Water geleidt warmte heel goed en slaat ook heel erg veel energie op. Er is nagenoeg geen andere stof op aarde te vinden die zoveel energie opslaat. En dit water neemt ons duikers flink te grazen: ook onze lichaamsenergie slorpt ze op zodra we onder gaan. Het resultaat is dat we het heel snel koud krijgen. Maar gelukkig bestaat er een tegenoffensief in de vorm van heating vesten.
Tekst: Sander Evering Foto: René Lipmann
Onderkoeling is altijd een groot onderschat risico omdat je het meestal zelf niet in de gaten hebt. Net als narcose beïnvloedt het je beoordelingsvermogen en heeft het een negatieve invloed op ongeveer alles wat duikers onder water willen doen. Zeker als duikers moeten omgaan met lastige omstandigheden of onverwachte problemen. Comfortabel warm blijven heeft ook nog eens een gunstige invloed op het verminderen van decompressieproblemen, er is dus genoeg reden om niet af te koelen.
Natuurlijk zijn daar ontelbaar veel manieren voor. Je kunt kiezen voor dikkere pakken, droogpak, goede cap, droge handschoenen, meer lichamelijke inspanning, de juiste onder- en thermokleding en zorgen dat je niet al voor de duik flink afkoelt.
Uitstel van executie
Toch is het allemaal uitstel van executie, je weet dat je het hoe dan ook alsnog koud gaat krijgen: mits je duik maar lang genoeg duurt, koel je uiteindelijk toch wel af. Of het nu bij je handen of voeten begint, er komt een moment dat je er geen zin meer in hebt. Zeker als het hartje winter is in Nederland en het water weer richting de drie graden gaat, is het een uitdaging je duik langer dan een uur te laten duren. A
lle eerdergenoemde oplossingen dragen een klein beetje bij aan het warm blijven, tot en met een laagje vaselinevet op je gezicht aan toe. En dan komt de volgende grote stap die je nog kunt maken; jezelf elektrisch verwarmen, net als een elektrische deken of stoelverwarming in de auto.
Een heating vest helpt: je voegt energie toe aan je lichaam, dus je blijft warmer.
Hoe werkt dat?
Simpel gezegd neemt een duiker energie in de vorm van een batterij mee onder water. Die energie moet op een efficiënte manier in het lichaam worden gestopt zodat de duiker warm blijft en niet het water wordt opgewarmd. Het meest bekende en gebruikte systeem is een losse accu die je naast of in plaats van de lamp-accu draagt. Je hebt dan een extra kabel die via een waterdicht systeem je droogpak in gaat, meestal via het inflatorventiel.
In je droogpak kun je deze kabel vervolgens aansluiten op de verwarmde onderkleding. Deze onderkleding is vaak te krijgen in de vorm van een vest of een heel pak. Deze laatste, zoals de Santi BZ400 Heated, heeft het voordeel dat er meer warmte afgegeven kan worden aan de duiker. De bodywarmer geeft alleen warmte op de voor- en achterkant van de torso. In beide gevallen kun je ook nog eens verwarmde handschoenen aansluiten zodat je onder je droge handschoenen ook wat extra warmte ontvangt.
Heating vesten… Helpt het ook?
Natuurlijk helpt het, je voegt energie toe aan je lichaam, dus blijf je warmer. Maar het is wel belangrijk dat je het op de juiste manier gebruikt. De verwarmde onderkleding moet een extra laag zijn en niet in plaats van een andere laag. Ook is het belangrijk de heating dicht op de huid te dragen (bij voorkeur met een dun laagje thermokleding ertussen om te warme plekken op je lichaam te voorkomen) en niet tegen de buitenkant van je droogpak aan.
