Van 15 tot en met 25 juli organiseren de Nederlandse Elasmobranchen Vereniging (NEV), de Saba Conservation Foundation (SCF) en de Nature Foundation Sint Maarten (NFSM) een internationale expeditie voor haaienonderzoek naar de Saba Bank in het Nederlandse deel van het Caribisch gebied.

Tijdens deze tiendaagse expeditie worden verschillende onderzoeksprojecten uitgevoerd gericht op de diverse haaiensoorten die in dit deel van de Caribische Zee, met zijn rijke biodiversiteit, voorkomen. Het overkoepelde doel van het onderzoek is inzicht krijgen in de rol die de Saba Bank speelt in de levenscyclus van de soorten die hier leven, kennis die essentieel is om haaien adequaat te beschermen.

Irene Kingma, expeditieleider vanuit de NEV, kijkt uit naar de expeditie: «De expeditie biedt een unieke kans om nieuw onderzoek naar de haaiengemeenschap op de Saba Bank uit te voeren. We brengen wetenschappers uit zes verschillende landen bij elkaar om samen de grote vragen die we nog hebben over haaien in dit unieke gebied te helpen oplossen en om partnerschappen voor toekomstig onderzoek te ontwikkelen.»

Ruimtevaarttechnologie voor tijgerhaaien

Tijdens de expeditie zullen tijgerhaaien worden voorzien van zenders uitgerust met een volledig nieuwe satelliettechnologie ontwikkeld door de European Space Agency (ESA). De ruimtevaartorganisatie ontwikkelde een geavanceerde technologie die maakt dat de zenders op een volledig nieuwe manier met de satellieten in de ruimte communiceren waardoor de zenders (tags) veel langer mee kan gaan en veel meer gegevens kan verzamelen dan de tot op heden gebruikte zenders.

Kaart van de Saba Bank

Bijvangst van verpleegsterhaaien tegengaan

NEV en SCF werken samen met lokale vissers om de bijvangst van verpleegsterhaaien in kreeftenfuiken te verminderen. Om dat te realiseren moet er onder andere meer inzicht komen in het gedrag van de haaien in en om de fuiken. Robert Nowicki van Mote Marine Lab ontwikkelde een videosysteem waarmee het gedrag van de haaien rond en in de fuiken kan worden vastgelegd.

Connecties tussen leefgebieden van haaien

Tussen 2015 en 2018 werd een aantal zijdehaaien, Caribische rifhaaien en verpleegsterhaaien voorzien van een akoestische zenders om meer te weten te komen over hoe deze soorten het gebied gebruiken en hoe de connectiviteit tussen verschillende leefgebieden in de Cariben is. Tijdens de expeditie zal Guido Leurs van de Rijksuniversiteit Groningen monsters verzamelen van Caribische rif en verpleegsterhaaien. Analyse hiervan geeft informatie over het voedingspatroon en de leeftijd van de haaien en zal, in combinatie met de kennis vanuit het merkprogramma, ons veel meer inzicht bieden in de haaienpopulaties op de Saba Bank.

Stressniveau bij haaien in gevangenschap

Bij de haaien die gevangen worden voor onderzoek zullen monsters worden genomen om te kijken naar het niveau van stresshormonen in het bloed. Op basis hiervan willen de onderzoekers een beeld krijgen van hoeveel stress de dieren ervaren wanneer zij voor korte tijd aan onderzoek worden onderworpen. Deze informatie kan gebruikt worden om het vangst en onderzoeksproces zo efficiënt mogelijk te maken zodat de dieren er zo min mogelijk last van ondervinden.

Foto: Caribische Rifhaai – Guido Leurs

Bekijk ook: Kleine stukjes plastic al dodelijk voor zeeschildpadden