Tekst en foto’s: Peter de Maagt

De kust in het zuiden van Oman is grotendeels ongerept en ‘de mens’ heeft nog niet echt zijn stempel op dit gebied kunnen drukken. Het is zelfs zo, dat veel onderwaterplekken rond Oman’s zuidelijke kustlijn nog ontdekt moeten worden. Het feit dat jouw ogen één van de eersten zullen zijn die een bepaalde duikstek zien, draagt zeker bij aan een bepaald gevoel van opwinding. Eigen Wijze DUIKreizen in Nederland heeft Oman sinds kort in zijn portfolio zitten.

Oman is een land dat zich langzaam aan het openen is voor toerisme, dus verwacht niet dat alles al tot in de puntjes geregeld zal zijn. Het heeft zeker zijn charme en je zult af en toe wat geduld moeten hebben. Wanneer ik  door de luchthavenbeveiliging wil gaan met mijn onderwatercamera moet ik alles uitleggen aan de beveiligingsbeambte, de baas van de beveiligingsbeambte, de baas van de baas van de beveiligingsbeambte, daarna toch nog even aan de baas van de baas van de baas van de beveiligingsbeambte en tenslotte aan de supervisor van de baas van de baas van de baas van de beveiligingsbeambte. Foto’s nemen onder water? Ja, echt  onder water. Onder water? Ja echt onder water… National Geographic? Nee voor Duiken. Dus na enig oponthoud kunnen we doorlopen. Gelukkig kan mijn buddy Joachim Woitok er de humor wel van inzien. We bevinden ons in de Omaanse provincie Dhofar, in de stad met Eurovisie-songfestival-achtige-naam Salalah. Na een transfer per auto komen we aan in de haven van Mirbat waar de Saman Express voor anker ligt en Barney, de tourgids en maritiem bioloog, en de crew je met open armen staan op te wachten. We krijgen de totale bemanning te zien die de komende dagen over ons zal waken.

De Saman Explorer is volledig ingericht op duiken. Foto: Peter de Maagt

Een murene komt uit zijn kleurrijke schuilplaats poolshoogte nemen. Foto: Peter de Maagt 

Na onze eerste heerlijke maaltijd verorbert te hebben krijgen we een gedegen algemene briefing en een paar uurtjes later de specifieke briefing voor de check-out duik. Kort daarna worden we losgelaten. Tijdens de check-out in Turtle Cove valt meteen het grote aantal vis op. Het lijkt ook zo dat door de enorme hoeveelheid vis, de ‘personal space’ van vissen in Oman kleiner is dan dezelfde vissen in de Rode Zee. Misschien komt het wel doordat er zoveel vis is dat vissen gewoon niet de luxe hebben om een heel veel ruimte voor zichzelf te hebben. In elk geval komen de meeste vissen relaxed over. Barney vertelt ons dat het alleen maar beter wordt als we bij de Hallinayat eilanden zullen aankomen. Dat belooft dus wat. 

Coral Garden

De oversteek van het vasteland naar de Hallinayat eilanden is ‘s nachts. Als je eenmaal de slaap uit je ogen gewreven hebt zie je As Sawda voor je liggen, een eiland met een strand waar zeker een tiental schildpadden in de nacht aan land zijn gekomen om een nest te maken. Hun sporen zijn overduidelijk in het zand te zien. De structuur van de bergen moet de droom zijn van elke geoloog. Allerlei verschillende lagen die door de erosie bloot zijn komen te liggen.

Het echte duiken kan nu beginnen. Bij Coral Garden duiken we onder. Het koraal heeft niet echt de structuur van een rif maar het zijn meer rotswanden en afzonderlijke rotsblokken begroeid met zowel hard als zacht koraal. Een aantal grote boulder koralen zijn karakteristiek voor deze stek. Een paar tomato groupers komen ons als goede gastheren welkom heten. Het zicht is goed en het water mooi blauw. Bepaalde soorten koraal en vissen komen alleen in dit gebied voor en dat is zelfs terug te vinden in de Latijnse naam, zoals bijvoorbeeld de Dhofar anemoonvis (Amphiprion omanensis) of de Dhofar kardinaalbaars (Apogon dhofar). De eerste van deze inheemse soorten die we mogen aanschouwen is de Dhofar anemoonvis. Een stelletje duikelt vrolijk in en uit hun anemoon en overtuigt me maar weer eens dat deze soort ‘verstoppertje spelen voor de camera’ uitgevonden heeft. Aan de buitenkant van de koraaltuin krijgt een grote murene zijn dagelijkse mondhygiëne behandeling van een vuur poetsgarnaal.

