Als je regelmatig in het Zeeuwse water duikt is het leuk om meer te weten te komen over wat je daar ziet. Hoe heten al die beesten die daar rondzwemmen/kruipen/lopen? En hoe vind je die mooie zeenaaktslakken die je op foto’s voorbij ziet komen, maar zelf nog nooit in levende lijve hebt gezien? Ik geef je een paar tips.

1: Zoek op wat je ziet
Ga naar een willekeurige duikstek en steek je hoofd onder water. Je zult zien dat er eigenlijk altijd wel iets te zien is, ook als het zicht te wensen overlaat. Het loont om op te zoeken wat je hebt gezien, zo leer je de namen en kan je je waarnemingen met die van anderen vergelijken. Schrijf jij in je logboek op dat je krabben hebt gezien? Kijk dan nog eens goed en pak er een soortengids bij. Dan zal je zien dat ‘krab’ er niet in staat; er leven namelijk heel veel soorten krabben in onze wateren. Door naar de specifieke kenmerken van de verschillende krabben te kijken, weet je waar je onder water op moet letten om de verschillende soorten te onderscheiden.

2: Camera mee!
Een camera is een heel handig hulpmiddel, omdat je daarmee ook boven water de dieren kunt bekijken. Want de kleur van zijn poten had je misschien gemist, maar kan wel handig zijn met opzoeken. Op Facebook kan je met je foto’s ook andere duikers om raad vragen, zoek maar eens op ‘ANEMOON MOO’. Ook vondsten die niet in alle boeken staan kan je hiermee (laten) ontcijferen. Bonus is dat je gelijk leert van de vragen die anderen stellen.

Een vraag op de Facebook pagina van Stichting ANEMOON leerde mij dat uit dit ei een gestippelde dieseltreinworm komt kruipen.

3: Duik met kenners
Samen zie je meer dan alleen. En wat is er handiger dan een buddy die verstand van zaken heeft en je iets kan leren over wat je ziet? Al weet hij of zij maar iets meer dan jij; het helpt je weer verder met het onderscheiden van soorten onder water. Tijdens de duik kan de kenner je dingen aanwijzen die jou zelf misschien nog niet eerder waren opgevallen. Je zult merken dat je die beestjes daarna ineens overal ziet. Wat ook handig kan zijn is om een schrijfleitje mee te nemen. Als jij tijdens de duik dingen aanwijst zal je buddy niet alles kunnen onthouden om je later te vertellen, met een leitje heb je direct een antwoord. Je kunt van tevoren ook tekens afspreken, bijvoorbeeld als je graag wilt dat je buddy je laat weten of je een spons of kolonie zakpijpen ziet.

4: Struinexcursie
Ook boven water kan je met kenners op pad om meer te leren. Stichting de Oosterschelde organiseert struinexcursies langs de vloedlijn, waarbij je aangespoelde dieren van dichtbij kunt bekijken. Ook zijn er dan vaak aquaria gevuld met leven uit de Oosterschelde. Dat is makkelijk determineren, want de beesten kunnen niet zomaar weglopen en je kunt met je boek erbij het dier bestuderen. Stichting ANEMOON heeft LIMP excursies, waar bij laag water grote stenen omgekeerd worden. Daaronder leven allerlei dieren die je vervolgens in een bak goed kunt bekijken. Zeker weten dat er dan nieuwe soorten op jouw lijstje bij komen.

Deze foto van een groepje Hoefijzerwormen hielp me ze boven water te determineren.

5: Volg een cursus
Bij alle duikorganisaties kun je wel een speciale cursus volgen over onderwaterbiologie. Zoals bij de NOB, waarbij je aan de hand van een prachtig boek tijdens een specialty meer leert over de soorten diergroepen die we in Zeeland kennen. Ook is er de mogelijkheid deze cursus te volgen bij de Biologische Werkgroep van de NOB. Jaarlijks organiseren zij in juni een weekend in Zeeland waar je wordt meegenomen door het boek en een aantal duiken maakt. Ook tijdens dit weekend zijn er dieren in aquaria te bewonderen om er snel meer over te weten te komen.

6: Word waarnemer
Er zijn in Nederland verschillende initiatieven voor het monitoren van soorten. Stichting ANEMOON heeft het MOO project, waar duikers hun waarnemingen doorgeven. Meedoen kan ook als je (nog maar) een paar soorten kent. Omdat je na je duik het formulier invult word je je steeds meer bewust van wat je ziet en waar je nog meer over wilt leren. Ook Project Baseline werkt met waarnemers. 

7: Zoek naar buitenkansjes
En dan zijn er ook nog initiatieven waar ik zelf erg blij van word. Tijdens het Duikfestival van de NOB kon je een workshop dieren herkennen volgen en op de Duikvake was er ook een en ander te leren. Binnenkort, namelijk op zaterdag 19 maart, organiseert Stichting ANEMOON de Landelijke ANEMOON dag. De dag vindt plaats in een school in Tiel, waar verschillende lokalen zijn ingericht om je meer te vertellen over soorten. De dag is er speciaal voor mensen die al waarnemingen doen voor de Stichting, of dat graag zouden willen doen.

Zo zie je maar, er zijn volop mogelijkheden om je kennis over het Zeeuwse onderwaterleven te verhogen. Doe er je voordeel mee en ik zie je graag langs de waterkant met een soortengids in de hand!

Tekst en foto’s: Conny Keultjes