal in de war is (fibrillatie). De ICD geeft dan een stroomstoot af die ervoor kan zorgen dat het goede ritme weer wordt hersteld.

Hoe zit het dan met duiken?

Als je je hoofd onder water doet, kunnen er sowieso ritmestoornissen optreden. Hoe kouder het water, hoe groter de kans. Ook bij een vergrote hartspier kan dit het geval zijn. Als je minder bloed uitpompt, kan het zijn dat je even weg raakt en dus flauwvalt. Boven water kan dit al tot problemen leiden maar tijdens het duiken kun je hierdoor verdrinken. Al ben je maar even weg. Je kunt dat dan eventueel oplossen door te gaan duiken met een volgelaatsmasker. Maar ook in deze gevallen is en blijft het essentieel om te onderzoeken wat de oorzaak is. En of het verstandig is om daar mee te blijven of gaan duiken.

Conclusie

Ook zijn niet alle ICD’s gemaakt voor onder water. Door luchthoudende ruimtes in de ICD die samengedrukt worden tijdens de afdaling, kan de werking gestoord raken. Ook bij ICD’s die getest zijn onder druk is het geen garantie dat ze ook goed blijven functioneren tijdens het duiken. Kortom; de ICD is een geweldige uitvinding die ervoor zorgt dat heel veel mensen met hun hartproblemen kunnen blijven functioneren. Maar het duiken met een ICD is echt af te raden.  

Menno Gaastra, duikmedisch arts