Karakteristiek voor Oman: veel vis, mooi zacht koraal en veel roggen. Foto’s: Peter de Maagt

Natuurlijk zie je ook de gebruikelijke bezoekers in en om het koraal; blennies in alle kleuren van de regenboog, gobies die hun kleine holletjes goed bewaken en groupers die naar je toe komen en dan weer wegzwemmen zodat je ze nog maar net kunt waarnemen. Bij de safety stop komen scholen batfish je gezelschap houden. Zeker een duik die naar meer smaakt en niemand klaagt als Barney besluit nogmaals op Coral Garden te duiken. Groot is onze verbazing als de kleur van het water een paar uur later van blauw veranderd is in emerald groen. Alhoewel het zicht wat afgenomen is, is het nog steeds meer dan acceptabel.

De derde duik van de dag is het water nog groener geworden en het zicht nog iets verder verminderd, terwijl het tijdens de nachtduik gewoon weer uitstekend is. Dit fenomeen nemen we de gehele week waar. Barney verklaart het aan de hand van het phytoplankton wat vanwege de zon  gedurende de dag langzaam naar boven komt en ’s avonds weer naar de bodem zakt.Een van de Duitse duikers had een lichte afwijkende theorie en stelde met zekerheid dat tegen de avond grote cleaning whales het plankton komen opeten. De laatste theorie is op zijn minst plausibel te noemen! In elk geval klonk het goed onder het genot van een drankje. 

HMMS City of Winchester

Het groener worden van het water was het eerste effect wat we meekregen van de ‘Khareef’, zoals de zuid-oost regentijd in de omgangstaal genoemd wordt. Gedurende maart, april en mei is de zee rustig maar warmt het water onder de invloed van de Khareef op. Plankton gedijt goed in warmer water, wat het zicht niet altijd ten goede komt. Aan de andere kant is de grote hoeveelheid voedsel de reden dat in dit gebied van Oman een residente populatie van walvissen is. De volgende dag laat de Khareef zich ook van een iets andere kant zien en is de wind flink toegenomen. Normaal gesproken begint in de maanden van juli, augustus en september een complex spel van het warme water met een koude opwellende stroming uit de Arabische zee. Het gevolg is dat je af en toe last kunt hebben van de flinke driftbuien van de winterse stormen. Gelukkig kunnen we in de luwte van de imposante hooglanden van het Al Halaniyah eiland precies boven een van de toplocaties aanmeren; de City of Winchester.

The city of Winchester trekt veel leven aan, zoals koraalduivels en scholen glasvis. Foto’s: Peter de Maagt

De HMMS City of Winchester was het eerste Britse schip wat door de Duitsers tot zinken werd gebracht vlak na de officiële oorlogsverklaring van de Eerste Wereldoorlog. De City was sowieso niet erg fortuinlijk omdat zij al tot zinken werd gebracht op haar eerste reis toen ze van Calcutta terug kwam met thee. Het is niet moeilijk om in gedachte terug te gaan in de tijd en je voor te stellen dat het schip precies hetzelfde gedaan had als wat wij nu deden. Een rustig plekje vinden in de luwte van de Ghubatt Ar Rahib baai om de nacht door te brengen. Helaas verliep de nacht voor hun iets anders dan voor ons.

De City is een 6 ton vrachtschip van rond de 150 meter lengte en 17 meter breedte. Het ligt op 30 meter diepte en het wrak lijkt wel ‘ingezakt te zijn’. Een aantal structuren zijn nog duidelijk te herkennen en je kunt zonder problemen een aantal duiken op de City maken zonder dat het verveelt. De enorme scholen glasvissen stelen de show. Op sommige plekken is de dichtheid van glasvis zo hoog dat je het wrak simpelweg niet meer ziet. Het heen en weer deinen van de school als een goed geolied team van synchroon zwemmers werkt zelfs desoriënterend.

