De Thistlegorm in 3D - Duiken Magazine

Een virtuele duik maken op de Thistlegorm in de Rode Zee? Dat kan! Wij spreken met Mike Postons van 3deep Media die zorgde voor de prachtige 3D-illustraties en video’s.

Tekst: Robin van Tilburg Foto’s: 3deep Media

Met 3deep Media maak je 3D-illustraties van een variatie aan gezonken wrakken. Dit deed je de afgelopen jaren onder andere voor Michigan en Portugal. In de zomer van 2017 mocht je je tanden zetten in een bij duikers erg geliefd wrak: de Thistlegorm in Egypte. Hoe kwam dit project tot stand?

The Thistlegorm Project is onderdeel van een groter maritiem archeologisch onderzoek genaamd Presence in the past. Het staat onder leiding van Dr. Jon Henderson van de universiteit van Nottingham in samenwerking met Ain Shams in Cairo. Doel van het project is het creëren van een 3D en Virtual Reality platform zodat iedereen kan ervaren wat normaal alleen voor duikers voorbehouden blijft. Het is uiteraard niet hetzelfde zoals een duiker het beleeft, maar toch.

Hoe ben je bij het project betrokken geraakt?

In het verleden heb ik regelmatig met Jon samengewerkt bij het vastleggen van vergelijkbaar cultureel erfgoed. Ik verzorgde dan de illustraties. Mijn functie in The Thistlegorm Project was om het wrak in 3D in kaart te brengen, maar ook om het online platform te creëren dat ik nog altijd in beheer heb.

De SS Thistlegorm: alom geliefd bij duikers en met behulp van moderne technieken nu ook toegankelijk voor de rest van wereld. Het heeft zo’n drie tot vier maanden geduurd voordat we de 24.000 foto’s en grofweg 60 uur aan video hadden gedistilleerd tot bruikbaar materiaal.

Was de werkwijze vergelijkbaar met eerdere projecten?

Met 3deep Media breng ik nu zo’n zes jaar wrakken in kaart en de werkwijze is gaandeweg behoorlijk veranderd. Simpelweg omdat de techniek ontzettend vooruit is gegaan. Niet alleen kunnen we daardoor veel efficiënter en sneller te werk gaan, maar doordat we tegenwoordig foto’s heel gedetailleerd digitaal om kunnen zetten, zijn de illustraties veel accurater dan pakweg drie jaar geleden. Voor dit project hebben we bijvoorbeeld fotogrammetrie expert Simon Brown ingeschakeld om al deze data te verwerken en te catalogiseren. Vervolgens heb ik dit omgezet in de uiteindelijke visualisatie. Dat scheelt enorm veel tijd.

Anderen lezen ook: “Every little thing is gonna be alright”, Jamaica afspeellijst op Spotify

De website www.thethistlegormproject.com is sinds oktober 2017 online. Hier is onder andere een erg gave virtuele duik te maken. Dan wil je er meteen zelf naartoe! Hoe is de respons tot dusver?

De website kende een vliegende start, niet in de laatste plaats door artikelen in landelijke kranten en een levendige social mediacampagne tot ver buiten de duikkringen. Hopelijk houdt deze interesse aan en zal deze de komende tijd zelfs blijven groeien!

In het vorige DUIKEN-interview (DUIKEN-november 2014) gaf je aan dat je niet per se zelf op een wrak hoeft te duiken om er een goede 3D-illustratie van te maken, zolang je maar voldoende data hebt. Mocht je deze keer wel het water in?

Gelukkig wel! Met Hurghada als logistieke uitvalsbasis reisden we een paar keer van en naar het wrak. Het waren productieve en lange dagen: van de tien dagen dat we er waren, hebben we er maar liefst acht gedoken!

Mike controleert de apparatuur.

Kun je ons meenemen naar het filmproject? Hoe zag een dag op ‘kantoor’ er voor jullie uit?

