Rebreathers. Dure apparaten en ook een kostbare opleiding. Dit lijkt alleen interessant voor duikers die genoeg geld hebben. Maar Mares brengt daar verandering in met de Horizon: een gebruiksvriendelijke, recreatieve rebreather voor ook nog eens een acceptabele prijs! Auteur Carlo Vreugde test de Mares Horizon in TODI.

Tekst: Carlo Vreugde Foto’s: Duncan van Vliet

Recreatieve duikers kijken altijd met argusogen naar de rebreather-duikuitrustingen waarin gespecialiseerde duikers langer mee onder water kunnen blijven. Zo ook ikzelf. Mijn eerste ervaring met een rebreather was op een liveaboard. Voor mijn AOWD zou ik een diepe duik gaan maken naar 32 meter diepte op het wrak Seven Skies in Maleisië.

Op die diepte bevond zich de stuurhut van deze 262 meter lange supertanker. De kiel was echter een stuk dieper: 64 meter. Daar zou ik natuurlijk niet naartoe gaan. Mijn duik met 12 liter aluminium fles duurde slechts een half uur. Mijn excuus was weinig ervaring plus een dosis inspanning, doordat ik mijzelf omlaag moest trekken in een sterke stroming langs het touw van de boei. De twee rebreatherduikers gingen naar de enorme cargo opslagruimtes op 60 meter en doken twee uur. Daar was ik wel jaloers op met mijn half uurtje. Plus hun inspanning naar beneden kostte bijna geen extra gassen. Dat is nog een voordeel van een rebreather.

Duiken zonder gaszorgen

Dat klonk interessant en daarom wilde ik dat zelf ook wel een keer gaan doen. Duiken zonder gaszorgen, zodat je niet continu op je gasflesdrukmeter hoeft te kijken. Maar goed, de kans dat ik met een rebreather kon duiken, liet op zich wachten. Zomaar eentje aanschaffen was niet aan mij besteed.

Rebreathers zijn er in diverse soorten en uiteenlopende aanschafprijzen. Je gaat al snel naar een prijs van een gemiddelde tweedehands auto, rond de € 10.000, of zelfs meer. Daarbovenop komt ook een verplichte zware training en uiteraard de logische duik- en onderhoudskosten.

Ook lees je veel over de veiligheid van de rebreather, waarbij de meerderheid fouten maakt in de techniek, met alle gevolgen van dien. Hoe breng je dan rebreatherduiken naar de recreatieve markt? Mares heeft hier de oplossing voor met de Horizon recreatieve rebreather, oftewel een Semi Closed Rebreather (SCR). En het leuke is, die mag ik gaan testen in TODI!

De Mares Horizon is dummy-proof gemaakt, al snel hebben we door hoe het werkt.

Hoe veilig is het?

Als eerste starten we met de basistheorie en krijgen we uitgelegd hoe de recreatieve rebreather werkt (zie kader). Dan mogen we hem zelf openmaken en uit elkaar halen. Dit gebeurt in zijn geheel zonder gereedschap.

Na uitleg, elektronicachecks en het vullen van de scrubber, zetten we het gehele apparaat weer in elkaar. Hierdoor merken we dat de Mares Horizon dummy-proof is gemaakt. Dat gaat makkelijk!

Voor het aansluiten van de slangen aan de longen, zijn kleuren gebruikt die niet verwisselbaar zijn. Dat je te allen tijde naar de oppervlakte kan zwemmen, kan dankzij een nitroxtank die je ook altijd meeneemt. Op de eerste trap zit een speciale veilige snelkoppeling. Op die manier kan je altijd overschakelen van jouw SCR naar de duikfles. Deze revolutionaire benadering is dat bijna iedereen al met nitrox duikt. Daardoor is de stap naar een SCR heel klein.

Heads-Up Display (HUD)

Wat nieuw is, is dat voor op het mondstuk een Heads-Up Display (HUD) zit. Dit zijn twee led-lichtjes die je direct ziet als je vooruit kijkt. Omdat je altijd over je mondstuk heen kijkt, kan je ze nooit missen. Bij groen is alles goed en bij een langzaam knipperend rood licht, staat er een waarschuwing op je duikcomputer. Bijvoorbeeld dat je nog maar één uur kunt duiken.

De duikcomputer is zeer mooi inclusief alle overige duikfuncties en werkt onder alle omstandigheden door middel van twee grote piezo-elementen. Pas als de HUD groen geeft, kan je gaan duiken, zo simpel is het. Voordat je te water gaat, voer je drie controles op de Mares Horizon uit: montage, gesloten en de sprong (het te water gaan). Je duikt met nitrox dus je kan maximaal naar 30 meter diepte zonder deco.

Het grote verschil?

Warme vochtige lucht als ademtoevoer ervaar ik als bijzonder prettig . Je weet niet wat je mist totdat je met een rebreather hebt gedoken. Er is weinig ademweerstand, ongeacht tot welke je diepte je gaat en welke inspanning je verricht. Dat is prachtig! De rebreather gebruik je in combinatie met een wing, waardoor je mooi horizontaal in het water ligt.

Het grootste verschil met een open circuit is dat niks meer werkt zoals je is aangeleerd met betrekking tot het neutraal drijfvermogen. Doordat jouw longen verbonden zijn met de longen in de rebreather, kan je niet meer stijgen en dalen op je eigen longen. Dat is even wennen in het begin, want het dalen en stijgen gaat compleet via je wing. Ik denk dan ook terug aan mijn eerste duiken, ik vond het geweldig leuk om op die knop van de inflator te drukken.

