Voor duikresorts wereldwijd is het een zware tijd. Toeristen mogen niet op reis en duikcentra kunnen geen bezoekers ontvangen. Hoe pak je dit als duikresort aan? Roel Jong en Juud Dikkers van Lumbalumba Diving – Manado in Indonesië vertellen openhartig hun verhaal.

Sinds wanneer bestaat Lumbalumba Diving? Wat is de locatie? En kun je iets vertellen over de geschiedenis?

“Wij zijn gestart in 1992 op de Malediven als duikinstructeurs, maar we wilden een nieuw avontuur. Dus gingen we naar Sri Lanka waar we in 1995 met een partner onze eigen duikschool begonnen in Manado, Noord Sulawesie, Indonesië. Hier bouwden we ons eigen duikcentrum met een partner die het resort had. Na vijf jaar was de samenwerking niet meer in balans en vanaf toen hebben we alles zelf gedaan. In 2000 zijn we stapje voor stapje zelf verder gaan bouwen en dat is nu Lumbalumba Diving.

Wat voor soort accommodaties bieden jullie aan? Vertel?

“Lumbalumba Diving is een resort met negen comfortabele kamers in verschillende prijsklassen. Alle kamers hebben een eigen badkamer en toilet. Er is naar keuze airconditioning of een ventilator aan het plafond en een eigen terras met prachtig uitzicht. Bovendien is er een koelkast, wifi, onbeperkt drinkwater en natuurlijk een hangmat om heerlijk in te weg te dromen.”

Welke faciliteiten bieden jullie?

“We zijn klein wat betreft het aantal kamers betreft, maar groots in z’n geheel. Het resort

ligt op een heuvelrug van drie hectare waarvan het merendeel een prachtig onderhouden botanische tuin is. Het resort is compleet met eigen restaurant, bar, infinity-zwembad en natuurlijk ons duikcentrum en haven op een privépier. Daarnaast zijn er spabehandelingen mogelijk, diverse landexcursies en activiteiten zoals paragliden en raften.”

Wat maakt Lumbalumba Diving zo geschikt voor duikers?

“We zitten midden in de zogenaamde ‘koraal driehoek’ gevestigd. Dit is het gebied met de hoogste biodiversiteit waar dan ook ter wereld. Bunaken Marine park ligt voor de deur en ook hebben we overal prachtige muck-duikstekken. Bovendien is het een prima gebied om te snorkelen. En ook boven water is er veel te doen en te zien. Er is dus voor ieder wat wils.

Manado is overigens relatief makkelijk te bereiken in vergelijking tot veel andere duikgebieden in Indonesie.”

Hebben jullie een huisrif? Zo ja, welke en wat kun je er zien?

We hebben een mooi huisrif rondom onze privépier. Er zijn onder andere mandarin vissen, pygmee-zeepaardjes, voelsprietvissen (frogfishes), veelstekelbaarzen (leaffish) en talloze naaktslakken. Af en toe komt er ook een blauwgeringde octopus voorbij. Het is eigenlijk te veel om op te noemen. Er kan voor de liefhebber gedoken worden zonder gids (wel met buddy). En we maken ook veel derde duiken, (na twee bootduiken), en natuurlijk nachtduiken. Het huisrif is ook geschikt om te snorkelen.

Wat maakt jullie uniek?

“De combinatie van een beperkt aantal kamers in een groot resort met heerlijke keuken, zwembad en alle aandacht voor persoonlijke wensen, maakt ons anders dan anderen.

Veertig procent van onze gasten zijn ‘repeaters’. Er zijn zelfs gasten die al twaalf keer zijn teruggekomen!”

En toen was er corona… Waar was je en wat was je eerste reactie?

Wat gebeurde erna?

“Wij waren in het resort met zes gasten toen langzaam de berichten binnenkwamen over corona. In eerste instantie had niemand er moeite mee. Dat gebeurde pas toen vluchten uit begonnen te vallen en het steeds moeilijker leek te worden weer thuis te komen. Uiteindelijk moesten onze gasten vroeger vertrekken dan gepland om te voorkomen dat ze niet meer naar huis konden gaan.