Tussen 5:00 en 6:00 uur begonnen we met het voorbereidende werk. Dat deed soms pijn, maar we wilden zoveel mogelijk vastgelegd hebben voordat de reguliere duikexcursies op gang kwamen. Het wrak is natuurlijk erg populair en het schieten van bruikbaar materiaal zonder andere duikers is ontzettend lastig. Meestal maakten we zo’n twee of drie duiken per dag. Maar daarmee eindigde het niet: ook onze oppervlaktetijden werden goed besteed. Die gebruikten we om zoveel mogelijk data te uploaden op onze harde schijven. In de Cloud was niet te doen: iedere duik resulteerde in 60 tot 80 GB! In de avonden gingen we aan de slag met de gigantische berg aan informatie, om de volgende dag weer opnieuw te beginnen. Het was een pittige week.

Anderen lezen ook: Plastics aangetroffen in het diepste deel van de oceaan

En eenmaal thuis mocht je deze berg aan data ook nog eens gaan omzetten naar 3D-illustraties…

Het heeft zo’n drie tot vier maanden geduurd voordat we de 24.000 foto’s en grofweg 60 uur aan video hadden gedistilleerd tot bruikbaar materiaal. Dus ja, daar zat wel wat werk in.

Is er een bepaald moment dat je kunt zeggen: ‘Zo, dit project is afgerond’ en je bij wijze van spreken je laptop dichtklapt? Ik kan me voorstellen dat de staat van een wrak nogal eens wil veranderen. De Thistlegorm is in het verleden bijvoorbeeld al vaker geplunderd en beschadigd.

De karakteristieke Thistlegorm is prachtig, maar ook kwetsbaar. Bescherming van dit iconische wrak is dus essentieel!

Eén van de doelen die we met dit project hebben is om een soort ‘basis’ te creëren waarin we toekomstige wijzigingen kunnen verwerken. Het wrak zal door diverse factoren ook de komende jaren langzaam blijven veranderen en hoewel een vergelijkbaar project op jaarlijkse basis niet te betalen is, zullen we gebruik maken van documentatie van bijvoorbeeld duikers en dit op de website zo waarheidsgetrouw aanpassen. Die laptop blijft dus aanstaan.

In het persbericht en ook op de website wordt expliciet de zorgwekkende staat van het wrak genoemd en waarom bescherming belangrijk is. Jij hebt de Thistlegorm een dikke week mee kunnen maken. Hoe zou je zelf de staat nu omschrijven?

Dit intrigerende wrak is het populairste wrak van Egypte en misschien wel een van de meest geliefde ter wereld. Maar na 76 jaar in het zoute water te hebben gelegen, komen er risico’s om de hoek kijken. De grote aantallen duikexcursies en dan met name de boten die erg dichtbij komen, zijn niet bevorderlijk voor de staat en brengen karakteristieke delen van de Thistlegorm schade toe. Ook de bubbels van duikers versnellen de afbreuk van het metaal. Met een rebreather heb je dat natuurlijk al een stuk minder. Oplossingen zijn er dus wel degelijk, alleen is het nog niet gelukt dit op grote schaal door te voeren.

Het videoteam, links op de foto Mike Postons.

Je gaf al aan dat een dergelijk project nooit echt ‘af’ is, maar staan er momenteel andere projecten gepland voor jou en 3deep Media?

Anderen lezen ook: Als papieren helden gaan duiken

Jazeker! Er staan diverse mooie projecten op stapel. In potlood heb ik alvast voorzichtig een terugkeer naar de Rode Zee genoteerd om een wrak op een vergelijkbare manier in kaart te brengen. Daar kijk ik erg naar uit. Daarnaast ben met de voorbereidingen bezig om met GUE in Kroatië een belangrijk wrakgebied vast te gaan leggen. En zit er een project met Schotse wrakken in de pijplijn. Dus hopelijk zullen jullie volgend jaar weer veel van mij horen.

Dan zullen we elkaar ongetwijfeld weer spreken! Een laatste vraag: heb je eigenlijk een bucket list wat betreft het documenteren van een wrak?

Als ik iets moet noemen, zijn het wel de wrakken van de Truk Lagoon in Micronesië. Echt een paradijs voor wrakduikers! Ik ben er zelf nog niet geweest, maar de foto’s van andere duikers zijn echt geweldig. Daar zou ik graag nog eens een tijdje willen verblijven. Hopelijk kan ik die in de nabije toekomst van mijn lijstje afvinken!