Bonaire heeft veel meer geheimen dan we denken. Eén geheim houdt ze letterlijk diep verborgen onder de grond: honderden grottenstelsels geformeerd door miljoen jaren oud koraalrif. Wij brengen tijdens onze Expeditie Bonaire een bezoek aan deze duistere ‘onderwereld’, vandaag gaan we tussen de bizarre rotsformaties snorkelen.

Snorkelen tussen stalactieten

De tweede grot die we bezoeken ligt een eindje verderop, eigenlijk in de achtertuin van ons hotel. Bizar. De afdaling is hier iets lastiger, maar ook hier houdt Leo scherp in de gaten dat alles veilig gebeurt. Hij opent de tas met maskers en snorkels die we al snel op onze hoofd hebben. Het is behoorlijk warm in de grot. We zitten immers boven de warme zee, en de warme lucht van boven wordt vastgehouden, dus ik kan wel wat verkoeling gebruiken. Toch vind ik het best spannend, dus klik ik lamp aan waar direct een felle lichtbundel uit verschijnt.

«Volg mij maar!» zegt Leo. Hij stapt in het koele water, duikt onder en is weg. Even moet ik slikken maar ik hoor al snel zijn stem. Het water is heerlijk koel en kristalhelder. Ik zwem door het krappe gangetje en merk dat het allemaal reuze meevalt. Met mijn lamp schijn ik boven water rond en vergaap me aan wat Moeder Natuur ook hier weer heeft weten te creëren. Links van me zie ik artistieke druipzuiltjes. Met mijn lamp schijn ik eroverheen. Wauw. Boven me lijkt wel alsof er sterren fonkelen, maar het is gekristalliseerd kalk. «En nu moet je je hoofd maar eens onder water steken!» zegt Leo, die zelf met een hoekduik wegschiet. Als freedive-instructeur heeft hij alle tijd van de wereld onder de waterspiegel en ik kijk hoe hij een grote ruimte in duikt. Het water is kraakhelder. Met zijn lamp verlicht hij de wanden, die onbeschrijfelijk mooi zijn. Overal waar ik kijk zijn de meest mooie creaties gevormd. Daar kan zelfs Antoni Gaudí niet aan tippen. Kromme scheuren, uitstekende punten en bolle vormen doen aan alsof we op een andere planeet zijn beland.

Onder heel Bonaire, ook Klein Bonaire, bevinden zich naar schatting zo’n 300 tot 400 grotten.

Door het heldere water krijg je echt het gevoel alsof je in de lucht zweeft. Heel bijzonder. Rustig snorkel ik verder maar eigenlijk kun je gewoon op dezelfde plek blijven hangen. Er is zo veel te zien! Naast mij hoor ik Leo weer boven komen, een flinke teug lucht inademend. «Moet je dit eens kijken, dit noemen we cave bacon.» Hij toont me een stuk rots die uit verschillende lagen bestaat, net allemaal plakjes spek over elkaar heen. «Dit komt doordat het water naar beneden stroomt en het stroompje steeds meer materiaal opbouwt. Zo ontstaan deze laagjes.» Ik steek mijn hoofd onder water en speur tussen de indrukwekkende stalagmieten. Niet alleen de vleermuis leeft in deze grotten, ook onder water is leven te vinden: unieke garnaalsoorten zoals eentje met bijzonder lange scharen (Macrobrachium) en de blinde grottengarnaal (Typhlatia monensis). Helaas spot ik de diertjes niet. Met moeite kan ik afscheid nemen van deze grot, maar het begint toch wel fris te worden als je er lang onder blijft.

Cave System Nature Reserves

We klauteren naar boven en wanneer we teruglopen verwonder ik me nog steeds dat er onder mijn voeten zo’n prachtige wereld bestaat. Wel gek dat dit zo toegankelijk is voor iedereen; er staat geen bord of iets dergelijks. Leo vindt dat daar verandering in moet komen: «Er zou een hek voor de ingangen moeten komen, met een opening die groot genoeg is voor de vleermuizen. De grotten zouden alleen toegankelijk moeten zijn onder leiding van een gids. Maar de mensen zien het hier als ‘hun grot’ en de overheid wil er daarom nog niet veel aan doen.» Maar daar zet de recent opgerichte PCMABC, The Bat Conservation Program speciaal voor de ABC-eilanden, zich nu voor in. PCMABC wil legale bescherming voor het merendeel van de grotten op de drie eilanden door implementatie van Cave System Nature Reserves. Sommige grotten in Bonaire hebben al een  internationale erkenning gekregen als belangrijk vleermuisgebied.

Met mijn lamp schijn ik rond en vergaap me aan wat Moeder natuur heeft weten te creëren.

Ook Leo heeft zijn rol: door mensen mee te nemen op een begeleide tour wil hij de bewustwording vergroten hoe belangrijk deze ondergrondse stelsels zijn voor het voortbestaan van het eiland. Want zonder grotten, geen vleermuizen. En zonder vleermuizen, geen Bonaire. En daarnaast is het uiteraard een uniek stukje natuur die wij als duiker zeker niet mogen missen. «Bonaire heeft prachtige riffen maar je mag niet weggaan zonder de oudste formatie van het eiland gezien te hebben.»

Weetje stalagmieten en stalactieten

Stalagmieten en stalactieten Stalagmieten en stalactieten zijn gevormde gesteentekolommen van calciet ofwel kalksteen. Stalactieten hangen aan het plafond van de grot en groeien naar beneden toe. Deze druipstenen ontstaan doordat grondwater door het dak van de grot druppelt en daar in de vorm van een druppel blijft hangen. De druppels bevatten kleine hoeveelheden mineralen die zich op de al aanwezige druipsteenpegel afzetten. Dit proces herhaalt zich steeds weer waardoor er uiteindelijk een hangende pegel ontstaat. Water dat van de stalactiet afdruipt valt op de grond. Hierdoor slaat het calciet in het water en de rest verdampt of spoelt weg. Dit proces herhaalt zich ook steeds weer en zo ontstaat een omhoog groeiende kegel van minerale afzettingen: de stalagmiet. De beide soorten kegels kunnen elkaar ontmoeten en zo een pilaar vormen. De rotsgroei gaat heel langzaam, slechts enkele centimeters per eeuw.

Het kraakheldere water geeft je het gevoel alsof je zweeft tussen de rotsformaties.

Bekijk ook:

• De geheimen grotten van Bonaire
• De Fish ID Specialty – vissenkennis bijspijkeren
• Alles over Bonaire – Praktische informatie
• Klein Bonaire – Snorkelen en meer
• Mangroves, de wouden van de oceaan
• Bewoners van Bonaire
• Red Slave Bonaire
• Ocean clean-up dive Bonaire
• Geruisloos vliegen onder water op Bonaire