Maar blijf je dan ook warm? Uiteindelijk zal het water winnen en krijg je het alsnog koud, zeker als je praat over water van drie graden. Maar de duiktijd is enorm te verlengen, dan wel met gemak te verdubbelen. Vergis je niet: ‘comfortabel warm’ is wat anders. Je krijgt nog steeds een klap in je gezicht bij het te water gaan en ook de rest is niet erg warm, maar vooral veel minder koud. Met name de verwarmde handschoenen, daar merk je nauwelijks iets van, totdat je ze uitzet. Pas dan merk je dat het water niet koud, maar héél erg koud is.
De bodywarmer geeft warmte op de voor- en achterkant van de torso.
Wat zijn de nadelen van heating vesten?
De voordelen wegen absoluut op tegen de nadelen, maar het is wel een kleine investering in geld en moeite voordat je warm blijft. Ten eerste, het kost inderdaad wel geld. Het verwarmde vest en de handschoenen vallen op zich wel mee (ongeveer € 450), maar dan heb je nog een doorvoer nodig (tussen € 100 en € 250) en als laatste een accu.
Afhankelijk van de capaciteit heb je deze vanaf ruim € 300, maar die zijn bij lange na niet voldoende als je een volledig pak met handschoenen wilt verwarmen. Zeker als er ook nog een lamp wat vermogen vraagt, dan zal het voltage onder deze zware belasting een stukje dalen waardoor je minder warm wordt. Bovendien is je accu sneller leeg waardoor je minder verwarmingstijd hebt. Een zwaardere accu kan meer dan duizend euro kosten.
Ben je gewend aan je heating systeem en lijkt het niets meer toe te voegen? Zet het dan eens uit onder water!
Ook kan het systeem stukgaan, de accu slijt en de bedrading kan door gebruik uiteindelijk knikken en storing geven. Het is dan ook belangrijk dat je nooit 100% op het systeem vertrouwt, bij een storing moet je op zijn minst de duik kunnen afmaken zonder onderkoeld te raken. Ook op deze manier geldt dat het een extra laagje is, het vervangt geen gewone dikke onderkleding.
Het ook anders, Thermalution
Er zijn de afgelopen jaren meerdere fabrikanten bijgekomen die verwarming voor duikers ontwikkelen. Eentje die het anders doet is Thermalution, hier is geen accu buiten het pak nodig en dus ook geen speciale doorvoer nodig. Er zitten twee kleine accu’s geïntegreerd in het vest of in het volledige pak.
Met een afstandsbediening zet je de verwarming aan of uit. Het gehele systeem is waterdicht en zowel onder een nat- als droogpak te gebruiken. Het gebruiksgemak is iets groter in vergelijking met Santi, maar het geeft wel iets minder resultaat. De hoeveelheid warmte is iets minder en het vest verwarmt alleen de rug en niet de borst. Ook levert Thermalution geen verwarmde handschoenen en je bent beperkt tot de meegeleverde accu’s; je kunt niet zomaar de accu’s omwisselen voor eentje met een hogere capaciteit.
Thermalution doet het anders. Hier is geen accu buiten het pak nodig en dus ook geen speciale doorvoer nodig.
Verder bestaan er ook verwarmde zooltjes voor in een droogpak. Deze waterdichte zooltjes, zoals van Alpen Heat, zijn ook met een afstandsbediening te bedienen en geven naast elektrische verwarming ook wat extra isolatie door de zool zelf. Dit maakt net het verschil tussen ijsklompjes of gewoon nog gevoel hebben in je tenen.
Kan het uit?
Als je er warmpjes bij wilt zitten, moet je in dit geval wel wat centjes neertellen. Kies een systeem wat bij je past en bezuinig er niet op. Verwarmde systemen doen precies wat ze moeten doen, maar om onder water warm te blijven is veel energie nodig.
Uiteindelijk ga je het alsnog koud krijgen, mits het water maar koud genoeg en de duik lang genoeg is. Ook ga je helaas wennen aan de heating systemen waardoor het soms lijkt alsof het maar weinig toevoegt. Maar dan is de oplossing heel simpel: zet het systeem gewoon uit. Dan merk je weer precies dat een goed heating systeem daadwerkelijk elke cent waard is!
