Vogelgriep is een verzamelnaam voor diverse influenza-virussen die bij vogels rondgaan (en die oorspronkelijk komen uit de pluimvee- en watervogel-industrie in China).

Jarco Havermans van Ecomare vertelt:

De virussen vinden in wilde trekvogels (zoals eenden- & ganzen-soorten) een ideaal reservoir om getransporteerd te worden over de wereld. In Nederland is een zeer grote pluimvee-industrie met ongeveer 100 miljoen dieren op een beperkte ruimte. Dat is een plek waar deze virussen zich makkelijk kunnen muteren en zo blijven verspreiden.

Tot vorig jaar was vogelgriep vooral een probleem bij zoetwatervogels (eenden, ganzen en soms wat roofvogels). Volkomen onverwacht sprong de H5N8-variant van dit virus vorig jaar over naar diverse zeevogels (grote stern, jan-van-genten, grote jagers enzovoorts). Dit leidde tot zeer hoge sterfte onder bijvoorbeeld kolonie-broedende grote stern op Texel (waar bijna 80% van de populatie doodging). Ook onder de jan-van-genten in de broedkolonies in het Verenigd Koninkrijk (waar ongeveer 70% van de Europese populatie doodging) en ook de grote jagers werden daar zeer hard geraakt.

Een jan-van-gent op het strand met vogelgriep. Het dier is volledig apathisch en erg ziek

Op het moment lijkt het rustig qua vogelgriep al komen er uit het midden van het land berichten over kokmeeuwen die in de broedkolonies hard geraakt worden. Het broedseizoen begint nu pas echt, dus veel soorten komen nu dichter bij elkaar dan normaal. Het is dan ook heel erg de vraag hoe de komende periode gaat verlopen.

Mensen kunnen overigens ook besmet worden met vogelgriep (het is dus een zogenaamde zoonose) en dit levert vooral milde griepklachten op. We weten allemaal wat er kan gebeuren als een dierlijk virus, wat luchtwegproblemen veroorzaakt, kan doen als het muteert en van mens op mens kan gaan overspringen (Covid19). Deze vogelgriep-crisis is niet één waar we lichtvaardig mee om moeten gaan.

Het stellen van de diagnose is lastig, per soort verschillen de symptomen. Verschillende neurologische problemen zien we steeds terugkomen; letterlijk uit de lucht vallen, apathisch gedrag, rondjes cirkelen of zenuwtrekken met kop. Bij ons in de opvang betekent dat, dat we vogels die verdacht zijn (of al symptomen hebben) niet behandelen maar laten inslapen. Deze vogels melden we daarna bij het Dutch Wildlife & Health Center om daar getest te worden op vogelgriep.

Een jonge zilvermeeuw: ook een risico-soort en 1 die regelmatig in de opvang voorkomt. Jonge dieren blijken (tot nu toe) beter bestand te zijn tegen vogelgriep dan volwassen dieren.

Om te voorkomen dat we op Ecomare kruisbesmetting krijgen binnen de vogelopvang of de zeehondenopvang, heeft onze Technische Dienst een zeecontainer omgebouwd tot volledig functionerende vogelquarantaine. Vogels die van een risico-soort zijn (ofwel een soort waarvan we weten dat ze vogelgriep kunnen krijgen) gaan bij aankomst op Ecomare voor minstens 10 dagen in quarantaine. Als ze in die periode geen symptomen laten zien, dan weten we zeker genoeg dat ze geen vogelgriep hebben en kunnen we ze verder behandelen.

Er is geen behandeling mogelijk tegen vogelgriep en de variant die nu rondgaat onder wilde vogels (en pluimvee) is zeer snel dodelijk. Afgelopen jaar hebben we mede door de vogelgriep maar weinig zeevogels in de opvang gehad. Bij ons bevestigde dieren met vogelgriep waren grote sterns, rotganzen, grauwe ganzen, zilvermeeuwen, jan-van-genten.