Wij zijn daarna aan grootschalig onderhoud begonnen: we bouwden een nieuwe muur om de duikschool, een waterval in het zwembad, de boten werden geverfd. Veel grote bomen in de tuin werden intensief gesnoeid. We hebben zelfs een echt zandstrand bij ons zwembad aangelegd. Onze werknemers hadden dus genoeg klusjes te doen.

Naar verwachting zou het in mei vorig jaar weer over zijn, maar mei werd juli en juli werd september en ga zo maar door. In de loop van het jaar zijn we steeds meer gaan bezuinigen. Onze werknemers werkte minder, maar salarissen en sociale premies en verzekeringen gingen wel gewoon door.

Anders dan in andere landen is er hier ook geen financiële steun van de overheid.”

Hoe is het nu, een jaar later? Hoe is het met jou en met de crew en komen er nog bezoekers? Wat is er veranderd?

“Nu, een jaar later zijn we allemaal zo gezond als een vis. Niemand is ziek geweest hier en het virus heeft hier beslist niet zo huisgehouden als in ander delen van de wereld.

Waarom? Dat weten we niet.
Er zijn hier veel maatregelen zoals een mondkapje, dichte scholen, verplichte temperatuurmetingen en handen wassen, maar het leven gaat min of meer door in dit land. Je kunt gewoon naar een restaurant en de kapper. Voor onszelf was de grootste impact vooral de totaal weggevallen inkomsten, terwijl de uitgaven min of meer doorgingen.

Sinds de crisis hebben we geen gasten meer gehad. De grenzen zijn dicht en er zijn praktisch geen vluchten. Er is wat binnenlands toerisme, maar zij kiezen niet voor resorts als het onze. De concurrentie is natuurlijk enorm, want wij zijn niet de enige die problemen hebben.

De prijzen zijn daarbij zo laag dat het ons meer kost om operationeel te gaan dan dat het wat opbrengt.

Verder hebben we het resort aangepast. Er zijn speciale punten om handen te wassen en onze crew is extra getraind in hygiëne. Vanuit de regering zijn er protocollen opgesteld die wij naleven. Ook heeft de toeristensector in Indonesië voorrang op een vaccin. We krijgen onze eerste of tweede injectie in maart 2021.”

Wie had ook gedacht dat dit zolang zou duren?

“Precies. Wij stonden dan ook op het punt om gedwongen de tent te sluiten. Wat moet je anders als er gewoon echt helemaal geen geld meer is? Kortom, erg zuur allemaal voor een bedrijf waarmee niets aan de hand was voordat er geen gasten meer konden komen. Daarom zijn we uit pure wanhoop een crowdfundingactie begonnen.

Dit was voor ons een moeilijke beslissing, want we zijn allebei opgevoed met de instelling dat je je eigen broek hoort op te houden. Gezien het feit dat dit onmacht is en wij er geen schuld aan hebben, zijn we er toch voor gegaan.”

Wat hoopten jullie met de actie te bereiken?

“We hoopten een situatie te bereiken waarbij we onze werknemers konden blijven betalen en het resort in een dusdanige conditie houden, dat we weer operationeel konden gaan als er weer gasten zouden komen. En tot nu toe is dat gelukt! De reacties op de actie hadden we nooit verwacht.

Vanuit alle hoeken van de wereld kwamen de meest hartverwarmende berichtjes en steunbetuigingen. Soms van gasten die hier meer dan vijftien jaar geleden waren geweest en graag nog een keer wilde kunnen terugkomen.

En dankzij deze actie hebben we nu gelukkig weer ademruimte om naar betere oplossingen te zoeken. Tegelijkertijd beseffen we ook dat als de grenzen dicht blijven, er geen gasten komen. Dan is het uitstel van executie.”

Hoe zie je de toekomst?

“Momenteel kunnen we alleen maar speculeren, maar als de vaccinaties aanslaan en reizen wordt weer mogelijk dan staan onze eerste boekingen gepland voor september. Of dit ook echt gaat gebeuren is de vraag.

We houden er in elk geval wel de goede moed in en we blijven er voor vechten om Lumbalumba Diving op de kaart te houden. We hopen dat het weer snel mogelijk wordt om elkaar in Manado te ontmoeten!”