De City is voor mijn gevoel een aantal keren te dichtbij als de school als donderslag bij helder hemel ineens opsplitst en je met je neus ergens bijna bovenop zit. Ook schorpioenvissen zijn overal te vinden en lijken zich niet te storen aan die paar duikers die op bezoek komen. Mooi gekleurd zacht koraal en helder geelkop koraal geven het wrak net dat extra tintje. Midscheeps, naast de grote torens kun je duidelijk een groot wiel herkennen wat nog in zeer goede staat verkeert. In allerlei kleine gaatjes zit wel iets van leven en het wrak leent zich niet alleen voor groothoekopnames, één duik heb ik zelfs met een supermacrolens gedoken. Na drie tot vier duiken op het wrak smaakt het diner zoals gewoonlijk uitstekend. Een toetje krijgen we deze keer in een wel heel originele vorm. In de lichten van het schip is een school van mobula’s aan het jagen. De groep groeit gestaag, van een paar exemplaren tot meer dan 20. Zonder aarzeling spring ik in het water maar na een tijdje begint het te dagen dat de mobula’s het geluid van de ademautomaat niet kunnen waarderen tijdens hun jacht en dat het spektakel veel beter te zien is vanaf het dek van het schip. Kun je een betere manier verzinnen om lekker te gaan slapen?

Harry Hotlip

Tussen het duiken door gaan we ook nog even aan land. Het duurt ongeveer een kwartier om met de RIB het eiland te bereiken vanwege de tegenwind. De golfslag is dusdanig dat we doordrenkt aankomen. Rustig over het strand lopend kom je een schedel tegen van een schildpad en een dolfijn, en iets verderop zelfs een volledig geraamte van een dolfijn. Je kunt tussen de holen lopen van de krabben die in hun eigen zandkasteel wegschieten en de sporen bekijken die de schildpadden hebben achtergelaten. Puur natuur.

Ondertussen is de wind gaan liggen en gaan we naar Schmies,  het volgende eiland waar we verschillende duiken maken. De eerste stek heet Schmies drop-off en de onderwaterrotsformatie heeft de vorm van een hand met een aantal vingers. De diepte aan de ‘handpalm’ is ongeveer 18 meter en bij de tippen van de vingers is de diepte maar 5 meter. Bij een aantal vingertoppen kom je terecht in een muur van vis wat zelfs met een fisheye lens niet in zijn geheel is te fotograferen.

Een muur van vis! Foto: Peter de Maagt

De grenzen van de school wordt slechts beperkt door het zicht. Verschillende soorten fuseliers vormen het decor en een denkbeeldige poort gaat langzaam open als je erdoorheen zwemt. Ook bij de andere vingers kom je in scholen terecht. Het is bijna niet voor te stellen dat je al niet meer stopt om een foto te maken van alweer-een-enorme-rog of een murene. Hoe kun je zo arrogant worden? Simpelweg omdat je ze overal ziet. Hier komen we ook de volgende soort tegen die karakteristiek is voor Oman. De Harry Hotlips, met zijn dikke botoxlippen en een gezicht wat waarschijnlijk alleen zijn moeder superaantrekkelijk vindt. Tegen de avond varen we weer terug naar onze veilige ankerplaats bij Al Hallaniyah en maken we nog een nachtduik op de City. ‘s Avonds verwonder ik me hoe vaak je ‘enorme scholen vis’ in je logboek kunt schrijven. 

