Om te voorkomen dat de Duitse schepen in handen van de Engelsen zouden vallen, gaf admiraal von Reuter in de zomer van 1919 het bevel om zijn eigen vloot tot zinken te brengen. Nog altijd liggen deze scheepswrakken bij Orkney voor de kust van Schotland. Inmiddels groeit hier van alles in en op en zoeken vissen en zeehonden een onderkomen. Reden genoeg om de kou te trotseren en daar te gaan duiken.

Tekst en foto’s: Patrick van Gemert

Wederom pak ik mijn duikspullen om te vertrekken naar Scapa Flow. Onze duikvereniging, Duiken in Zutphen, probeert eens in de twee jaar een bijzondere duikreis te organiseren voor haar leden. We gaan nu voor de tweede keer met tien man op pad naar Schotland en ditmaal slapen we aan boord van de MV Invincible. Voor mij is deze reis wel een stuk makkelijker qua gewicht, een deel van de groep heeft besloten de reis met een busje te maken in plaats van met het vliegtuig, dus de zware duiktas sta ik aan hen af. Nieuw is deze keer dat ik een grote onderwatercamera meeneem, dus ik heb al gauw 10 kg extra bagage bij me. De reis verloopt soepel, eerst van Schiphol naar Edinburgh, dan met een klein vliegtuigje naar Inverness en vanaf het vliegveldje pak ik de bus naar Stromness, waar in de haven een deel van de groep al is aangekomen en net de spullen aan boord laadt.

De Invincible is een oude vissersboot die is omgebouwd tot duikschip. Aan boord is plaats voor twaalf duikers en alle faciliteiten zijn aanwezig: slaapplekken, een keuken, douches, vulstation en een heuse bar. Maar als we alles aan boord hebben, lopen we toch even naar Flatty’s, de pub waar we de vorige reis na elke duikdag even bijkwamen om de sterke verhalen aan te horen van de andere duikers en om zelf daar dan een schepje bovenop te doen.

Zeehond in de Dresden

De MV Invincible

Lichte kruiser

De volgende dag varen we uit richting de F2 en de YC21, twee wrakken die direct naast elkaar liggen. Het is de perfecte duiklocatie om te wennen aan het water van Scapa Flow. De F2 is een Duitse lichte kruiser die in de Tweede Wereldoorlog in handen van de Engelsen was gevallen en werd afgemeerd in Gutter Sound, waar hij in 1946 zonk. De YC21 is een bergingsponton dat in 1968 zonk tijdens de berging van het luchtdoelgeschut van de F2. Beide schepen liggen op 17 meter diepte en zijn met een lijn aan elkaar verbonden. Als we te water gaan en via de boei afdalen naar de wrakken, verkennen we eerst de YC21. Via het dek zwemmen we naar het ruim, waar de kanonnen al 46 jaar naar het wateroppervlak wijzen. Ik blijf met mijn buddy rondhangen en maak mijn eerste foto’s bij Scapa Flow.

Ik heb gelijk een leermomentje: bij het te water gaan is de flitskabel iets van de flitsschoen verschoven met als gevolg dat ik alleen maar de instellamp kan gebruiken. Het geeft dan wel weer een leuk effect. Nadat we rustig het ponton hebben bekeken, volgen we de lijn naar de F2. De lijn komt uit bij het middenschip dat door de berging behoorlijk wat schade heeft opgelopen, maar tussen de bergen staal zijn veel herkenbare delen zichtbaar. Als we richting boeg zwemmen, doemt het indrukwekkende kanon op. De boeg is intact en na een rondje om het schip komen we weer uit bij de lijn om terug te keren naar de YC21.

Deze eerste duik schept verwachtingen voor de rest van de week, zoals de duik naar de V83 een torpedojager, die op een diepte van achttien meter ligt en de indrukwekkende wrakken van de kruisers Karlsruhe, Brummer en Cöln. De romp van dit laatste schip is prachtig begroeid met zeeanemonen en dodemansduim en overal zien we zeesterren en slakjes opduiken. Voor de macrofotografen in de groep is dit een geweldige duik en ze maken optimaal gebruik van hun bodemtijd.

20 mm kanonnen

Fotograferen

Zeehonden

De zevende duik maken we op de Dresden, een lichte kruiser die op een maximale diepte van 38 meter op de bodem rust. We springen van boord en dalen via de lijn rustig af naar het wrak. Eenmaal bij de kruiser zie ik iets in mij ooghoek bewegen, te snel voor een duiker en te groot voor een vis. Het blijkt een nieuwsgierige zeehond te zijn die ons even komt bekijken. Deze duik kan nu al niet meer stuk! Ik maak drie foto’s en de zeehond verdwijnt weer net zo snel als dat hij in beeld kwam. We zwemmen rustig verder, passeren een indrukwekkend kanon en halverwege duikt er weer een zeehond op vanuit het wrak, een geweldige ervaring.

Terug aan boord blijken wij het enige buddyteam te zijn die de zeehonden van dichtbij heeft gezien. Gelukkig hebben we de foto’s nog. Later in de week neemt Ian ons mee naar de Barrel of Butter waar we met zeehonden kunnen snorkelen, maar de beestjes blijven hier toch wel op een veilige afstand. Uiteindelijk maken we elf duiken in Scapa Flow en het was een geweldige week. Voor elke duiker is er wel iets bijzonders te vinden, van slakjes en zeehonden tot grote fotogenieke kanonnen. En dat allemaal op een paar uurtjes afstand in Schotland!

De Karlsruhe

Freddy bij het kanon van de F2

Jouw duikavontuur, powered by Metalsub

Iedere duiker heeft er minstens één: zo’n duikavontuur dat je bijblijft. En DUIKEN is benieuwd naar dat van jou! Stuur jouw unieke duikverhaal met minimaal 5 foto’s van minstens 1 MB naar duikavontuur@duiken.nl Wordt jouw verhaal in DUIKEN gepubliceerd dan win je de XRE 800-R Metalsub lamp t.w.v. € 229!