Bij veel mensen die lichamelijke klachten hebben, denkt men vaak dat een allergie hier de oorzaak van is. Dit is echter in een zeer beperkt aantal gevallen zo.

Een allergische reactie kan zeer direct optreden (een zogenaamde type 1 reactie) of pas na enkele dagen. De hevigheid is ook variabel en afhankelijk of er contact is geweest met de binnenkant van ons lichaam, zoals bij voeding gebeurt. Of bijvoorbeeld hooikoortsverschijnselen na contact met boom- of graspollen. Maar er zijn ook huidafwijkingen die ontstaan na contact met de buitenkant van ons lichaam. Dit kan lichte jeukklachten geven, maar ook serieuze blaarvorming behoort tot de mogelijkheden.

Daarnaast kunnen materialen die in contact met de huid zijn geweest, een zodanige reactie geven dat benauwdheid en kortademigheid optreden.

Een goed voorbeeld hiervan is latex. Latex is natuurrubber en kan zowel plaatselijk als algeheel in je lichaam forse reacties veroorzaken. In de duiksport werd vroeger veel gebruikgemaakt van latex producten. Denk hierbij aan maskers, seals op (semi-) droogpakken, onderdelen van je trimvest, maar ook de duikpakken zelf.
Met de komst van siliconen is het gebruik van latex in de duikwereld gelukkig een stuk afgenomen. Siliconen zijn veel minder gevoelig voor weersinvloeden en uitdroging. Ook worden ze als veel comfortabeler ervaren dan de natuurrubber latexproducten. Maar met name in seals voor droogpakken zien we nog wel gebruik van latex. Met regelmaat zie ik dan ook mensen met uitgebreide roodheid en bultjes rond de hals en de polsen. Van belang is dan wel goed onderzoek te doen of er echt sprake is van een allergie. En dan heb ik het niet alleen over latex, maar ook over andere onderdelen van onze duikuitrusting. Zoals het type lijm, tape of andere gebruikte stoffen, inclusief siliconen.

Bij een dermatoloog (huidarts) kun je laten onderzoeken of je een huidallergie hebt. De dermatoloog zal tientallen stofjes op je rug plakken met een grote pleister. Na twee dagen vindt de eerste aflezing plaats. De pleisters gaan van je rug en de dermatoloog kijkt of er sprake is van roodheid of blaarvorming van de huid. De daarop volgende dag bekijkt hij de huid opnieuw om te zien of verbetering of verslechtering is opgetreden. Ook na een week wordt dit nog eens herhaald.

Mocht een allergie worden aangetoond, dan zijn er inmiddels voldoende alternatieven op de markt. Soms is het wel even zoeken, maar tot nu toe is dat nog altijd gelukt. Bij een allergoloog vindt het onderzoek plaats naar inwendige problemen. Als je reageert op latex, kun je ook gaan reageren op andere producten. Je noemt dit kruisreacties. Dit komt alleen voor bij type 1 reacties. Dikke ogen, lippen en tong treden op. En vaak is er sprake van kortademigheid. Je moet dan denken aan banaan, aardbei, pinda, kiwi, vijgen, paprika, peer, wortel, tomaat, aardappel, sla en steenvruchten (vruchten met grote pit). Maar de lijst is veel langer. Ook kan er een kruisreactie optreden met de veel voorkomende plant Ficus benjamini.

Als je huid dus opspeelt na het duiken, is het verstandig om een doorverwijzing te vragen aan je huisarts naar een dermatoloog voor goed onderzoek. Bloedonderzoek alleen heeft geen zin in deze. En realiseer je dat er meer onderdelen van de duikuitrusting zijn waarop je allergisch kunt reageren.

Door Menno Gaastra, duikmedisch arts en medisch directeur DAN Europe Nederland, geeft antwoord op duikmedische vragen (redactie@duiken.nl).