Ongerept 

«Duikbriefing in 15 minuten!» Het schip komt weer tot leven. Aangezien de wind nog verder is gaan liggen gaan we duiken aan ‘die Nase’, de neus van Al Hallaniyah. Een ondiepe duik waarbij je dicht tegen de steile rotswanden van het eiland kunt komen. Een aantal ­swim-throughs vormt een natuurlijke trechter voor vis en je kunt naar hartenlust het gebied verkennen. Naar mijn gevoel eindigt de reis al voordat hij begonnen is. Op de terugweg kunnen we nog een keer genieten van Coral Garden en kan ik afscheid nemen van de murene die weer een mondhygiëne behandeling krijgt. We kunnen het zout van onze duikspullen gaan spoelen, alles laten drogen, nog anderhalve dag ons onderdompelen in alle luxe van het hotel en dan naar huis.

Foto: Peter de Maagt

Tijdens de rit van het hotel naar de luchthaven kun je nog genieten van het natuurschoon. Dichterbij Lawrence of Arabia zul je niet snel komen… Ga er maar vanuit dat je tijdens de rit ook een aantal keren zult moeten stoppen voor kamelen die rustig de weg over steken. Oman, een bestemming voor duikers die op zoek zijn naar avontuur en een pioniersgeest hebben. Ongerepte en onontgonnen duikstekken openen deuren voor je. Wemelend van het koraal en de vissen en toch (nog) weinig bezoekers. De meeste plekken zijn een oase van rust en je hebt de zee voor jezelf. Dat is de troefkaart van Oman.

Topspots

The City of Winchester

Het allereerste slachtoffer van de Eerste Wereldoorlog. Het duikschip ankert aan twee lijnen, waarvan eentje vlak bij de boeg en eentje vlak bij de achtersteven is verankerd. Je kunt dus zelf bepalen waar je begint. Verwacht scholen met glasvis die als een sluier over het wrak hangen. 

Diepte: 25 -> 30 m. Niveau: gemiddeld.

Schmiess

Onderwaterstructuur in de vorm van een hand. Je komt terecht in enorme scholen vis die opensplijten als je erdoorheen zwemt. Makkelijke duik waar je van vinger naar vinger kunt duiken. Bij de palm van de hand kun je manta’s verwachten.

Diepte: 5 -> 20 m. Niveau: eenvoudig.

Coral Garden

Mooie koraaltuin en ideale duik om de dag mee te eindigen. Ook interessant voor een duik in de schemering. Je kunt jagende octopus verwachten. Schildpadden en haaien komen af en toe langs.  

Diepte: max. 20 m, maar voor het grootste gedeelte 10 tot 15 m. Niveau: eenvoudig.

INFO

Vlucht

KLM: van Amsterdam rechtstreeks naar Muscat in 8,5 uur (inclusief tussenstop in Koeweit). Daarna lokale vlucht naar Salalah met Oman Air. Swiss Air: vanaf Amsterdam via Zurich en Muscat (inclusief tussenstop in Dubai). Daarna lokale vlucht naar Salalah met Oman Air. Lufthansa: Amsterdam-Frankfurt-Muscat (inclusief stop in Doha). Daarna lokale vlucht naar Salalah met Oman Air.

Duiken

De duiksafari met de Saman Explorer loopt van zaterdag tot zaterdag. De laatste nacht verblijf je in het 5 sterren Marriott hotel in Mirbat. Aantal duiken: maximaal 4 per dag (inclusief nachtduik) en voor de diehards kan er zelfs nog een extra duik in de schemering gemaakt worden. Je dient een duikvergunning te kopen voor 3 OMR per duikdag. 

Verblijf

De Saman Explorer is volledig ingericht op duiken; een ruim duikdek, buitendouches, groot elektriciteit laadstation, en natuurlijk compressors voor zowel lucht als nitrox. Het schip heeft 11 hutten met airconditioning, eigen wc en douche, schitterende lounge, keuken, zonnedek en bovendek. 

Reisorganisatie Eigen Wijze Duik Reizen www.ewdr.nl

Algemene informatie

Bij aankomst dient een visum gekocht te worden voor 20 OMR per persoon. De valuta is de Omani Rial (OMR). 1 OMR = € 2 (juni 2014). In de steden is het mogelijk om met creditcard en pinpas geld op te nemen. Hotels en winkels accepteren deze ook. De officiële taal is Arabisch maar met Engels kun je bijna overal terecht. Meer info: www.omantourism.gov.om of Duikbestemming Oman