Nu móet ik die knop dus wel gebruiken! Deze nieuwe ervaring is wel lachen bij alle cursisten, maar in een zeer korte tijd hebben we het allemaal snel onder de knie.

De scrubbers vullen we met Sofnolime 797 (soort lijmkorrels).

Mee op reis

De rebreather weegt 12 kg en is 54x40x22 cm groot. Je kan hem dus ook eenvoudig meenemen op reis. De eerste trap weegt 1,4 kg. Check vooraf of het duikcentrum waar je naartoe gaat, beschikt over Sofnolime 797 (soort lijmkorrels) dat verdeeld wordt per twee platte houders (scrubbers), met in totaal twee kilo van deze korrels. Dat is goed voor rond de vier uur duiken.

Op vakantie kan je dan bijna vier uur duiken op één 12 liter aluminium fles gevuld met nitrox. Verder staan rebreathers bekend om de lange controles via de checklijsten. De Horizon beschikt over drie controles: montage van 15 checks, gesloten van 11 checks en de sprong van 8 checks. De eerste twee kan je vooraf doen, wat tijd bespaart voordat je het water ingaat. De sprong gaat redelijk snel, maar je dient tijdens deze check wel vijf minuten met de rebreather te ademen om te controleren of alles goed en veilig is. Dat neemt dus wel even enkele minuten tijd in beslag.

Zijn er ook nadelen?

Dat is net hoe je hier tegen aankijkt. De voordelen zijn een langere duiktijd, een lichtgewicht duiksysteem, makkelijk en overal met nitrox duiken, een natuurlijke gestroomlijnde duikhouding, veilige optie om altijd naar de oppervlakte te gaan, gemakkelijk in elkaar te zetten en voor te bereiden, geen luchtbellen in het gezicht en kleinere luchtbellen op grotere diepte.

De rebreather gebruik je in combinatie met een wing, waardoor je mooi horizontaal in het water ligt.

De aanschaf is niet goedkoop. Vergelijk je dit met een twinset in afgeronde bedragen, dan komt dat uit op rond de € 2.700. De Mares Horizon kost € 4.000 en een rEvo rebreather € 10.000. Net als een normale duikset waarin je jouw trimvest/wing ook ontsmet, moet je dat met de rebreather ook doen. Je spoelt het gehele apparaat door en daar gaat wat tijd in zitten. A

ls ik zie wat ik daar allemaal voor terugkrijg, dan is dat zeker de moeite waard. Je kan via het startmodel naar een diepte van 30 meter. Indien je gebruikmaakt van decogassen plus de uitgebreide cursus, kan je naar een diepte van 40 meter duiken. Hiervoor gebruik je wel een tweede fles met een tweede automaat. Het is een recreatieve rebreather die uitgaat van veilig duiken.

Wil je dieper dan de recreatieve duiker gaan, dan kan je beter gebruikmaken van een normale rebreather zoals bijvoorbeeld de rEvo rebreather.

Hoe werkt een recreatieve rebreather?

Eenvoudig gezegd, adem je 21% zuurstof (O2) in en daarna adem je ongeveer 16% zuurstof (O2) plus 5% koolstofdioxide (CO2) uit. Je lichaam zet maar 5% zuurstof om in energie en de resterende 16% zuurstof wordt vervolgens weer hergebruikt.

De uitgeademde lucht wordt door de rebreather opgevangen in de eerste luchtzak met daartussen een filter met een soort lijmkorrels (Sofnolime), waar de 5% koolzuur (CO2) aan blijft plakken. Daarna wordt het ontbrekende zuurstof van 5% (O2) hieraan toegevoegd. De behandelde lucht kan dan als gewone ademlucht worden gebruikt. Deze behandeling wordt de gehele tijd gemeten via twee gas-sensoren.

Het geheel is gemengd en gaat naar de tweede luchtzak toe waaruit je vervolgens inademt. Op je duikcomputer zie je hoeveel tijd de Sofnolime in het filter nog goed hun werking kunnen doen. Ook zie je hoeveel zuurstof (O2) er in je rebreatherlongen zit, wat je de gehele tijd inademt. De elektronica zorgt ervoor dat op vaste momenten gas erbij komt en het meet ook of er extra gas bij moet komen.

Recreatief rebreatherduiken? Mares heeft hier de oplossing voor met de Horizon recreatieve rebreather, oftewel een Semi Closed Rebreather.

Kenmerken Mares Horizon

• Twee scrubberpatronen, met elk 1 kg CO2-absorbers
• Twee geïntegreerde loodpockets, elk met een maximum gewicht van 2,5 kg

• Volledig instelbaar harnassysteem XS t/m XXL
• Veiligheidsriem op mondstuk
• Twee zuurstofsensoren
• Constante zuurstoffractie geleverd aan de duiker, instelbaar tijdens het duiken

• Keert automatisch terug naar volledige nitrox-ademhaling bij falen
• Resterende scrubbertijd berekent door de duikcomputer
• Geen gereedschap nodig voor voorbereiding, gebruik, reiniging

Gebruikslimieten

• ppO2 tijdens gebruik: minimaal 0,22 bar, maximaal 1,60 bar
• Watertemperatuur: 4-34 graden
• Toegestane nitrox-mix: minimaal 30%, maximaal 99%
• Goedgekeurd scrubbermateriaal: Sofnolime 797

Techniek

• Drie sets redundante elektronica, elk met een individueel batterijsysteem

• Alle accusystemen kunnen vanaf één enkel punt worden opgeladen

• 2,8-inch volledig kleuren led-scherm met hoog contrast en duikcomputer

• Door de gebruiker aanpasbaar algoritme met gradiëntfactoren voor decompressie

• HUD met duidelijke GOOD / FAIL indicatie